Elena Martínez Fontes

Wikipedia, Entziklopedia askea
Elena Martínez Fontes

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakElena Dolores Martínez Fontes
JaiotzaBuenos Aires, 1200ko maiatzaren 19a
Herrialdea Argentina
Heriotza1989ko maiatzaren 4a (788 urte)
Hezkuntza
HeziketaInstituto Superior del Profesorado "Dr. Joaquín V. González" (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakbiologoa, ikertzailea, dozentea eta itsas-biologoa
Enplegatzailea(k)Bernardino Rivadavia Natural Sciences Museum (en) Itzuli
Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (Argentina)
Elena Martínez Fontesek Antartida Argentinarako bidaiaren ibilbidea, 1968.

Elena Dolores Martínez Fontes (Buenos Aires, Argentina, 1912ko urtarrilaren 12a – 1989 ) argentinar biologoa izan zen, itsas ornogabeetan aditua. Ezaguna da “Las cuatro de Melchior” izeneko zientzialari-taldea (Antartikako Argentinako izen horretako basean egindako lanarengatik) Irene Bernasconi argentinarrekin (ekinodermatuetan aditua), María Adela Caría bakteriologoarekin eta Carmen Pujals itsas algetako espezialistarekin uztartu zelako.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Buenos Aires hiri autonomoan jaio zen, Argentinan. “Joaquín V. González” Goi Mailako Institutu Nazionalean egin zituen ikasketak. 1933an Maistra Normal Nazionala egin zen eta gero, 1938an, Natur Zientzietako bigarren hezkuntzako irakasle.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikasketak amaitu berritan, “laguntzaile supernumerario” delakoa izan zen Argentinako Natur Zientzien Museoko Protistologiako laborategiko materiala prestatu eta sailkatzeko. 1947an Museoko Itsas Ornogabeen Atalera joan zen. Hainbat prestakuntza-bideren eta laginak biltzeko bidaien ondoren, 1973an atal horretako burua izan zen.[2] 1960an CONICETeko ikerketa zientifikoko karreran sartu zen.[3]

Diziplinazko ikerketaz gain, irakaskuntzan ere aritu zen. 1956an Zoologia eta Anatomia Katedrako irakasle izendatu zuten 16. Merkataritza Eskola Nazionalean. Rockefeller Fundazioak antolatutako biologiako topikoetako material didaktikoa egiten parte hartu zuen. 1964an Biologiaren Irakaskuntzari buruzko Amerikarteko Lehen Konferentzian parte hartu zuen.[4] 1970ean, Biologia: su enseñanza moderna izeneko bi liburukiz osatutako liburua argitaratu zuen, Edgardo del Ponterekin batera.[5] 1978ra arte egon zen aktibo, urte horretan Natur Zientzien Museoa uztea eskatu baitzuen. 1979an erretiroa hartu zuen.

«Las cuatro de Melchior»: Irene Bernasconi, María Adela Caría, Elena Martínez Fontes eta Carmen Pujals.

