Esztergom
| Esztergom Esztergom | |||
|---|---|---|---|
city with county rights (en)  | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Hungaria | ||
| Probintzia | Komárom-Esztergom | ||
| Izen ofiziala | Esztergom | ||
| Jatorrizko izena | Esztergom | ||
| Posta kodea | 2500–2509 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 47°47′08″N 18°44′25″E / 47.7856°N 18.7403°E | ||
 | |||
| Azalera | 100,35 km² | ||
| Altuera | 105 m eta 160 m | ||
| Mugakideak | Pilismarót (en) , Pilisszentkereszt (en) , Piliscsév (en) , Kesztölc (en) , Dorog (en) , Tokodaltáró (en) , Tokod (en) , Tát (en) , Chľaba, Kamenica nad Hronom, Štúrovo eta Obid | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 28.680 (2023ko urtarrilaren 1a) 68 (2022) | ||
| Dentsitatea | 308.20 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Telefono aurrizkia | 33 | ||
| Ordu eremua | Europa Erdialdeko Ordua, UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||
| Hiri senidetuak | Maintal, Espoo, Štúrovo, Bamberg, Cambrai, Ehingen (en) , Gniezno, Mariazell (en) eta Canterbury | ||
| http://www.esztergom.hu/ | |||
Esztergom Hungariako iparraldeko hiria da, Danubio ibaiaren ertzean, Eslovakiako mugatik hurbil dagoena; 30.928 biztanle (2009). Katolikoen gune garrantzitsua da. Bertan daude Hungariako basilikarik handiena, Esztergomgo basilika (1822-1831), Bakocz kapera (XVI. m.) eta Keresztény Múzeum (Kristauen Museoa). Artzapezpikuaren egoitza, Hungariako lehen gotzainaren egoitza da.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Esztergomen altxatzen zen Karlomagnoren Inperioaren ekialdeko azken gotorlekua, Österringen izena zuena. Han bizi izan ziren Hungariako lehen erregeak, Arpad dinastiakoak. Turkiarren mende geratu zen 1542. urtean eta Poloniako Joan III.a Sobieski erregeak hartu zuen 1683. urtean. Bigarren Mundu Gerran erabat suntsiturik geratu zen. Aro Modernoko pertsona garrantzitsuetako bat József Mindszenty artzapezpikua izan zen, paper handia jokatu baitzuen Bigarren Mundu Gerran. Sobietar gobernuak atxilo hartu eta torturatu egin zuen; 1956ko Hungariako Iraultza eta gero enbaxada iparramerikarrera ihes egitea lortu zuen. 1975ean hil zen; mundu osoko hungariarrentzat batasunaren eta itxaropenaren sinboloa izan zen.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
