DSpace

DSpace
Jatorria
Egilea(k)	Massachusetts Institute of Technology eta HP Labs (en)
Sorrera-urtea	2002
Azken bertsioa	7.6.1
Ezaugarriak
Euskarria	Java makina birtual
Programazio-lengoaia	Java eta Angular (en)
Sistema eragilea	Preservation Metadata: Implementation Strategies (en)
Idatz dezake	Preservation Metadata: Implementation Strategies (en)
Egile-eskubideak	copyrightduna
Lizentzia	3-clause BSD License (en)
Ekoizpena
Garatzailea	DuraSpace (en)
Fikzioa
Erabiltzen du	Jakarta Server Pages (en)
	duraspace.org…
Iturri-kodea	https://github.com/DSpace/DSpace

DSpace bilduma digitalak administratzeko software irekia da, erakundeetako gordailu digitaletarako soluzio gisa eskaintzen dena. Era askotako datuak onartzen ditu: liburuak, tesiak, argazkiak, filmak, bideoak, ikerketa-datuak eta beste batzuk. Datuak bilduma bateko itemetan antolatzen dira, eta bilduma bakoitza komunitate batekoa izan daiteke. Liburutegi, unibertsitate, ikerketa-zentro eta kultur arloko erakunde publikoetan erabili ohi da.

Kodea 2002an askatu zuten zuten, HP eta MITen arteko aliantzaren ondorioz. BSD lizentzia bidez zabaltzen da, erabiltzaileei softwarea behar bezala pertsonalizatzeko edo hedatzeko aukera ematen diena.

Mundu mailako ikerketa-erakunde askok DSpace erabiltzen dute gordailu digitaletako hainbat beharri erantzuteko:

Gordailu instituzionalak
Ikasteko objektuen gordailuak
Tesi elektronikoak (eTheses)
Erregistro elektronikoen administrazioa
Preserbazio digitala
Item digitalen argitalpena

Duen webgune ofizialaren arabera munduko 3.000 erakunde baino gehiagotan instalatuta dago DSpace.^[1] Horietako batzuk dira Euskal Herriko Unibertsitatea (ADDI izeneko gordailua kudeatzeko) eta Mondragon unibertsitatea.

Gordailu digitaletarako beste soluzio batzuk badira, hala nola E-Prints edo Fedora Commons.

DSpace Fundazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2007ko uztailaren 17an, HP eta MITek batera iragarri zuten DSpace Foundation erakundea sortuko zela, irabazi asmorik gabeko erakundea, DSpace komunitateari lidergoa eta euskarria eskaintzeko asmoz.

DuraSpace eta LYRASIS[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2009ko maiatzaren 12an, Fedora Commons-ek (ez du zerikusirik Fedora Core eta Red Hat-ekin) eta DSpace Fundazioak DuraSpace izena duen irabazi-asmorik gabeko erakunde bateratua sortu zuten, duten misio komunean lankidetza bultzatzeko.^[2] Helburua da lidergoa eta berrikuntza eskaintzea hodeian oinarritutako kode irekiko teknologietan, batez ere liburutegi, unibertsitate, ikerketa-zentro eta kultura-ondareko erakundeetarako. DuraSpace-k lidergoa eta euskarria eskaintzen die DSpace zein Fedora Commons komunitateei.

DuraSpace eta LYRASIS fundazioek bat egin 2019ko uztailean, eta orain LYRASIS da lidergoa eta euskarria ematen dituena.

Garapen komunitarioaren eredua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

DSpace komunitatearen garapen-ereduak Apache Software Foundation-enean oinarritzen da. Erabiltzaileak oinarrian daude eta horien arteko batzuek garatzaileen azpimultzoa osatzen dute. Azken horietako batzuek nukleoaren kodea garatzen kolaboratzen dute eta laguntzaile horien garapena banaketa batean biltzen da, ebaluatzaile talde baten (committers deitutakoak) esku jarriz. Talde horren lana da kodeak garapen-dokumentazioaren jarraibideak betetzen dituela bermatzea, eta DSpace garatzeko estrategian benetan laguntzen duela (estrategia hori ere komunitate osoak erabakitzen du).

Teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

DSpace Javaz dago idatzita eta datu-base erlazional batean oinarritzen da, PostgreSQL eta Oracle aukeran eskainiz. Bi interfaze ditu, bata klasikoa (JSPUI), JSP eta Java Servlet API teknologietan oinarrituta, eta bestea (XMLUI) Apache Cocoon-en (XML eta XSLT erabiliz) oinarritua. OAI-PMH protokoloarekin guztiz bateragarria da DSpace, eta METS (Metadata Encoding and Transmission Standard) software-paketeak esportatzeko gaitasuna du.