Fríasko dukerria

Fríasko dukerria
Datuak
Mota	Espainiako noblezia

Fríaseko dukerria Espainiako noblezia-titulua da, Gaztelakoa, eta Espainiako handitasun antzinakoa.

Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza (1462-1515), Haroko III. kondea, Gaztelako bigarren kondestablea, kapitain jenerala eta Granadako erregeordea, Friaseko dukearen titulua jaso zuen 1492ko martxoaren 20an, Errege Katolikoek emana. Pedro Fernández de Velascoren eta Mencia de Mendoza y Figueroaren (Harako II kondeak) semea izan zen.^[1]

Karlos I.a enperadore eta erregeak 1520. urtean Espainiako handikitzat hartu zituen hogeita bost dukeetako bat izan zen Friaseko duke-etxea, duintasun hori Espainiako goi mailako klasea eta noblezia bereizteko ezarri zuenean.

Velascotarren leinua Behe Erdi Aroko eta Aro Modernoaren hasierako gaztelar nobleziako boteretsuenetako eta eragingarrienetako bat izan zen. Gaur egungo Soria, Burgos, Palentzia, Errioxa, Zamora, Araba eta Kantabriako ekialdeko probintzietan errotuta zegoen.

Bere izena Frias hiriari dagokio.

Dukeen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]


	Titularra	Periodoa
I	Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza	1492-1512
II	Íñigo Fernández de Velasco y Mendoza	1512-1528
III	Pedro Fernández de Velasco y Tovar	1528-1559
IV	Iñigo Fernández de Velasco y Tovar	1559-1585
V	Juan Fernández de Velasco y Tovar	1585-1613
VI	Bernardino Fernández de Velasco y Tovar	1613-1652
VII	Íñigo Melchor Fernández de Velasco y Tovar	1652-1696
VIII	José Manuel Fernández de Velasco y Tovar	1696-1713
IX	Bernardino Fernández de Velasco y Tovar	1713-1727
X	Agustín Fernández de Velasco y Bracamonte	1727-1741
XI	Bernardino Fernández de Velasco	1742-1771
XII	Martín Fernández de Velasco	1771-1776
XIII	Diego Fernández de Velasco	1776-1811
XIV	Bernardino Fernández de Velasco	1811-1851
XV	José María Bernardino Silverio Fernández de Velasco y Jaspe	1852-1888
XVI	Bernardino Fernández de Velasco y Balfe Jaspe y Roser	1890-1916
XVII	Guillermo Fernández de Velasco y Balfe Jaspe y Roser	1919-1936
XVIII	José Fernández de Velasco y Sforza	1937/1951-1986
XIX	Francisco de Borja Soto y Moreno-Santa María	1999-gaur

Lehenengo dukea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza (1454-1512ko otsailaren 9a), I. Friaseko dukea^[2], III. Haroko kondea, VII. Gaztelako kondestablea. Pedro Fernández de Velascoren semea, II. Haroko kondea eta Gaztelako kondestablea, 1473an Enrike IV.a eta Mencia de Mendoza y Figueroa Santillanako markesaren 3 alabaren kontzesioz. Gurasoek Kondestablearen kapera sortu zuten Burgosko katedralean, non marmolez landutako mausoleoak dauden. Cordonen Etxea (Burgos) ere eraiki zuten, Velascotarren eta Mendoza-Figueroatarren armarriekin.

Oraingo dukea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Francisco de Borja Soto y Moreno-Santamaría, XIX. Friaseko dukea, XXIII. Haroko kondea, XXI. Escalonako dukea eta XXI. Villenako markesa.

2019ko abenduaren 20an ezkondu zen Carmen de la Morarekin (j. 1985), eskultorea, Germán de la Mora eta Carmen de Alós y Balderrábano, Haroko IV. markesaren alaba.^[3]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Salazar y Acha, Jaime de (2012). Los Grandes de España (siglos XV-XVI). Ediciones Hidalguía. ISBN 978-84 939313-9-1.

↑ (Gaztelaniaz) «Portada del Archivo Histórico Nacional» censoarchivos.mcu.es (Noiz kontsultatua: 2023-12-20).
↑ Salazar y Acha, Jaime (2012). .
↑ (Gaztelaniaz) Nast, Condé. (2019-12-21). «La aristocrática boda que ha reunido a los cachorros de la jet antes de Navidad» Vanity Fair (Noiz kontsultatua: 2023-12-20).