Hanna Arsenytx-Baran

Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Hanna Arsenych-Baran» orritik birbideratua)
Hanna Arsenytx-Baran

Bizitza
JaiotzaNyzhnii Bereziv (en) Itzuli, 1970eko ekainaren 26a
Herrialdea Ukraina
HeriotzaTxernihiv, 2021eko apirilaren 1a (50 urte)
Hezkuntza
HeziketaVasyl Stefanyk Prycarpathian National University (en) Itzuli 1992)
Jarduerak
Jarduerakidazlea
KidetzaNational Writers' Union of Ukraine (en) Itzuli

Hanna Vasylivna Arsenytx-Baran (ukraineraz: Ганна Василівна Арсенич-Баран, Nyzhnii Bereziv, Ukraina, 1970eko ekainaren 26a – 2021eko apirilaren 1a) eleberrigile, olerkari, eskola-irakasle eta idazlea izan zen.[1] Ukrainako hizkuntzari eta literaturari buruzko ehun testuliburu baino gehiago idatzi zituen, baita hiztegi batzuk ere. Ukrainako hizkuntza eta literatura irakatsi zituen Txernihiven, eta ikasleak hezi zituen Ukraina Hegoaldeko KD Ushinsky Unibertsitate Pedagogiko Nazionalean. Mykhailo Kotsyubynsky Eskualde Saria eta Leonid Glibov Eskualde Saria irabazi zituen. Ukrainako Idazleen Batasun Nazionaleko kide izan zen, eta Txernihiv eskualdeko erakundeko presidente bihurtu zen 2016ko azaroan.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nyzhnii Bereziv herrian jaio zen,[2] Kosiv-eko barrutian edo raionean, Ivano-Frankivsk-eko eskualde edo blastean.[3] Familiaren bi aldeetako arbasoek negozioetan lan egin zuten, medikuak, tokiko historialariak, poetak, apaizak eta zientzialariak ziren; batzuk Ukrainako Nazionalisten Erakundeko eta Ukrainako Armada Matxinoko kideak ziren.[4] Bigarren hezkuntzan graduatu zen urrezko domina batekin,[4] eta 1992an graduatu zen Vasyl Stefanyk Precarpathian Unibertsitate Nazionaleko Filologia Fakultatean.[5]

Karrera profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kosiv Raionen eskoletan ukrainar hizkuntza eta literatura irakasten hasi zen.[4] 1998an, Txernihira joan zen bizitzera bere familiako kideekin,[5] eta No.15 Lizeoan lan egin zuen.[6] Gizarte Zientzien eta Giza Zientzien Departamentuan metodologo gisa lan egiteko gonbidapena jaso zuen. 2015etik zuzendu zuen Ukraina Hegoaldeko KD Ushinsky Unibertsitate Pedagogiko Nazionaleko Filologia eta Irakaskuntza Metodoen Departamentuko irakasle titular izendatu zuten.[6] Ukrainako Idazleen Batasun Nazionaleko kide bihurtu zen 1998an,[3] eta Ukrainako Idazleen Batasun Nazionaleko Txernihiv eskualdeko erakundeko presidente aukeratu zuten 2016ko azaroan.[6][7]

Bere lehen poesia bilduma argitaratu zuen, Towel on Viburnum, 1997an, eta ondoren Cherry Music izeneko bigarren poesia bilduma egin zuen hurrengo urtean.[7] 2001ean, Blooming Hawthorn poesia bilduma eta Under the Apples of Paradise prosa liburua argitaratu zituen urte berean.[5] On Monday everything will be different prosazko liburua eta Trembling Hyacinths poesia bilduma bi urte geroago idatzi zituen. 2005ean, Hope in the Spring poesia bilduma, As the moon rises prosa liburua eta Quiet Street of the Evening City eleberria argitaratu zituen.[7] Sweet Words of prose idatzi zuen 2010ean,[6] XIX. mendeko ukrainar bertso kristauko 3.000 otoitzen antologia bildu zuen XXI. mendearen hasieran, Prayer raises the sky izenekoa hurrengo urtean,[4] baita Muska eta Rejoice, Bride! eleberriak ere 2018an.[6] 2020an, Ukraina-errusiera hizkuntzarteko homonimoen hiztegia bildu zuen, errusierazko eta ukrainerazko ia 4.000 hitzeko bilduma bat, hamarkada erdiz landu zuena.[8]

