Blokeo (Internet)

Artikulu hau Interneteko terminoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Blokeo (argipena)».

Interneten, blokeoa edo sarraila informazio batzuetara sartzeko trabak jartzeko, blokeatu edo giltzatzeko gauza den elementua da.^[1] Jerga informatikoan, sistema informatiko baten barruko erabiltzaile baten, oro har, sare baten, erabateko, zati bateko, aldi baterako edo behin betiko murrizketari ban esaten zaio. Informatikako beste hitz asko bezala, ingelesetik dator ban eta "debekua" esan nahi du.

Interneten, horrelako neurriak ia sistema mota guztietan ohikoak dira, eta erabiltzaile askoren arteko interakzioa gertatzen da, hala nola IRC kanalak, foroak eta online jokoak.

Interneten erabiltzaileen IP helbidean oinarritzen da blokeoa, hori baita horiek identifikatzeko metodo seguru eta praktiko bakarra. Murrizketa horiek zerbitzariaren barruko zenbait ekintzatarako IP horren sarbidea blokeatzean datza. Adibidez, Wikipedian, blokeo batek informazioa aldatzea saihesten du, baina informazio horretara ez sartzea, beste zerbitzari batzuetan, blokeo orokor bat egin daiteke. Hala ere, blokeoa ez dago polemikatik kanpo; izan ere, Interneterako sarbidea eskaintzen duten operadore askok IP helbide dinamikoak ematen dituzte, hau da, erabiltzaile bakoitzarentzat aldatzen doaz, eta horrek esan nahi du IP horren blokeoak eragina izan dezakeela blokeoa hasieran zuzenduta zegoen beste erabiltzaile batzuengan.^[2]

IP blokeoez gain, blokeoak egiten dira erabiltzaile-izenagatik edo kontuengatik, baldin eta sistema jakin bateko kontu baten jabeak zerbitzuaren edo jokabide-kodearen baldintzak urratzen baditu.

Bilatzaileek egiten dituzten zenbait prozeduratan ere aplikatzen da, bilaketetan posizionamenduak edo rankingak desitxuratzeko gai den informazio faltsua duten web-dokumentuekin topo egiten dutenean. Adibidez, "testu ikusezina" erabiltzea bilatzaile batzuek dokumentu jakin hori blokeatzeko arrazoi izan daiteke, baita "keyword" metatagean termino bera bereizi gabe errepikatzea ere ("spam" gisa hartuko da). Horrela, webgune horren egileak nahi zuenaren kontrako efektua lortuko zuen: ez da kokapenik onenean kokatuko, bilatzaile jakin batzuen ikusezin bihurtuko da.

Sare sozialetako eta foroetako moderatzaileek eta administratzaileek blokeoa erabiltzen dute beren arauak hautsi dituzten erabiltzaileei sarbidea ukatzeko, eta, ziurrenik, berriro egingo dute, eztabaida baketsu eta ordenatua bermatzeko. Blokeatzeko arrazoi komunak spam, trolling eta flaming dira. Batzuek Twitter bezalako webgune handietako administratzaileek blokeoak erabili izana kritikatzen dute, debeku horiek motibazio politiko edo finantzarioak izan ditzaketela esanez.^[3] Hala ere, webguneek nork argitaratu dezakeen erabakitzeko legezko eskubidea dute, eta erabiltzaileek, askotan, "oinekin bozkatuz" eta administratzaileek beren portaera onargarritzat jotzen duten leku batera joanez erantzuten dute.

Proxyen erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

IP bidezko blokeoen zati handi bat arbitrarioki gainditu daiteke proxya(k) erabiliz, hau da, bitarteko gailuak edo zerbitzariari informazioa eskatzean bitartekari gisa jarduten dutenak. Hau da, A erabiltzaileak C erabiltzailearen informaziora sartu nahi badu, bitartekari gisa B erabiltzailea erabiliko du, eta horrek egingo du informazio-eskaera eta A erabiltzaileari bidaliko dio edo, bestela, informazioa bidaliko du. Horrek A erabiltzailea detektatzea saihestuko du.

Hobe da proxy irekiak ez erabiltzea, gehienak posta-bezeroek eta beste zerbitzu batzuek detektatu eta blokeatzen baitituzte. Era berean, gomendagarria da erabiltzen diren proxyak konfiantzazkoak izatea eta, ahal dela, pribatutasuna handitzeko TLS konexio zifratuak erabiltzea.