Hamilkar (Drepano)

Hamilkar (Drepano)
Bizitza
Herrialdea	Antzinako Kartago
Familia
Seme-alabak	ikusi Hannibal (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	militarra
Zerbitzu militarra
Adar militarra	military of ancient Carthage (en)
Gradua	komandante
Parte hartutako gatazkak	Lehen Gerra Punikoa; Battle of Thermae (en)

Hamilkar (hizkuntza punikoz: 𐤇𐤌𐤋𐤊, ḤMLK)^[1] Lehen Gerra Punikoan kartagotarren agintea lortu zuen jenerala izan zen. Familiaren xehetasunik ezagutzen ez den arren, argi dago ez dela Hamilkar Barkaren pertsonaia bera.

Gerraren hirugarren urtean (K.a. 262), kartagotarren komandante nagusi izendatua izan zen Hannonen ordez, Agrigentoko guduan porrota saihestu ezin izan zuena. Bere lehen operazioak garaileak izan ziren, baina Gaio Duilio erromatar kontsulak kartagoko flota Milasko guduan garaitu zuen K.a. 260an. Hala ere, Hamilkarrek indarren nagusitasunari eutsi zion lehorrean.

Erromako aliatuak garaitu zituen K.a. 259an Termaeko guduan. Izan ere, erromatarrak Terman kanpatu zutela jakitean, legionarioen kanpamendutik urrun, bat-batean eraso eta 4.000-6.000 erromatar hil zituen, inteligentzia militarraren eta ustekabeko erasoa erabilerarekin^[2]^[3], gero uhartea zeharkatuz, Enna eta Camarina hiriak harrapatu zituen zenbait traidoreren laguntzarekin^[4]^[3], non biztanleak errenditu ziren borrokarik gabe. Drepano gotortu zuen, gerra amaitzean kartagotar gotorleku nagusietako bat bihurtu zelarik.

K.a. 257an, Siziliako iparraldeko kostaldean flotaren gaineko agintea izanik, Tindariseko guduan borrokatu zen Gaio Atilio Regulo Serrano kontsularen aurka, non 18 itsasontzi galdu eta 9 itsasontzi erromatar hondoratu baitzituen. Polibioren arabera, irabazle argirik gabeko gudua zen^{[oh 1]}.

K.a. 256an, kartagotar flota handiaren agintzen zuelarik, Hannonekin batera, erromatarrak Afrikara igarotzea eragozteko ardura eman zitzaion, Marko Atilio Regulo eta Luzio Manlio Vulso Longo kontsulek Kartagoren inguruan lehorreratzeko ekimena mozteko. Bi flotek Eknomo lurmuturreko guduan elkarren aurka egin zuten, Siziliako hegoaldeko kostaldean. Biak antzekoak ziren, kartagotarrenak 350 trirreme zituen eta erromatarrenak 330, gehi garraio-itsasontziak^[5]. Ezkerraldea gidatzen zuen Hamilkarrek abantaila txiki bat lortu bazuen ere, batailaren emaitza garaipen handia izan zen latinoentzat; Kartagoko 30 ontzi hondoratu edo suntsitu eta 64 harrapatu zituzten eta erromatarrek, bakarrik 24 itsasontzi galdu zituzten; Hamilkarrek gainerako flotarekin Heraclea Minoara alde egin zuen eta handik gutxira Kartagora itzultzeko agindua jaso zuen, lehorreratutako erromatarrek hiria mehatxatzen zutelako.

Kartagora itzultzean, armadaren agintea eman zitzaion, Hasdrubal eta Bostarrekin batera, Reguloren aurka borrokatzeko. Jeneral hauen akatsek Adisko porrota ekarri zuten Marko Atilio Reguloren aurrean. Polibiok ez du esaten guduaren ondoren jeneralen zoria zein izan zen, baina, dirudienez, agintea mantendu zuten. Orosiok, ziuraski, Adisko gudua gertatu eta handik gutxira, Hamilkar bat aipatzen du Numidiako matxinatuen aurka borrokatzera bidalia izan zena, Florok, bere aldetik, kartagotar jeneralak hil egin zirela edo preso hartuak izan zirela dio, beraz, Orosiok aipatutako Hamlikar hori, beste pertsonaia bat izan zitekeen.

Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Hala ere, erromatar kontsulak bataila honen garaipen-ohoreak lortu zituen Erroman

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ HUSS (1985): 565 or.
↑ LAZENBY (1996): 73 or.
↑ ^a ^b RANKOV (2011): 154 or.
↑ LAZENBY (1996): 75 or.
↑ Polibio, 1:25-26

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

HUSS, Werner (1985): Geschichte der Karthager, Munich: C.H. Beck, ISBN 9783406306549. (alemanez)
LAZENBY, John Francis (1996): The First Punic War: A Military History. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2673-6. OCLC 34371250.
RANKOV, Boris (2011): A War of Phases: Strategies and Stalemates 264–241. In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-405-17600-2.