Homosexualitate

Homosexualen eskubideen aldeko mugimenduak erabiltzen duen bandera

Ezkondutako bi emakume homosexual

Homosexualitatea (antzinako grezieraz: ὁμός, ‘berdin’, eta latinez: sexus, ‘sexu’) sexu edo genero berdineko kideen arteko erakarpen erromantiko, sexual edo sexu jarrera da. Joera sexual bezala, homosexualitatea sexu berdineko pertsonekiko "erakarpen erromantiko, sexual edo emoziozko erakarpen patroi iraunkor bat" da.

Homosexual adjektiboa, sexu harremanak sexu bereko pertsonekin izateko joera duen gizabanakoa izendatzeko erabiltzen da, emakume zein gizon izan. Homosexualitatea askotan heterosexualitatearen edo bisexualitatearen aurkakotzat ageri da. Lesbiana terminoa emakume homosexualak izendatzeko erabiltzen da. Eta ingelesetik datorren gay terminoa, euskaraz, gizon homosexualak izendatzeko erabiltzen da; ingelesez, oro har, edozein homosexual —emakume nahiz gizon— izendatzeko erabiltzen da, baina bereziki gizonezkoak.

Bisexualitatearekin eta heterosexualitatearekin batera, homosexualitatea heterosexual-homosexual zuzenean dauden hiru joera sexualen kategoria nagusienetakoa da. Ez dago argi zientzialarien artean zergatik pertsona batek joera sexual konkretu bat garatzen duen. Zientzialari askok uste dute natura eta hezkuntza (eragin genetiko, hormonal edota ingurumenaren eraginaren konbinazioren bat) direla joera sexual konkretu bat eragiten dutenak. Beste batzuek, ordea, uste dute arrazoi biologikoengatik batez ere izaten dela joera sexual bat.

Homosexualitatearen egoera legala munduan

Sexu berdineko pertsonen arteko harremanak, herrialdez herrialde.
Homosexualitatea legala: ██ Ezkontza homosexuala ██ Bateratze zibilak ██ Beste herrialde edo Estatuetan emandako ezkontzen onartzea ██ Bateratze zibil gabe Homosexualite ilegala/mugatua: ██ Adierazpen askatasunaren mugatzea ██ de jure zigorra, baina ez de facto aplikaturik. ██ Kartzela zigorra ██ Betibiziko zigorra ██ Heriotz zigorra

Munduko herrialdeen artean homosexualitatearekiko jarrera nahiko ezberdina da. Herrialde batzuetan, homosexualitatea babesten saiatzen da Gobernua, homofobiaren aurka arituz eta gizabanako bakoitzaren askatasuna defendatuz. Beste herrialde batzuetan, homosexualitatea zigorturik dago, isun zigorra izatetik heriotz zigorra izatera, herrialdearen arabera.

Homofobia

Homofobia pertsona homosexualekiko gorrotoa, beldurra edota diskriminazioa erakusten duen jarrera da. Batzuetan, homofobia terminoa, LGBT+ komunitate osoko pertsonen aurkako jarrerari deritzo, hau da, pertsona ez-zisgenero edo ez-heterosexualen aurkako jarrerari.

Homosexualen aurkako jarrera hauek oso zabal daude munduko hainbat gizartetan. Orokorrean, herrialde eta gizarte garatuetan homofobia gutxiago nabaritzen da garatzeko bidean dauden herrialdeetan baino. Nahiz eta homofobia oraindik LGBT+ elkartearen kezka nagusia den, homosexualen eta gainontzeko gutxiengo sexualen onarpena mundu mailan handitu egin da, batez ere Europa, Amerika eta Ekialde Urruneko hainbat herrialdetan, XX. mendetik gaur egunera.

Bikote homosexualen ume-adopziorako eskubideak

Bikote homosexual bat eta haien umea.

Bikote homosexualen umeak adoptatzeko eskubideak bermatuta daude lurralde gutxi batzuetan, batez ere Europan eta Amerikan. Kasu horietan, legeak bi bikotekideei aita edo ama izateko eskubidea bermatzen die. Neurri horrek, ordea, ez du orokorrean hainbesteko onarpen sozialik, homosexualen eskubideei dagozkien beste lege edo lege-proposamenekin konparatuz, ezkontza homosexualarekin konparatuz, adibidez.

Ikus, gainera

• Queer teoriak
• LGBT Harrotasunaren Nazioarteko Eguna

Kanpo estekak

• Datuak: Q6636
• Multimedia: Homosexuality / Q6636

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.