Done Saturdiko eliza

Done Saturdiko eliza
	UNESCOren gizateriaren ondarea
	Nafar bidea
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Erroibar
Koordenatuak	42°57′41″N 1°26′15″W / 42.961274°N 1.437397°W
Izena	Zernin Tolosakoa
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia	669-170
Eskualdea	Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea	bilkura)
	170
	↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera ;

Done Saturdiko eliza Erroibarko Lintzoain kontzejuan XIII. mendeko kristiau eliza bat da, gotiko estiloan. Donejakue Bidearen baitako ondare kontsideratzen da, Nafar Bideak Nafarroan egiten duen etaparen parte.^[1]

Eraikina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eliza Erdi Aroko eraikina da (XIII. mendekoa), gerora egindako aldaketekin (XVI. mendekoa), duela gutxi zaharberritu dena. Habearte bakarra du, burualdea burualde zuzenekoa eta oinplano karratuko kanpandorrea habeartearen lehen atalaren gainean. Kanpoaldean, horma-bularrek estalkiaren barne-artikulazioa adierazten dute. Oinplano angeluzuzeneko sakristia burualdeari atxikita dago ebanjelioaren aldetik, eta, horren paretan, kapera karratu bat dago habearteari irekita, zirkuluerdiko arkuarekin. Sarrera epistolaren aldean dago, zirkuluerdiko arkudun atearekin, dekoraziorik gabeko pilastretan oinarritzen diren arkibolta lauekin. Hala ere, kanpoko arkua edo guardallurak eta ataria dagoen paramentu nabarmendua koroatzen duen erlaitza, erromaniko tradizioko erliebezko pomekin apainduta daude. Harrizko pilareen gainean arkuz osatutako arkupe moderno batek sarrera babesten du eta oinaldeak maitagarri luzatzen ditu bataiarri-kapera gisa erabiltzen den gela txiki batean. Erdiko habearteak eta burualdeak –koruaren aldea izan ezik, dorrearen behealdearekin bat datorrena eta teilatu lauz estaltzen dena– kanoi-ganga dute, fajoiekin, XVI. mendeko loreontzi formako mentsuletan bermatuta. Sakristiak giltzarridun gurutze-ganga sinplea du, eta alboko kaperak giltzarridun gurutze-ganga izartua. Erretaula nagusia bankua da, gorputz koroatu bakarra, zur polikromatuzkoa, eta XVII. mendeko lehen erdiko eredu erromanistei jarraitzen die. Lizarrako Santo Domingo komentutik dator, eta antzeko beste bat, Arrosarioko Ama Birjinari eskainia, hiri bereko San Pedro de la Rua elizan dago. Interesgarriena basamentuaren -artzainen gurtzapena- eta atikoaren -Jesus legearen doktoreen artean- erliebeak dira, kalitate tinko nabarmenekoak. Ebanjelioaren alboko kaperan Sortzez Garbiari eskainitako erretaulak jatorrizko mazoneria kontserbatzen du -nahiz eta berriz margotua-, txurrigeresko estilokoa (XVIII. mendea), irudiak gordetzeko horma-hobiak dituzten hiru kalerekin.^[2]