Edukira joan

Fríasko dukerria

Wikipedia, Entziklopedia askea
Fríasko dukerria
Datuak
Motanoblezia titulua

Fríaseko dukerria Espainiako noblezia-titulua da, Gaztelakoa, eta Espainiako handitasun antzinakoa.

Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza (1462-1515), Haroko III. kondea, Gaztelako bigarren kondestablea, kapitain jenerala eta Granadako erregeordea, Friaseko dukearen titulua jaso zuen 1492ko martxoaren 20an, Errege Katolikoek emana. Pedro Fernández de Velascoren eta Mencia de Mendoza y Figueroaren (Harako II kondeak) semea izan zen.[1]

Karlos I.a enperadore eta erregeak 1520. urtean Espainiako handikitzat hartu zituen hogeita bost dukeetako bat izan zen Friaseko duke-etxea, duintasun hori Espainiako goi mailako klasea eta noblezia bereizteko ezarri zuenean.

Velascotarren leinua Behe Erdi Aroko eta Aro Modernoaren hasierako gaztelar nobleziako boteretsuenetako eta eragingarrienetako bat izan zen. Gaur egungo Soria, Burgos, Palentzia, Errioxa, Zamora, Araba eta Kantabriako ekialdeko probintzietan errotuta zegoen.

Frías hiria (Burgos).

Bere izena Frias hiriari dagokio.

Dukeen zerrenda

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Titularra Periodoa
I Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza 1492-1512
II Íñigo Fernández de Velasco y Mendoza 1512-1528
III Pedro Fernández de Velasco y Tovar 1528-1559
IV Iñigo Fernández de Velasco y Tovar 1559-1585
V Juan Fernández de Velasco y Tovar 1585-1613
VI Bernardino Fernández de Velasco y Tovar 1613-1652
VII Íñigo Melchor Fernández de Velasco y Tovar 1652-1696
VIII José Manuel Fernández de Velasco y Tovar 1696-1713
IX Bernardino Fernández de Velasco y Tovar 1713-1727
X Agustín Fernández de Velasco y Bracamonte 1727-1741
XI Bernardino Fernández de Velasco 1742-1771
XII Martín Fernández de Velasco 1771-1776
XIII Diego Fernández de Velasco 1776-1811
XIV Bernardino Fernández de Velasco 1811-1851
XV José María Bernardino Silverio Fernández de Velasco y Jaspe 1852-1888
XVI Bernardino Fernández de Velasco y Balfe Jaspe y Roser 1890-1916
XVII Guillermo Fernández de Velasco y Balfe Jaspe y Roser 1919-1936
XVIII José Fernández de Velasco y Sforza 1937/1951-1986
XIX Francisco de Borja Soto y Moreno-Santa María 1999-gaur

Lehenengo dukea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pedro Fernandez de Velaskoren estatua kondestableen capillan (Burgos). Friasko lehenengo dukearen aita.

Bernardino Fernández de Velasco y Mendoza (1454-1512ko otsailaren 9a), I. Friaseko dukea[2], III. Haroko kondea, VII. Gaztelako kondestablea. Pedro Fernández de Velascoren semea, II. Haroko kondea eta Gaztelako kondestablea, 1473an Enrike IV.a eta Mencia de Mendoza y Figueroa Santillanako markesaren 3 alabaren kontzesioz. Gurasoek Kondestablearen kapera sortu zuten Burgosko katedralean, non marmolez landutako mausoleoak dauden. Cordonen Etxea (Burgos) ere eraiki zuten, Velascotarren eta Mendoza-Figueroatarren armarriekin.

Oraingo dukea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Francisco de Borja Soto y Moreno-Santamaría, XIX. Friaseko dukea, XXIII. Haroko kondea, XXI. Escalonako dukea eta XXI. Villenako markesa.

2019ko abenduaren 20an ezkondu zen Carmen de la Morarekin (j. 1985), eskultorea, Germán de la Mora eta Carmen de Alós y Balderrábano, Haroko IV. markesaren alaba.[3]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Salazar y Acha, Jaime de (2012). Los Grandes de España (siglos XV-XVI). Ediciones Hidalguía. ISBN 978-84 939313-9-1.
  1. (Gaztelaniaz) «Portada del Archivo Histórico Nacional» censoarchivos.mcu.es (Noiz kontsultatua: 2023-12-20).
  2. Salazar y Acha, Jaime (2012). .
  3. (Gaztelaniaz) Nast, Condé. (2019-12-21). «La aristocrática boda que ha reunido a los cachorros de la jet antes de Navidad» Vanity Fair (Noiz kontsultatua: 2023-12-20).
  • Salazar y Acha, Jaime de (2012). Los Grandes de España (siglos XV-XVI). Ediciones Hidalguía. ISBN 978-84 939313-9-1.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]