Drama judizial

Drama judiziala edo lege-drama zinema- eta telebista-generoa da, oro har, lege-jardunbideari eta justizia-sistemari buruzko narrazioetan oinarritzen drna. American Film Institute (AFI) erakundeak honela definitzen du «lege-drama»: justizia-sistema batek funtsezko eginkizuna du filmaren edo telesailaren narratiban.^[1] Lege-dramek, halaber, abokatuen, demandatzaileen edo zuzenbidearen praktikarekin zerikusia duten eta telebistako edo filmetako programetan dauden beste fikziozko pertsona batzuen bizitza jarraitzen dute. Drama legala ez da polizia-drama edo detektibe-fikzioa bezalakoa, normalean delituak ikertzen eta ebazten dituzten polizia edo detektibeetan zentratzen baitira. Lege-dramen puntu nagusia, gehienetan, epaimahai-areto baten barruan gertatzen diren ekitaldiak dira, baina lege-prozeduraren edozein fase izan dezakete, hala nola epaimahaiaren eztabaidak edo abokatu-langeletan egindako lana. Genero gisa, «lege-drama» terminoa telebistako eta filmetako programei aplikatzen zaie, eta thriller judizial terminoak, berriz, eleberriei eta antzezlanei.

Gaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lege-drama tipikoek legearen praktikarekin edo justizia-sisteman parte hartzearekin gertatzen diren dilema moralak erretratatzen dituzte, eta horietako askok dilema batzuk islatzen dituzte bizitza errealean. American Bar Association Journalek interpretatu duenez, «sistema legalari buruzko istorioak giza kalteberatasunarekin lotuta daudelako» drama legalen gozamen publikoa gertatzen da.^[2] Izan ere, «autoen jazarpenik ez dagoen arren [eta]... beste batzuk ez dira inoiz marrazten», lege-dramek jarraipen handiak dituzte, intriga morala erakusten baitute munduan gertatzen dena islatzen duen ingurune batean.

Lege-dramek akats judizialen istorioak aurkez ditzakete, egin ez zuten delitu batengatik oker kondenatutako pertsonak bezala. Batzuetan, istorioek poliziaren bidegabeko jokabidearen inplikazio moralak ekar ditzakete, hala nola frogak jartzea edo manipulatzea, 1993ko In the Name of the Father filmean gertatu zen bezala. Maizago, lege-dramak abokatuen ikuspuntura bideratzen dira zailtasun horiei aurre egiten dietenean. Adibidez, The Practice telesailean, defendatzaile kriminalen abokatuen enpresa baten inguruko lege-dramaren telesailean, gai komun bat aurkezten da: bezero ezagunak edo ustez errudunak direnak defendatzeko zailtasuna.^[3]

Azkenik, lege-drama askok gai politizatuak islatzen dituzten gaiak aurkezten dituzte. 1960ko Inherit the Wind filmean, antzeztutako gai politizatua Tennesseeko estatutu baten legezkotasuna izan zen, eskola publiko batean eboluzioaren teoria irakastea legez kanpokoa izatea eragin zuena. Legeak eta politika publikoen iritziak aldatu ahala, lege-drametan aurkeztutako gaiak ere aldatzen dira. 1992ko A Few Good Men filmak ordena nagusien psikologia aztertu zuen, adibidez, ekintza kriminalak desenkusatuz, «aginduak jarraitzetik» abiatuta bakarrik egin zirelako. 1993ko Philadelphia filmak homofobia, diskriminazioa eta GIB/HIESa daramatenenganako beldur publikoa jorratu zituen. 1996an, The People vs. Larry Flyntek Hustler aldizkariaren lehen urteak eta lizunkeria eta adierazpen askatasunaren gaiak erretratatu zituen. 2010eko You Don't Know Jack, Jack Kevorkian doktoreari eta paziente terminalei eutanasia-zerbitzuak ematearen ondorioz aurrez aurre jarri zituen lege-ekintzei buruzko fikziozko film biografikoa da. Arraza bidegabekeria gai komuna izaten jarraitzen du 1962ko To Kill a Mockingbirdan hasi eta 2017ko Marshallen bukatu.