Digresio

Digresioa (grezieraz parékbasis, egressio, digressio eta excursión latinez) gaiz aldi baterako aldatzen den konposizio edo hizketaren zati bat da; digresioa idazlea edo hizlaria gai nagusira itzultzen denean amaitzen da. Digresioak tresna estilistiko edo erretoriko gisa erabil daitezke.

Erretorika klasikoan, Sirakusako Korazatik, batez ere Kintiliako Oratoria Institututik, digresioa edozein diskurtso edo konposiziotan ohikoa zen. Obra baten gaia azaldu eta arreta jartzeko beharra ezarri ondoren, hizlariak edo egileak itxuraz deskonektatuta dagoen gai bat aztertuko luke, konposizioaren gaiaren garapen batera, haren baliozkotasunaren proba batera eta ondorio batera itzuli aurretik. Schizothemia digresio bat da, oroipen luze baten bidez.

Zizeron digresioaren maisua zen, batez ere gai konkretutik (hipotesia) gai edo gai orokorrago batera (tesia) pasatzeko zuen gaitasunean. Antzinako hizlariekin gertatzen zen bezala, Zizeronen itxurazko digresioak beti ekartzen zuen gaia zuzenean. Bigarren Sofistikan (Erroma Inperialean), hitzaldi bat gidatzeko gaitasuna, ezarritako gai batetik urrunduz eta, ondoren, berriro ere, graziaz eta trebetasunez, hitz-jarioaren marka izatera iritsi zen.

Digresioa XVIII. mendeko literatura satirikoan hasi zen baloratua izaten. Jonathan Swiften “A Tale of a Tub” ipuinan edo Laurence Sterneren The Life and Opinions of Tristram Shandy, Gentleman liburuan digresioak bere garrantzia lortu zuen. XIX. mendean Benito Pérez Galdós espainiarrak erabili zuen. XX. mendean eleberri berritzaileetan ohikoa izan da errekurtsoa, batez ere fikzioa eta irakurlea urruntzeko eta, halaber, jokoaren sentzazioa indartzeko.

Kanpo estekak

Datuak: Q2383053

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.