Lisp: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
infotaula, irudia
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
irudia
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Software infotaula}}
{{Software infotaula}}


'''Lisp''' historia luzeko eta gakoz beteko sintaxi bereizgarria duen [[programazio-lengoaia|programazio lengoaia]] familia bat da. Jatorriz [[1958]]. urtean zehaztuta, maila altuko programazio lengoaien artean [[Fortran]] da Lisp baino zaharragoa soilik. Fortran moduan, Lisp asko aldatu egin da bere sorreratik, eta hainbat dialekto ezberdin izan dira bere historian zehar. Gaur egun, "Lisp batua" [[Common Lisp]] da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola Gabiola|urtea=1991|izenburua=LISP programazio-lengoaia|argitaletxea=UEU|hizkuntza=eu|abizena2=Bastarrika Larrauri|izena2=Juan Ramon|data=1991-06-06|url=http://www.buruxkak.eus/liburua/lisp-programazio-lengoaia/2037|isbn=978-84-86967-32-1|sartze-data=2021-02-17}}</ref>
'''Lisp''' historia luzeko eta parentesiz betetako sintaxi bereizgarria duen [[programazio-lengoaia]] funtzional bat da. Jatorriz [[1958]]. urtean zehaztuta, [[Goi mailako programazio-lengoaia|goi mailako programazio lengoaien]] artean [[Fortran]] da Lisp baino zaharragoa soilik. Fortran moduan, '''Lisp''' asko aldatu egin da bere sorreratik, eta hainbat dialekto ezberdin izan dira bere historian zehar. Gaur egun, "Lisp batua" [[Common Lisp]] da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola Gabiola|urtea=1991|izenburua=LISP programazio-lengoaia|argitaletxea=UEU|hizkuntza=eu|abizena2=Bastarrika Larrauri|izena2=Juan Ramon|data=1991-06-06|url=http://www.buruxkak.eus/liburua/lisp-programazio-lengoaia/2037|isbn=978-84-86967-32-1|sartze-data=2021-02-17}}</ref>
[[Fitxategi:Programazio-lengoaia_batzuen_bilakaera.png|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Programazio-lengoaia_batzuen_bilakaera.png|alt=|thumb|350x350px|Goi-mailako programazio-lengoaia batzuen bertsio-bilakaera urteetan zehar.<ref>{{erreferentzia|izena=Eric|abizena=Levenez|izenburua=Computer Languages History. small diagram.|hizkuntza=en|egile-lotura=|url=https://www.levenez.com/lang/lang_a4.pdf|egunkaria=|aldizkaria=|formatua=PDF|sartze-data=2019-09-11}}</ref>]]
[[Fitxategi:LISP_Programazio_Lengoaia_UEU.png|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:LISP_Programazio_Lengoaia_UEU.png|thumb|"LISP Programazio Lengoaia" ([[Udako Euskal Unibertsitatea|UEU]], Iñaki Madariaga, [[1991]])<ref name=":0" />]]
[[Fitxategi:LISP_Programazio_Lengoaia_UEU.png|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:LISP_Programazio_Lengoaia_UEU.png|thumb|"LISP Programazio Lengoaia" ([[Udako Euskal Unibertsitatea|UEU]], Iñaki Madariaga, [[1991]])<ref name=":0" />]]
Lisp jatorriz ordenagailu programentzako notazio matematiko praktiko modura sortu zen, [[Alonzo Church]]-en [[lambda kalkulu]]an oinarrituz. Laister bihurtu zen programazioa lengoaia gogokoena [[adimen artifizial]]aren ikerketan. Lehenetariko programazio lengoaia izanik [[informatika]]ren ideia askoren aitzindari izan zen.
'''Lisp''' jatorriz ordenagailu programentzako notazio matematiko praktiko modura sortu zen, [[Alonzo Church]]-en [[lambda kalkulu]]an oinarrituz. Laister bihurtu zen programazioa lengoaia gogokoena [[adimen artifizial]]aren ikerketan. Lehenetariko programazio-lengoaia izanik [[informatika]]<nowiki/>ko kontzeptu askoren aitzindari izan zen.


== Dialekto nagusiak ==
== Dialekto nagusiak ==

15:05, 17 otsaila 2021ko berrikusketa

 Lisp
Jatorria
Sorrera-urtea1958
Argitaratze-data1958
Ezaugarriak
Programazio paradigmaProgramazio funtzional, procedural programming (en) Itzuli, metaprogramming (en) Itzuli, multi-paradigm programming (en) Itzuli eta reflective programming (en) Itzuli
Deskribapena
Honen eragina jaso duInformation Processing Language (en) Itzuli
Ekoizpena
DiseinatzaileaJohn McCarthy
GaratzaileaJohn McCarthy eta Steve Russell (en) Itzuli
Fikzioa
Erabiltzen dulambda calculus (en) Itzuli
MaskotaThe Lisp alien (en) Itzuli

Lisp historia luzeko eta parentesiz betetako sintaxi bereizgarria duen programazio-lengoaia funtzional bat da. Jatorriz 1958. urtean zehaztuta, goi mailako programazio lengoaien artean Fortran da Lisp baino zaharragoa soilik. Fortran moduan, Lisp asko aldatu egin da bere sorreratik, eta hainbat dialekto ezberdin izan dira bere historian zehar. Gaur egun, "Lisp batua" Common Lisp da.[1]

Goi-mailako programazio-lengoaia batzuen bertsio-bilakaera urteetan zehar.[2]
"LISP Programazio Lengoaia" (UEU, Iñaki Madariaga, 1991)[1]

Lisp jatorriz ordenagailu programentzako notazio matematiko praktiko modura sortu zen, Alonzo Church-en lambda kalkuluan oinarrituz. Laister bihurtu zen programazioa lengoaia gogokoena adimen artifizialaren ikerketan. Lehenetariko programazio-lengoaia izanik informatikako kontzeptu askoren aitzindari izan zen.

Dialekto nagusiak

Gaur egungo xede orokorreko programazioan bi dialekto nagusienak Common Lisp eta Scheme dira. Lengoaia hauek diseinu aukera ezberdinak erakusten dituzte.

Common Lisp batez ere MacLisp, Interlisp, eta Lisp Machine Lispen ondorengoa da. Scheme diseinu minimalistagoa du baina baditu Common Lispen aurkitzen ez diren ezaugarri batzuk.

Hauez gain, Lisp dialektoak aplikazio batzuetan Script lengoaia moduan erabiltzen dira, ezagunak Emacs Lisp Emacs editorean eta Autolisp AutoCADen izanik

Sintaxi adibideak

Kaixo mundua adibidea:

<pre><nowiki>
(format t "Kaixo, mundua!")

Zenbaki baten faktoriala:

(defun faktoriala (n)
   (if (<= n 1)
     1
     (* n (faktoriala (- n 1)))))

Liburuak

Erreferentziak

  1. a b Sarasola Gabiola, Kepa; Bastarrika Larrauri, Juan Ramon. (1991). LISP programazio-lengoaia. UEU ISBN 978-84-86967-32-1. (Noiz kontsultatua: 2021-02-17).
  2. (Ingelesez) Levenez, Eric. (PDF) Computer Languages History. small diagram.. (Noiz kontsultatua: 2019-09-11).

Kanpo estekak