Eskatoia immanentizatzea
Teoria politikoan eta teologian, eskatoia immanentizatzea munduan baldintza utopikoak sortzeko eta Lurrean Zerua sortzeko saiakerei erreferentzia egiten dien esaldia da, gehienetan gutxiesgarria.[1] Teologikoki, sinesmena postmilenialismoaren antzekoa da, 1880–1930 aldiko Ebanjelio Sozialean islatzen den bezala, bai Bigarren Esnatze Handiaren baitako abolizionismoaren antzeko erreforma-mugimendu protestanteetan ere, 1830 eta 1840 urteetan.
Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Esaldiaren erabilera modernoa Eric Voegelinekin hasi zen 1952an The New Science of Politics argitaratu zuenean. William F. Buckley bozeramaile kontserbadoreak Voegelinen esaldia zabaldu zuen: "Ez immaniteziatu eskatoia!" Buckley-ren bertsioa Askatasunaren Aldeko Amerikar Gazteak talde kontserbadoraren eslogan politiko bihurtu zen 1960ko eta 1970ko hamarkadetan.[2]
Voegelinek antzekotasun batzuk identifikatu zituen gnostizismo zaharraren eta teoria politiko moderno batzuek —batez ere komunismoak eta nazismoak— izandako sinesmenen artean. Bere ustez, bultzada gnostikoaren erroa gizartean konkordiarik eza zegoela sinistea zen, munduko nahaste eta gaizkiaren ondorioz. Bere ustez, bi efektu zituen:
- Munduko desordena transzenditu daitekeela intuizio, ikasketa eta ezagutza aparta izanik. Honi Espekulazio Gnostikoa deitu zion, gnostikoek gnosis deituko zutena.
- Espekulazio hori egi bilakatzeko politika bat garatzeko desira, edo Voegelinek eskatoia immanetizatzea deituko zuena, historiako uneren batean Zerua Lurrean ezarriz.
Voegelinek gnostizismoari buruz egindako lanaren pasarterik aipatuetako baten dio: "historian eidosaren arazoa, beraz, agertzen da Kristauen transzendentzia immanetizatzen denean. Eskatoiaren hipostasis immanetista hori, hala ere, falazia teoriko bat da".[3]
Kristautasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Luterotarren Kondordiaren Liburuak zuzenean arbuiatzen du eskatoi immanentizatu baten ideia, eta gaitzetsi egiten du sineste hau: "hildakoak berpiztu baino lehen, errukitsuek munduko erresumaren jabetza hartuko dute, eta jainko-gabedunak nonahi izango dira ezabatuak".[4]
Eliza Katolikoaren Katekismoak aipamen zeiharra egiten dio 676. artikuluan eskatoia immanentizatzeko nahiari.
XII. mendearen amaieran, Joachim de Fiorek zorigaiztoko abenturazale baten etorrera teorizatu zuen, justu denboraren amaiera baino lehen. Immanentizazio osoa ez den arren, Joachimek bidea ireki zuen eskatoia denboran aurreratzeko.
Interpretazio politikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gaur egungo terminologian, prozesua "eskatoia azkartzea" edo "apokalipsia areagotzea" bezala deskribatu ohi da. Alde horretatik, milenarismoarekin eta milenialismoaren kristau-forma espezifikoarekin zerikusia duen fenomenoa da, Estatu Batuetako ebanjelikoen artean bereziki ezaguna den Biblia Kristauaren Errebelazioaren Liburuaren irakurketa partikularrean oinarritzen da.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «To Immanentize the Eschaton - English definition and meaning» Lexico.
- ↑ Jonah Goldberg. (2002-01-16). Immanent Corrections. National Review.
- ↑ Eric Voegelin, The New Science of Politics, 1952, in: The Collected Works of Eric Voegelin, Volume 5, Modernity Without Restraint, edited and introduced by Manfred Henningsen, University of Missouri Press, Columbia, Missouri, 1999, page 185. ISBN 978-0826212450.
- ↑ Augsburg Confession ACXVII. .
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q6004558