Zenbait konpositorerentzat abesti sorta bat ere idatzi zuen.[3] Bere lanak armenierara, bielorrusierara eta ingelesera itzuli dira.[6] Ukrainako hizkuntzari eta literaturari buruzko ehun testuliburu baino gehiago argitaratu zituen.[1] Hainbat hiztegi ere argitaratu zituen,[9][10] eta hamalau prosa eta poesia liburu idatzi zituen.[1] Bere lanak tokiko aldizkarietan ere argitaratu ziren.[4]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Mykhailo Kotsyubynsky Eskualde Saria irabazi zuen 2006ko irailean, Quiet Street of the Evening City eleberrian egindako lanagatik, baita Leonid Glibov Eskualde Saria ere.[5][11]

Legatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txernihiren Óblast Kontseiluak esan zuen Arsenych-Baranek "Txernihiv eta Ukrainako altxor sortzailea eleberri interesgarri eta sakonekin aberastu zuela, obra poetiko eta prosazko batzuekin, jarduera zientifiko eta metodologikoetan aktiboki parte hartuz".[12]

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Unibertsitatean ezagutu zuen Myron Baranekin ezkonduta zegoen.[4][10] Bikoteak seme bat izan zuen.[9][10] 2021eko apirilaren 1eko arratsaldeko azken orduan, bat-batean hil zen COVID-19aren konplikazioen ondorioz, ospitalean alta eman eta egun bat lehenago bere egoerak hobera egin ostean. Haren hileta eta ehorzketa bi egun geroago egin ziren.[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d «Померла Ганна Арсенич-Баран: коротка біографія письменниці» web.archive.org 2022-02-03 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  2. ↑ «Біла хата.Королева тонкого полотна і гармонії - Біла хата» web.archive.org 2021-06-13 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  3. ↑ a b c «Біла хата.Королева тонкого полотна і гармонії - Біла хата» web.archive.org 2021-06-13.
  4. ↑ a b c d e f «Біла хата.Королева тонкого полотна і гармонії - Біла хата» web.archive.org 2021-06-13 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  5. ↑ a b c d «Арсенич-Баран Ганна Василівна. Біографія Ганни Арсенич-Баран — УкрЛіб» web.archive.org 2021-05-18 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  6. ↑ a b c d e f «ПІСНЮ РАДОСТІ СПІВАЛА, СЛОВОМ ЧАРУВАЛА … – ЧОІППО ім. К.Д. Ушинського» web.archive.org 2021-04-15 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  7. ↑ a b c «Чернігівських письменників очолила Ганна Арсенич- Баран - Всеукраїнський незалежний медійний простір "Сіверщина"» web.archive.org 2022-02-14 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  8. ↑ «У Чернігові посмертно презентували словник омонімів Ганни Арсенич-Баран | НСПУ» web.archive.org 2021-06-30 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  9. ↑ a b (Ukraineraz) «Пішла з життя поетеса Ганна Арсенич-Баран • Новий Чернігів» Новий Чернігів 2021-04-02 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  10. ↑ a b c «Померла голова обласної організації спілки письменників України Ганна Арсенич-Баран» web.archive.org 2022-02-24 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  11. ↑ «Пам'яті Ганни Арсенич-Баран - 2 Квітня 2021 - Чернігівський музей-заповідник Михайла Коцюбинського» web.archive.org 2021-04-21 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).
  12. ↑ «Світлій пам'яті Ганни Арсенич-Баран — Чернігівська обласна рада. Новий офіційний веб-портал» web.archive.org 2022-03-03 (Noiz kontsultatua: 2022-10-10).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Hanna_Arsenytx-Baran&oldid=9588938"(e)tik eskuratuta