Carmen Gaiarre
| Carmen Gaiarre | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Carmen Gayarre Galbete |
| Jaiotza | Iruñea, 1900eko abuztuaren 14a |
| Herrialdea |  Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
| Heriotza | Madril, 1996ko urtarrilaren 3a (95 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Madrilgo Complutense Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | pedagogoa |
Carmen Gaiarre Galbete (Iruñea, 1900eko abuztuaren 14a - Madril, 1996ko urtarrilaren 3a) nafar pedagogoa aitzindaria izan zen. Umeen psikologian aditua, Adimen-urritasuna pairatzen zuten umeen hezkuntzarako Gil Gayarre fundazioa sortu zuen Madrilen
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ikasketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Irakasle ikasketak egin zituen Iruñeko Eskola Normal Ofizialean eta Lan Ministerioko Eskola Ofizialean graduatu zen Madrilen. Geroago, Filosofia eta Letretan lizentziatu zen Madrilgo Unibertsitatean eta Madrilgo Psikologia Eskolan diplomatu zen. Gizarte Ikasketak egin zituen Bruselan 1924an, eta bertan prestatu zuen bere tesia, "Psicología Infantil: Aplicación a la primera infancia". 1934an haur psikologia ikasi zuen Vienan. 1933 eta 1944 artean Madrilgo Complutense Unibertsitateko Paidologia katedraren arduraduna izan zen. Gaztelaniaz gain, ingelesez, frantsesez eta alemanez hitz egiten zuen.
Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gaiarrek sei seme-alaba izan zituen. Gazteena, Luis, 1942an jaio zen Down sindromearekin eta osasun arazoekin. Hori dela eta, hainbat ekimen abiarazi zituen adimen-urritasuna duten pertsonen eskubideen alde. Bere katedra utzi eta Parisko Haurren Nazioarteko Zentroan Hezkuntza Berezian diplomatzetik hasi zen. Garai hartan, espezialitate hau oraindik ez zen existitzen Espainian. Bere ezagutza zabaltzeko, adimen-urritasuna duten pertsonentzako zentro eta zerbitzuak bisitatu zituen Europan, Kanadan eta Estatu Batuetan. Bere seme Luisen jaiotzak Espainian adimen-urritasuna duten pertsonen hezkuntzarako eta etxebizitzarako eskubideak betetzea eragozten zuten baliabide eta legedi faltaz ohartzea eragin zion.
Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1958an San Luis Gayaga ikastetxea sortu zen, Irakaskuntza Bereziko Fundazioa deituko zenaren lehen erakundea izan zena, eta, ondoren, 1996tik aurrera, Gil Gayarre Fundazioa izenaz ezagutu zena. Erakundearen izena Carlos Gil y Gil senarraren abizenetik eta Carmenenetik abiatuta sortu zen.
Carmen aitzindaria izan zen, besteak beste, desgaitasun intelektuala duten pertsonei arreta emateko hezkuntza-zentroak, arreta goiztiarra, lan-prestakuntza eta egoitza-zentroak sortzen Madrilen. H. C. Gunzburg doktorearen garapen sozial eta pertsonala ebaluatzeko koadroaren erabilera sustatu zuen. Diagnostiko mediko eta psikologikoak hezkuntzak bizitzarako prestakuntzan, gaitasun soziala eskuratzean eta indibidualizazio, integrazio eta normalizazio printzipioak aplikatzean duen garrantziaren berri eman zuen.
Besteak beste, honako teknika hauek sartu zituen: arreta goiztiarra, psikoterapia, adierazpen-terapia, terapia okupazionala, musikoterapia, hizkuntzaren errehabilitazioa, fisioterapia, psikomotrizitatea, aisialdiaren sustapena, kirola, jokabide-aldaketa edo irakurketa funtzionala.
Bere entitateko lanaz gain, beste entitate eta erakunde batzuetan ere karguak ere izan zituen. 1964an American Association of Mental Deficiency erakundeko kide aktibo gisa sartu zen. Garai hartako Hezkuntza Ministerioko Hezkuntza Kontseilu Nazionaleko kide izan zen 1965ean.Hurrengo urtean, 1966an, Elizaren Irakaskuntzako Kontseilu Gorenean sartu zen eta Hezkuntza Bereziko Patronatu Nazionaleko kidea izan zen.
Aitortzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Osasun Plakaren gomendioa 1969an.
- Nueva Diario egunkariaren Urte Amaierako Saria, 1976an.
- Adimen-urritasuna duten pertsonen aldeko Nazioarteko Ligaren Nazioarteko Saria (ILSMH) 1984an.
- 1995eko Errehabilitazioko eta Integrazioko Reina Sofia Saria, María Eloísa García Etchegoyhen de Lorenzorekin partekatua, desgaitasuna duten pertsonen errehabilitazioan eta integrazioan egindako ekarpen aitzindari eta ibilbide luzeengatik.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
.
