Göttingengo Unibertsitatea
| Göttingengo Unibertsitatea | |
|---|---|
 | |
| In publica commoda | |
| Datuak | |
| Izen ofiziala | Georg-August-Universität Göttingen |
| Mota | campus university (en)  , Stiftungshochschule (en) , Unibertsitate publikoa, comprehensive university (en) eta irabazteko asmorik gabeko erakundea |
| Herrialdea | Alemania |
| Jarduera | |
| Kidetza | Coimbra Group (en) , ORCID, German Rectors' Conference (en) , German University Sports Federation (en) , Confederation of Open Access Repositories (en) , European University Association (en) , Informationsdienst Wissenschaft (en) , German National Research Data Infrastructure (NFDI) e.V. (en) , Guild of European Research-Intensive Universities (en) eta European Open Science Cloud Association (en) |
| Eskumendekoak | |
| Enplegatuak | 12.469 (2017) |
| Erabilitako hizkuntza | aleman |
| Ikasle-kopurua | 31.619 (2018ko urria) |
| Agintea | |
| Lehendakaria | Metin Tolan (mul) |
| Egoitza nagusi | |
| Osatuta | |
| Legezko forma | foundation under public law (en) |
| Zeren jabe | |
| Historia | |
| Sorrera | 1734 |
| Sortzailea | |
webgune ofiziala     | |
Göttingengo Unibertsitatea (Georg-August-Universität Göttingen, edo Georgia Augusta) 1734an sortu zuen Jurgi II.ak, Hannoverreko printze hautesleak eta Britainia Handiko erregeak. 1737an ikasleei ateak ireki zizkien. Laster postu nabarmena lortu zuen zientziaren munduan. 1823an 1.547 ikasle zituen. Lau fakultatekin hasi zen (Teologia, Medikuntza, Zuzenbidea eta Literatura) eta laster Europako unibertsitate bisitatuenetakoa bihurtu zen.
Oraingo egoera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Unibertsitateak 13 fakultate eta 24.000 ikasletako matrikula ditu. 2.500 irakasle daude, administrazioan lan egiten duten beste 8.000 teknikari inguruk lagunduta. Gerraostean, bere hedapenak hiriaren iparraldean "unibertsitate" auzo berria ezartzera eraman zuen, Weenden kokatua. Unibertsitate zaharreko arkitektura Auditorium Maximum entzungelan (1826/1865) edo Wilhelmsplatz-eko ikasgela handian (1835/1837) ikus daiteke.
Unibertsitateko liburutegiak (Niedersächsische Staats und Universitätsbibliothek Göttingen, SUB Göttingen) 8 milioi unitate ditu. Zientzien Akademiak, hasiera batean "Zientzietarako Errege Elkartea" izenekoa, eta Max Planck Elkartearen zientzia sustatzeko lau ikerketa institutuk elkarlanean dihardute unibertsitatearekin.
Unibertsitatearen nazioarteko ospea hirian zehar banatutako estatuekin eta oroitzapen plakekin ohoratzen diren irakasle ospetsu askotan oinarritzen da. Adibidez, XIX. mendean Carl Friedrich Gauss-ek eta Grimm anaiek irakatsi zuten hemen. Duela gutxi 45 Nobel saridunek ikasi edo irakatsi zuten Göttingenen, eta ikasle askok paper garrantzitsua izan zuten historian - Otto von Bismarck-ek Göttingenen ikasi zuen eta harresiko etxe txiki batean bizi izan zen. Gaur egun etxea Bismarckhäuschen izenarekin ezagutzen da.
Alemaniako gobernuak berriki Göttingeneko Unibertsitateari bikaintasun unibertsitate titulua eman dio, beste 8 unibertsitate alemanekin partekatzen duen titulua, hain zuzen ere, inbertsio handiak eta unibertsitate zentro honen nazio eta nazioarteko ospea ziurtatzen dituena.
