Consuelo Yznaga

Consuelo Yznaga
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Consuelo Yznaga
Jaiotza	New York, 1853
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Londres, 1909ko azaroaren 20a (55/56 urte)
Familia
Aita	Antonio Modesto Yznaga del Valle
Ama	Ellen Maria Clement
Ezkontidea(k)	George Montagu, 8th Duke of Manchester (en) (1876ko maiatzaren 22a -
Seme-alabak	ikusi William Montagu, 9th Duke of Manchester (en) ; Lady Jacqueline Montagu (en) ; Lady Alice Montagu (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	aristokrata eta enpresaburua

Consuelo Yznaga, ezkontzaz Consuelo Montagu, Mánchesterreko dukesa (New York, AEB, 1853 – Londres, Britainia Handia, 1909ko azaroaren 20a) kubar-amerikar aristokrata izan zen. Antonio Yznaga^[1] del Valle eta Ellen Clement-en alaba zen.^[2] 1876ko maiatzaren 22an ezkondu zen New Yorken George Victor Drogo Montagu, Mandeville bizkondea (1853ko ekainaren 17an, Kimbolton, Ingalaterra - 1892ko abuztuaren 18an, Tanderagee, Irlanda), Sir William Drogo Montagu, Mánchester 7. dukearen eta Luiseren semea zen. Edith Wharton idazleak, The Buccaneers izenekoak, sinatutako nobela baten objektu izan zen haren bizitza.^[3]^[4]^[5]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Consuelo Yznaga 1853an jaio zen New Yorken. Gurasoak Antonio Modesto Yznaga del Valle diplomatiko kubatarra (1823-1892), eta Ellen Maria Clement (1833-1908) emazte estatubatuarra izan ziren. Lau seme-alabetako bigarrena izan zen. Bere aita Kubako familia zahar batekoa zen, landaketa handi baten jabea, Iznaga dorrearena, eta azukre-lantegia zuen Trinidad (Kuba) inguruan, Espainiako zenbait familia aristokratikorekin lotuta. Ama Samuel Clement lurrun-ontzi bateko kapitainaren eta Maria Augusta Litleren alaba zen.

Ravenswood Plantation-en hazi zen Concordia Parish, Luisianan, eta gurasoen heriotzarengatiko herentzia jaso zuen. Kuba eta Luisianako landaketak mantentzeaz gain, bere aitak New Yorken eta Newporten, Rhode Island-en, jabetzak hartu zituen. 1881ean Natividad "Naticia" Yznaga ahizpa Sir John Lister-Kayerekin ezkondu zen, hirugarren baronet batekin (1853-1924). Haren neba, Fernando Yznaga (1850-1901), Mary Virginia "Jennie" Smithekin ezkondu zen, Alva Smith Vandervilt Belmonten ahizpa, Consueloren haurtzaroko lagunik onena.

Nerabezaroan, oso ezaguna bihurtu zen New Yorkeko gizarte-eszenan, "Bouncers" taldeko kide gisa, non Mandeville bizkondea ezagutu baitzuen. Bikotea New Yorkeko Grace elizan ezkondu zen 1876an, eta gero Irlandako finka batean bizi izan zen. Hiru seme-alaba izan zituzten: gizonezko bat, William Montagu, Mánchesterreko 9. dukea (1877-1947), aita dukearen ondorengoa izan zena; eta bi emakumezko biki, May (1879-1895) eta Nell (1879-1900), biak ere kontsuntzioko ezkongabeak, aita 1892an hil ondoren.

Lady Mandeville Alva Erskine Smithen (Vanderbilt) laguna izan zen txikitatik, eta Consuelo Vanderbilt izena jarri zion alabari lagunaren omenez. Ezkonduta zegoela, karitatezko erakundeetan sartu zen. Erresuma Batuko Eduardo VII.aren zirkulu intimokoa zen, eta hil baino lehentxeago Eduardo VII.a eta Nicolas II.a, Errusiako tsarra, Ingalaterrara egindako bisita batean jaso zituen.

Consuelok hezkuntza kontinentala jaso zuen, Parisera joan baitzen, espainiar jatorriko Eugenia de Montijo enperatrize ederraren gortean onartzeko. 1870aren amaieran, Frantzia astindua izan ondoren, Amerikara itzuli zen. Aitak aurrera egin zuen bitartean, ia jai batean desohoratua izan zen, Consuelo ez baitzen behar bezala jantzi jai horretarako. Uneren batean, 1870. urtearen erdialdean, Mánchesterreko Dukea ezagutu zuen New Yorkeko atsedenleku batean. Hilabete batzuk geroago, ezkondu egin ziren. Eztei-banketean parte hartu zutenen artean bere laguna zegoen, Alva Eskine Smith (Vanderbilt); haren alaba, Consuelo Vanderbilt, britainiar nobleziarekin ere ahaidetu zen. Consuelo Yznagak eta dukeak hiru seme-alaba izan zituzten: bi alaba eta oinordeko bat. Senarra andrazalea zen, eta askotan egiten zuen porrot.

Dukesa neuritisez hil zen 1909ko azaroaren 20an. Bere bi ahizpak, Emily eta Naticia, hilzorian egon ziren. Bere ondare aberatsa senitartekoen artean banatu zuten. Dukesak eskumuturreko bat utzi zion Alejandra erregina lagunari, baita Cartierrek 1903an dukesarentzat sortutako Mánchester tiara ere. Tiara hori Londresko Victoria eta Alberto Museoan dago. 2015. urtean Sotheby's etxeak esmeralda- eta diamante-lepokoa enkantean jarri zuen.^[6]

Fikzioan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Consuelo Yznagaren bizitza misterioa izan da askorentzat, jende gutxik baitzekien bere bizitzaz "hegoaldeko edertasun" bohemio gisa, mende aldaketan dukesa ingeles bihurtu zena. Edith Wharton idazle estatubatuarrak Conchita Closson gazte exotiko gisa betiereko egin zuen. Marian Fowler idazle kanadiarraren arreta ere jaso zuen, 1994ko Urrezko kaiola liburuan hari buruzko biografia zabala egin baitzuen.