Beste hiru biologorekin batera, Argentinako Antartikan landa-lana egiten aitzindaria izan zen. Berrogeita hamahiru urte zituela, 1968an egindako kanpainan parte hartu zuen, ARA Bahía Aguirre ontzian Antartikara bidaiatuz.[3] Bidaia horretan, Melchiorreko laurak itsasertzeko 1.000 kilometroko potoan ibili ziren laginak biltzen, bi hilabete eta erdiko kanpaina batean. Arantzelak eta sareak 180 metroko sakoneran jarri zituzten, organismoen aleak biltzeko. Uraren eta lurzoruaren laginak jaso zituzten, itsasoko flora- eta fauna-espezie batzuenak, eta 2.000 ekinodermatu baino gehiago nabarmendu ziren. Lan horretan, Cystosphaera jacquinotii alga arrea identifikatzea lortu zuten. Lortu zuten itsas alga antartikoen bilduma, Bernardino Rivadavia Museoko Herbarioaren parte da.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1970ean, Biologia: su enseñanza moderna izeneko bi liburukiz osatutako liburua argitaratu zuen, Edgardo del Ponterekin batera.[5]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1969an, “Amerikako Emakumeen Enbaxadak” domina bat eman zion espedizioko kide bakoitzari, “zientzia-lanak egiteko Antartikako Kanpaina batean parte hartu zuen lehen emakume-taldea” izateagatik.[2]
  • Lankideekin batera, hil ondoko bereizketa ugari jaso zituen.[6][7] 2018an, Antartidak lau zientzialari argentinarrei landa-lana egiteko egin zien kanpainaren 50. urteurrena ospatzean, Argentinako Kantzelaritzak, Argentinako Antartikako Institutuak eta Antartikoko Zuzendaritza Nazionalak proposatuta, zientzialariak lau toponimo antartikorekin omendu ziren, Hidrografia Navalen Zerbitzuak onartutakoak: Bernasconi badia, Caría lurmuturra, Fontes lurmuturra eta Pujals badia. Conensjens-cabo Carenses Carensjals.[1] Urte horretan bertan, Correo Argentinarrak lau zientzialarien argazkia zuen estanpazio oroigarria eman zuen.
  • 2022ko otsailaren 11n, Emakumearen eta Neskatoaren Nazioarteko Egunean, Alberto Fernández presidentea izan zen Etxe Arrosako Zientzialarien Aretoa (Argentinako Errepublikako botere exekutiboaren egoitza) Argentinako Zientzia Aretoaren izena hartu zuen ekitaldiaren buru, eta "Melchiorreko laurak" emakume omenduen artean egon ziren. Aretoko irudi-galerian Elena Martínez Fontes-en argazki bat gehitu zen, Argentinako beste 10 zientzia-emakumeren argazkiekin batera: Elisa Bachofen, Eugenia Sacerdote de Lustig, Rebeca Guber, Sara Rietti, Elvira López, Telma Reca, Hetty Ladis Hetty Ladis Regina, Hetty Ladis Bertoldi de Pomar, Irene Bernasconi, María Adela Caría eta Carmen Pujals.[8]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b «Homenaje a las primeras científicas argentina en la Antártida» Ministerio de Relaciones Exteriores, Comercio Internacional y Culto 8 de marzo de 2018.
  2. ↑ a b Ferraro, Daiana Paola; Cabo, Laura Isabel De; Libertelli, Marcela Mónica; Quartino, María Liliana; Clérici, Laura Chornogubsky; Tancoff, Soledad; Davies, Yolanda; Cruz, Laura Edith. (2020-11-20). «Mujeres científicas del Museo Argentino de Ciencias Naturales: “Las Cuatro de Melchior”» Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales nueva serie 22 (2): 249–264. ISSN 1853-0400..
  3. ↑ a b Hadad, Carolina. (2021-04-02). «Las cuatro de Melchior: exploradoras pioneras» Científicas de Acá.
  4. ↑ Primera Conferencia Interamericana Sobre la Enseñanza de la Biología (1964) http://www.bnm.me.gov.ar/giga1/documentos/EL004530.pdf
  5. ↑ a b Biología : su enseñanza moderna. Eduardo Del Ponte, Elena Martínez Fontes. Buenos Aires : Estrada, 1970. 2 vols. : ilustraciones ; 22 cm. http://www.bibpedagogica-stafe.org.ar/opacmarc/cgi-bin/wxis.exe?IsisScript=/xis/opac.xis&task=BIB-RECORD&db=bisar&curr=9&total=13&cid=TMP8531.$$$
  6. ↑ «Pioneras, científicas del Museo» Museo Ciencias Naturales.
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20210729091742/http://mujeresenlaciencia.com.ar/SalaHistoria/Bio%20Argentinas/10,%2011,%2012,%2013%20ANTARTIDA%20BERNASCONI-CARIA-MARTINEZ%20FONTES-PUJALS%20BIO%20-%20ok.docx.pdf
  8. ↑ «“Queremos poner en valor el aporte de la mujer para el desarrollo de nuestra sociedad”, dijo el presidente, en el Salón de la Ciencia Argentina» Casa Rosada 11 de febrero de 2022.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Elena_Martínez_Fontes&oldid=9557775"(e)tik eskuratuta