Unibertsitateko kanpusa hiriaren barruan eta kanpoan dauden hainbat gunetan banatuta dago: liburutegia eta jangela nagusia dituen unibertsitate-multzo zentrala, baita Zuzenbide, Ekonomia, Teologia eta Hizkuntzalaritza fakultateak ere, antzinako gunearen iparraldean daude. Inguruan Psikologia, Etnologia eta Pedagogia fakultateak daude. Hiriaren ertzean iparraldeko kanpusa dago (Nordbereich), Natur Zientzien fakultateekin (Kimika, Mikrobiologia, Landareen Patologia, Agronomia, Basogintza, Geologia eta Fisika). Beste institutu batzuk gune zaharrean daude. Unibertsitateak ikasleentzako otordu merkeak eskaintzen dituzten zortzi jantoki eta sei jangela ditu. Afaria Wilhelmsplatz (Jantoki Zaharra) jangelan ere eskaintzen zen 2009an itxi zuten arte.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1734an Hanoverreko gobernuak Georg August, Hanoverreko hautesle, Brunswick-Luneburg-eko dukearenpean, Jurgi II.a Erresuma Batuko erregearekin batera, unibertsitate berriaren egoitza Hanoverko printzerritik Göttingenera eramatea erabaki zuen. Unibertsitate berria sortzeko, enperadorearen pribilegioa behar zen, 1733ko urtarrilaren 13an Karlos VI.arengandik lortua. Lehenengo irakasgaia 1734ko urriaren 14an eman zen eletegi zahar batean. Irakaslea Samuel Christian Hollmann izan zen, gaur ahaztuta. Lehen seihilekoan 147 ikasle matrikulatu ziren Göttingenen. Unibertsitateko lehen komisarioa Gerlach Adolph von Münchhausen (1688-1770) ministroa eta aholkulari sekretua izan zen, Münchhauseneko baroi ospetsuaren lehengusua.
Unibertsitateko liburutegia unibertsitatearen aldi berean hasi zen. Materialaren garrantzia eta kantitatea zela eta, laster Alemaniako garrantzitsuenetakoa bihurtu zen eta liburutegi moderno baten prototipoa bihurtu zen. Liburuak katalogazio sistema berri batekin ordenatu ziren. 1763tik 1812ra liburutegia Christian Gottlob Heyne-ren zuzendaritzapean egon zen, aldi berean filologia klasikoko irakaslea zen. 1738an Theatrum Anatomicum eraiki zen, 1739an lorategi botanikoa eta 1751an lehen behatokiak ireki zituen ateak. Oraindik Wilhelmsplatz aretoko espetxe historikoa bisitatu dezakezu, unibertsitateko araudia urratu zuten ikasleak espetxeratu zituzten lekua. Unibertsitateak eskuduntza esklusiboa zuen ikasleen gainean.
1770ean, Georg Christoph Lichtenberg fisika, matematika eta astronomiako irakasle izendatu zuten, eta orain arte balio duten aurkikuntzetan lagundu zuena. Jakintsu unibertsaltzat hartzen da, natur zientziekin lotutako lanak ere utzi ez zituena, baizik eta filosofikoak eta satirikoak, bereziki bere albisteetan (Sudelbücher). Fisika esperimentaleko Alemaniako lehen irakaslea izan zen. Fisika esperimentalaren oinarrizko gaietan duen historia ere bisitatu daiteke gaur unibertsitatean. Beraz, neurri batean objektu historikoak erabiltzen dira. Sortu eta berehala, unibertsitateak liburutegi sistema oso aurreratua garatu zuen. Bere subiranoen batasun pertsonalak Ingalaterrarekin zuen loturak jakintsu ingeles eta amerikar ugari erakarri zituen. Carl Friedrich Gauss matematikaria, irakaslea izan zen, eta aurkikuntza garrantzitsuak egin zituen bertan.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q152838
Multimedia: Georg-August-Universität Göttingen / Q152838