Internazionala: berrikuspenen arteko aldeak
t Kategoria:Gabriel Arestiren itzulpenak gehitua HotCat bitartez |
|||
20. lerroa: | 20. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Internationalen-menander.jpg|right|thumb|200px|''Internazionala''-ren partitura suedieraz.]] |
[[Fitxategi:Internationalen-menander.jpg|right|thumb|200px|''Internazionala''-ren partitura suedieraz.]] |
||
'''''Internazionala''''' edo '''''Herriartea''''' ([[frantses]]ez ''L'Internationale'') mundu osoko [[langile mugimendu]]aren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren [[ereserki]]tzat hartzen da eta alderdi [[komunismo|komunista]] eta [[sozialismo|sozialista]] gehienek ere beren ereserkitzat dute. Letra originala, frantsesez, [[Eugène Pottier]]rek idatzi zuen 1871n. |
'''''Internazionala''''' edo '''''Herriartea''''' ([[frantses]]ez ''L'Internationale'') mundu osoko [[langile mugimendu]]aren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren [[ereserki]]tzat hartzen da eta alderdi [[komunismo|komunista]] eta [[sozialismo|sozialista]] gehienek ere beren ereserkitzat dute. Letra originala, frantsesez, [[Eugène Pottier]]rek idatzi zuen 1871n. |
||
== Doinua == |
|||
1888an [[Pierre Degeyter]]rek musika ezarri zion. Doinuak [[Zortziko txiki|zortziko txikiko]] [[Bertso|bertsokerarekin]] bat egiten du, eta Bertsozale Elkartearen datubasean jasoa dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale|abizena=Elkartea|izenburua=Lantegira joanda - Doinutegia - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=http://bdb.bertsozale.eus/web/doinutegia/view/2312-lantegira-joanda-internazionala|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2018-05-29}}</ref>. Alegia, zortziko txikiko beste bertso batzuk zuzen zuzenean kantatu daitezke Internazionalaren doinuarekin, adibidez '[[Maritxu nora zoaz?]]'. |
|||
== Zabalkundea == |
|||
1892an [[Bigarren Internazionala|II. Internazionalak]] ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Copenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an [[Vladimir Lenin]]ek ofizializatu egin zuen [[III. Internazionala|III. Internazionalean]] eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] ereserki nazional bihurtu zen, 1943. urtera arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, [[anarkismo|anarkistak]] eta sozialistak, esaterako. |
1892an [[Bigarren Internazionala|II. Internazionalak]] ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Copenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an [[Vladimir Lenin]]ek ofizializatu egin zuen [[III. Internazionala|III. Internazionalean]] eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] ereserki nazional bihurtu zen, 1943. urtera arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, [[anarkismo|anarkistak]] eta sozialistak, esaterako. |
||
== |
== Euskarazko itzulpena == |
||
[[Euskara|Euskarazko]] [[Itzulpengintza|itzulpen]] hedatuena [[Gabriel Aresti|Gabriel Arestiri]] egozten zaio<ref>{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Itzulpenak (I)|urtea=1986|abizena=Gabriel|izena=Aresti|orrialdeak=|orrialdea=88|argitaletxea=Susa|ISBN=9787979210067|url=http://www.susa-literatura.eus/liburuak/best1077}}</ref>, baina zalantzak daude autoretza horri buruz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA|hizkuntza=es-ES|data=2014-04-30|url=https://errepublikaplaza.wordpress.com/2014/04/30/indazu-albiristea-internazionala/|aldizkaria=ERREPUBLIKA PLAZA|sartze-data=2018-05-29}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|abizena=|izena=Argia|egile-lotura=|izenburua=Inernazionala|aldizkaria=Argia|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=1206|data=1986-07-24|urtea=|orrialdea=21|url=https://urkiza.armiarma.eus/urkiza/EBOW/FAKSIMILAK/za_1988_1208_1.jpg|sartze-data=2018-05-29|issn=}}</ref>. Ohiko bertsioan agertzen diren arkaismo edo ulermen zaileko termino batzuengatik (bereziki, ''indazu albiristea''), itzulpen alternatiborik eskatu duenik badago<ref name=":0" />. Hala ere, "indazu albiristea" daraman bertsioa egin da ezagunena, seguruenik. |
|||
=== Hitzak (jatorrizkoak eta euskaraz) === |
|||
{| |
{| class="wikitable" table |
||
|- |
|- |
||
! Jatorrizkoa (frantsesez) |
! Jatorrizkoa (frantsesez) |
||
! |
! Gabriel Arestiren itzulpena |
||
! Gabriel Arestiren beste itzulpen bat |
! Gabriel Arestiren beste itzulpen bat |
||
! Beste itzulpen herrikoia |
! Beste itzulpen herrikoia |
||
118. lerroa: | 125. lerroa: | ||
Sera le genre humain |
Sera le genre humain |
||
| |
| |
||
Zutik lurrean kondenatu<br /> |
Zutik lurrean kondenatu<br /> |
||
zaren langile tristea,<br /> |
zaren langile tristea,<br /> |
||
131. lerroa: | 137. lerroa: | ||
Bihar izan dadin<br /> |
Bihar izan dadin<br /> |
||
Internazionala<br /> |
Internazionala<br /> |
||
pertsonaren adin². |
|||
