Tritio: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Barne lotura zuzenketak
1. lerroa: 1. lerroa:
'''Tritioa''', <sup>3</sup>H [[isotopo]] zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun [[hidrogeno isotopoak|hidrogeno isotopo]] eskasena dugu, eta [[protio]]<nowiki/>a eta [[deuterio]]a baino askoz eskasagoa da. Hidrogeno guztiaren %10<sup>-15</sup>-a edo agian gutxiago baino ez da tritioa.
'''Tritioa''', <sup>3</sup>H [[isotopo]] zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun [[hidrogeno isotopoak|hidrogeno isotopo]] eskasena dugu, eta [[protio]]<nowiki/>a eta [[deuterio]]a baino askoz eskasagoa da. Hidrogeno guztiaren %10<sup>-15</sup>-a edo agian gutxiago baino ez da tritioa.


''Tritio'' hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[atomo nukleo|nukleo atomikoan]], bi [[neutroi]] eta [[protoi]] bat urrenez urren. Egoera elektrikoki neutroan [[elektroi]] bakarra izaten du. Isotopo hau hidrogenoaren beste bi isotopo naturalak ([[protio]]a eta [[deuterio]]a) ez bezala [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktiboa]] da denbora joan ahala Helio-3 edo <sup>3</sup>He isotopoa osatzeko desintegratzen da [[beta jario]] bidez ([[beta partikula|β partikulak]]). ''[[Tritio]]ak'' 12,32 urteko batez besteko biziraupena du.
''Tritio'' hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru [[nukleoi]] biltzen ditu [[atomo nukleo|nukleo atomikoan]], bi [[neutroi]] eta [[protoi]] bat urrenez urren. Egoera elektrikoki neutroan [[elektroi]] bakarra izaten du. Isotopo hau hidrogenoaren beste bi isotopo naturalak ([[protio]]a eta [[deuterio]]a) ez bezala [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktiboa]] da denbora joan ahala Helio-3 edo <sup>3</sup>He isotopoa osatzeko desintegratzen da [[beta desintegrazio|beta jario]] bidez ([[beta partikula|β partikulak]]). ''[[Tritio]]ak'' 12,32 urteko batez besteko biziraupena du.


''Tritio'' naturala [[errainu kosmiko]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. [[Lurra|Lurrean]] dagoen tritioaren beste iturri bat [[bonba nuklear|arma nuklearren]] entseguak dira. [[Fusio nuklear]]rean erabiltzen da, [[isotopo]]en [[geokimika]]n denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuentan. Aspaldi ''tritioa'' markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka [[radioaktibo]] gisa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen.
''Tritio'' naturala [[erradiazio kosmiko|errainu kosmiko]] eta [[atmosfera]]ko [[gas]]en arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. [[Lurra|Lurrean]] dagoen tritioaren beste iturri bat [[bonba nuklear|arma nuklearren]] entseguak dira. [[Fusio nuklear]]rean erabiltzen da, [[isotopo]]en [[geokimika]]n denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuentan. Aspaldi ''tritioa'' markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka [[erradioaktibo]] gisa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen.


== Ezaugarri nagusiak ==
== Ezaugarri nagusiak ==

19:46, 28 azaroa 2015ko berrikusketa

Tritioa, 3H isotopo zeinuaz ere ezaguna, naturan aurki dezakegun hidrogeno isotopo eskasena dugu, eta protioa eta deuterioa baino askoz eskasagoa da. Hidrogeno guztiaren %10-15-a edo agian gutxiago baino ez da tritioa.

Tritio hitza isotopoak izendatzeko existitzen diren hitz gutxietako bat da, orohar isotopoek ez baitute izenik jasotzen zeinuaz besterik. Tritioak hiru nukleoi biltzen ditu nukleo atomikoan, bi neutroi eta protoi bat urrenez urren. Egoera elektrikoki neutroan elektroi bakarra izaten du. Isotopo hau hidrogenoaren beste bi isotopo naturalak (protioa eta deuterioa) ez bezala erradioaktiboa da denbora joan ahala Helio-3 edo 3He isotopoa osatzeko desintegratzen da beta jario bidez (β partikulak). Tritioak 12,32 urteko batez besteko biziraupena du.

Tritio naturala errainu kosmiko eta atmosferako gasen arteko interakzioan sortzen da kantidade txikietan oso. Lurrean dagoen tritioaren beste iturri bat arma nuklearren entseguak dira. Fusio nuklearrean erabiltzen da, isotopoen geokimikan denbora neurtzeko eta argia bere kabuz ematen duten gailuentan. Aspaldi tritioa markazio kimiko eta biologikoarako erabiltzen zen marka erradioaktibo gisa, gaur egun ordea ez da hainbeste erabiltzen.

Ezaugarri nagusiak

zeinua
Z(p) N(n) masa isotopikoa (u) bataz
besteko
biziraupena
spin
nuklearra
bataz
besteko
kopurua(mol%)
kopuru
rangoa
(mol%)
3H 1 2 3.0160492777(25) 12.32(2) a 1/2+ <10-15 ?????

Beste isotopoak

Esan bezala tritioa ez da hidrogeno isotopo bakarra naturan beste bi aurki ditzakegu 1H eta 2H protio eta deuterio-a urrenez urren. Aurrekoez gain 4H, 5H, 6H eta 7H isotopo ezegonkorrak sintetizatu ahal izan dira, zein ezin daitezkeen naturan aurkitu.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tritio Aldatu lotura Wikidatan