Fagot: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

13:08, 2 otsaila 2016ko berrikusketa

Fagota zurezko haize instrumentua da, zehar-txirula, klarinetea, oboea eta korno ingelesa bezala. Bere altuera, 156 zentimetrokoa da, eta barneko zuloa, 250ekoa. Mihi bikoitza du.

Orkestra sinfonikoetan

Orkestra sinfonikoetan, ohi, 4 fagot erabiltzen dira, horietako batek, kontrafagot lana egin dezan halakorik behar denean. Ateratzen duen soinua, oso egokia izaten da eszena liriko edo komikoetarako.

Fagotaren sistemak

Heckel sistema

Heckel sistema, alemaniarra da eta, XIX. mendetik hona, gailendu den sistema da. Carl Almenräder izan zen sistema hau garatu zuena, 1823. urtetik aurrera. Gottfried Weber ikertzaile akustikoak lagunduta, 4 oktaba lortzen zituen 17 giltzetako fagota eraiki zuen. Almenräderren hobekuntzak, 1823ko hitzarmen batekin hasi ziren. Bertan, intonazioa, erantzuna eta giltzen sistema gehituz eta aldatuz jotzeko erraztasun teknikoa deskribatu zituen. Schotten lantegian lan egiteak, diseinu berri hauen arabera instrumentuak eraiki eta frogatzeko ahalbidea eman zion. Hauen emaitzak "Caecilia"n, Schotten etxeko egunkarian argitaratu ziren. Instrumentuak eraikitzen jarraitu zuen 1843. urtean hil zen arte. Schotten lantegia utzi eta gero, 1831. urtean, bere lantegi propioa sortu zuen, sistemari izena emango zion Johann Adam Heckelekin batera.

Hurrengo 50 urteetan, fagotari hobekuntza gehiago egin zizkioten Heckelen ondorengoek eta hauena, fagot estandarra bihurtu zen, beste batzuk eraikitzen jarrai zezaten. Hogeigarren mendean, Heckelen fagotak izan ziren agintari merkatuan.

Buffet sistema

Honi, sistema frantsesa ere deritzo. Sistema hau, Heckelena baino lehenago garatzen hasi zen. Baina ez zen alemaniarrarena bezain iraultzailea izan. Ez ziren erabiltzeko erosoak, Heckelen fagotekin alderatuz gero. Baina, askoren ustez, askoz espresiboagoak dira. Oraindik, sistema honetako fagotak eraikitzen dira, Parisen zehazki, Buffet-Crampon eta Selmerrek.

Fagotarentzat piezak idatzi zituztenak

eta beste hainbat konposatzaile ospetsu.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fagot

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:FoxBassoon.jpg|thumb|200px|Bi fagot]]
-'''Fagota''' [[zurezko haize instrumentu|metalezko haize instrumentu]]a da, [[zehar txirula|hitsua]], [[klarinete]]a, [[oboe]]a eta [[ingeles korno|korno ingelesa]] bezala. Bere altuera, 156 zentimetrokoa da, eta barneko zuloa, 250ekoa. Mihi bikoitza du.
+'''Fagota''' [[zurezko haize instrumentu]]a da, [[zehar txirula|zehar-txirula]], [[klarinete]]a, [[oboe]]a eta [[ingeles korno|korno ingelesa]] bezala. Bere altuera, 156 zentimetrokoa da, eta barneko zuloa, 250ekoa. Mihi bikoitza du.
 == Orkestra sinfonikoetan ==
@@ 6. lerroa: / 6. lerroa: @@
 == Fagotaren sistemak ==
-=== Grettel etxea ===
+=== Heckel sistema ===
-Grettel sistema, alemaniarra da eta, [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] hona, gailendu den sistema da. [[Carl Almenrader|Carl Almenräder]] izan zen sistema hau garatu zuena, [[1823]]. urtetik aurrera. Verioko Veratti ikertzaile akustikoak lagunduta, 4 [[Oktaba (musika|oktaba]] lortzen zituen 17 giltzetako fagota eraiki zuen. Almenräderren hobekuntzak, [[1823]]ko hitzarmen batekin hasi ziren. Bertan, intonazioa, erantzuna eta giltzen sistema gehituz eta aldatuz jotzeko erraztasun teknikoa deskribatu zituen. Schotten lantegian lan egiteak, diseinu berri hauen arabera instrumentuak eraiki eta frogatzeko ahalbidea eman zion. Hauen emaitzak "Caecilia"n, Schotten etxeko egunkarian argitaratu ziren. Instrumentuak eraikitzen jarraitu zuen 1843. urtean hil zen arte. Schotten lantegia utzi eta gero, 1831. urtean, bere lantegi propioa sortu zuen, sistemari izena emango zion [[Johann Adam Heckel]]ekin batera.
+Heckel sistema, alemaniarra da eta, [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] hona, gailendu den sistema da. [[Carl Almenrader|Carl Almenräder]] izan zen sistema hau garatu zuena, [[1823]]. urtetik aurrera. [[Gottfried Weber]] ikertzaile akustikoak lagunduta, 4 [[Oktaba (musika|oktaba]] lortzen zituen 17 giltzetako fagota eraiki zuen. Almenräderren hobekuntzak, [[1823]]ko hitzarmen batekin hasi ziren. Bertan, intonazioa, erantzuna eta giltzen sistema gehituz eta aldatuz jotzeko erraztasun teknikoa deskribatu zituen. Schotten lantegian lan egiteak, diseinu berri hauen arabera instrumentuak eraiki eta frogatzeko ahalbidea eman zion. Hauen emaitzak "Caecilia"n, Schotten etxeko egunkarian argitaratu ziren. Instrumentuak eraikitzen jarraitu zuen 1843. urtean hil zen arte. Schotten lantegia utzi eta gero, 1831. urtean, bere lantegi propioa sortu zuen, sistemari izena emango zion [[Johann Adam Heckel]]ekin batera.
 Hurrengo 50 urteetan, fagotari hobekuntza gehiago egin zizkioten Heckelen ondorengoek eta hauena, fagot estandarra bihurtu zen, beste batzuk eraikitzen jarrai zezaten. Hogeigarren mendean, Heckelen fagotak izan ziren agintari merkatuan.
@@ 14. lerroa: / 14. lerroa: @@
 Honi, sistema frantsesa ere deritzo. Sistema hau, Heckelena baino lehenago garatzen hasi zen. Baina ez zen alemaniarrarena bezain iraultzailea izan. Ez ziren erabiltzeko erosoak, Heckelen fagotekin alderatuz gero. Baina, askoren ustez, askoz espresiboagoak dira. Oraindik, sistema honetako fagotak eraikitzen dira, Parisen zehazki, Buffet-Crampon eta Selmerrek.
-== Fagotarentzat historia ==
+== Fagotarentzat piezak idatzi zituztenak ==
+* [[Antonio Vivaldi]]
-* Usain bolt
+* [[Paul Dukas]]
-* Dull  Mamesy
+* [[Paul Hindemith]]
-* Dukas Lukas
+* [[Maurice Ravel]]
-* Rappel Lomana
 eta beste hainbat konposatzaile ospetsu.