pertsonaren adin²<ref>{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Itzulpenak (I)|urtea=1986|abizena=Gabriel|izena=Aresti|orrialdeak=|orrialdea=88|argitaletxea=Susa|ISBN=9787979210067}}</ref>. |
|||
| |
| |
||
Zutik! Munduko langileak,<br /> |
Zutik! Munduko langileak,<br /> |
||
garai dezagun gosea!<br /> |
garai dezagun gosea!<br /> |
||
146. lerroa: | 151. lerroa: | ||
agintera zuzen;<br /> |
agintera zuzen;<br /> |
||
gure azken guda<br /> |
gure azken guda<br /> |
||
bizkor etorri zen.<br/> |
bizkor etorri zen.<br /> |
||
Oihuaren ederra,<br/> |
Oihuaren ederra,<br /> |
||
garbi eta ozen!<br/> |
garbi eta ozen!<br /> |
||
Munduko langile guztiak<br/> |
Munduko langile guztiak<br /> |
||
bat egin gaitezen! |
bat egin gaitezen! |
||
| |
| |
||
Zutik, munduko langileak!<br /> |
Zutik, munduko langileak!<br /> |
||
Zutik, ogirik gabeak!<br /> |
Zutik, ogirik gabeak!<br /> |
||
165. lerroa: | 169. lerroa: | ||
azken borrokara.<br /> |
azken borrokara.<br /> |
||
Internazionala<br /> |
Internazionala<br /> |
||
gure iraultza da<ref>{{Erreferentzia|izena=Leire|abizena=Narbaiza|izenburua=Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako — Eibar.ORG {{!}} Eibarko peoria|hizkuntza=eu|url=https://eibar.org/blogak/leire/euskarazko-beste-letra-bat-internaziolarendako|aldizkaria=eibar.org|sartze-data=2018-05-28}}</ref>. |
gure iraultza da<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Leire|abizena=Narbaiza|izenburua=Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako — Eibar.ORG {{!}} Eibarko peoria|hizkuntza=eu|url=https://eibar.org/blogak/leire/euskarazko-beste-letra-bat-internaziolarendako|aldizkaria=eibar.org|sartze-data=2018-05-28}}</ref>. |
||
|- |
|- |
||
| colspan="4" | |
| colspan="4" | |
09:07, 29 maiatza 2018ko berrikusketa
Internazionala | |
---|---|
Herrialdea | Nazioartekoa |
Izenburua euskaraz | Internazionala |
Hitzak | Eugène Pottier, 1871 |
Musika | Pierre Degeyter, 1888 |
Onarpen data | 1892 |
Multimedia |
Internazionala edo Herriartea (frantsesez L'Internationale) mundu osoko langile mugimenduaren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren ereserkitzat hartzen da eta alderdi komunista eta sozialista gehienek ere beren ereserkitzat dute. Letra originala, frantsesez, Eugène Pottierrek idatzi zuen 1871n.
Doinua
1888an Pierre Degeyterrek musika ezarri zion. Doinuak zortziko txikiko bertsokerarekin bat egiten du, eta Bertsozale Elkartearen datubasean jasoa dago[1]. Alegia, zortziko txikiko beste bertso batzuk zuzen zuzenean kantatu daitezke Internazionalaren doinuarekin, adibidez 'Maritxu nora zoaz?'.
Zabalkundea
1892an II. Internazionalak ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Copenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an Vladimir Leninek ofizializatu egin zuen III. Internazionalean eta Sobietar Batasuneko ereserki nazional bihurtu zen, 1943. urtera arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, anarkistak eta sozialistak, esaterako.
Euskarazko itzulpena
Euskarazko itzulpen hedatuena Gabriel Arestiri egozten zaio[2], baina zalantzak daude autoretza horri buruz[3][4]. Ohiko bertsioan agertzen diren arkaismo edo ulermen zaileko termino batzuengatik (bereziki, indazu albiristea), itzulpen alternatiborik eskatu duenik badago[5]. Hala ere, "indazu albiristea" daraman bertsioa egin da ezagunena, seguruenik.
Hitzak (jatorrizkoak eta euskaraz)
Jatorrizkoa (frantsesez) | Gabriel Arestiren itzulpena | Gabriel Arestiren beste itzulpen bat | Beste itzulpen herrikoia |
---|---|---|---|
Debout, les damnés de la terre C'est la lutte finale Il n'est pas de sauveurs suprêmes C'est la lutte finale L'état comprime et la loi triche C'est la lutte finale Hideux dans leur apothéose C'est la lutte finale Les rois nous saoulaient de fumées C'est la lutte finale Ouvriers, paysans, nous sommes C'est la lutte finale |
Zutik lurrean kondenatu Oro gudura ala! |
Zutik! Munduko langileak, Gora herriartea, |
Zutik, munduko langileak! Elkar gaitezen denok |
|
Erreferentziak
- ↑ Elkartea, Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale. «Lantegira joanda - Doinutegia - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea» bdb.bertsozale.eus (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
- ↑ Gabriel, Aresti. (1986). Itzulpenak (I). Susa, 88 or. ISBN 9787979210067..
- ↑ (Gaztelaniaz) «INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA» ERREPUBLIKA PLAZA 2014-04-30 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
- ↑ «Inernazionala» Argia (1206): 21. 1986-07-24 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
- ↑ a b Narbaiza, Leire. «Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako — Eibar.ORG | Eibarko peoria» eibar.org (Noiz kontsultatua: 2018-05-28).
Ikus, gainera
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Internazionala |
Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak: Internazionala |