Rodako kodexa

Rodako kodexa
Datuak
Idazlea	(990)
Argitaratze-data	990
Generoa	Agirien bilduma
Jatorrizko izenburua	Códice de Roda
Hizkuntza	Latina
Herrialdea	Iruñeko Erresuma
Euskaraz
Izenburua	Rodako kodexa

Rodako kodexa X. mendeko (990 ingurukoa) eskuizkribua da, Iruñeko Erresuma eta Aragoiko konderriari buruzko testu nagusia batzuk dituena.

Ezaugarriak

Nahiz eta kodexa X. mendearen bukaerakoa izan, badaude XI. mendeko eranskinak. Nafarroako Erresuman, ziur asko Naiaran idatzi zuten, letra xehe bisigodoan eta letra etzana bazterretan. 205 mm x 285 mm eta guztira 232 orrialde ditu.

Historia

Roda de Isábenako katedralean topatu zuten XVII. mendearen bukaeran. Santa María de Meyáko prioreak erosi zuen hurrengo mendean eta handik aurrera jabe pribatuak izan zuen. Kopiak baino ez ziren geratzen 1928an jatorrizko eskuizkribua berreskuratu arte. Egun Espainiako Historiaren Erret-Akademian dago.

Atalak

• Historiarum Adversum Paganos Libri VII, Augustin Hiponakoaren jarraitzailea zen Paulo Orosio (teologo bisigodoarena.
• Historia de Regibus Gothorum Vandalorum et Suevorum, Isidoro Sevillakoarena.
• Chronicon Albeldense (881).
• Alfontso III.aren Kronika (911).
• Zenbait nafar testuak:
  • Rodako genealogiak,
  • De laude Pampilone , eta
  • Honorio enperadorearen epistola.

Nagusiena genealogiak izan dira, agian Al-Udri musulmanaren lanetik kopiatuak, bost belaunaldiko erregeak aipatzen duelako. Iruñeko Erresumako Aritza eta Ximena leinuak, Aragoi, Sobrarbe, Ribagortza, Pallars Jussà eta Tolosako konderrien buruzagiak eta Baskoniako dukerrikoak aipatzen ditu.

Bibliografia

• Zacarías García Villada, "El códice de Roda recuperado," Revista de Filología Española 15:113-3 (1928).
• José María Lakarra. "Textos navarros del Códice de Roda," Estudios de Edad Media de la Corona de Aragón, 1:194-283 (1945).
• José María Lakarra. "Las Genealogías del Códice de Roda," Medievalia, 10:213-6 (1992).