Horrea
Horrea-k (horreum singularrean) elikagaiak gordetzeko lekuak ziren erromatar garaian. Gehienetan, pluralean erabili ohi da.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erroma , lehenengoak eraiki ziren Tiber ibai ertzean eraiki ziren, eta han ere jaso zen, K.a. II. mendearen hasieran, denetan ospetsuena: Porticus aemilia delakoa, 26 000 m2 baino gehiagoko eraikuntza angeluzuzena, zazpi nabetan banatua. Sendotasun handia zutela eta, biltegi horiek 500 urte baino gehiagoan egon ziren martxan. Grakoen garaian (Tiberius Sempronius Gracchus eta Gaius Sempronius Gracchus anaien denboran), horrea publica populi Romani direlako biltegiak eraiki ziren plebea gari-banaketekin hornitzeko. Ostiako portuan ere biltegi handiak egin ziren itsasoz ekarritako salgaiak gordetzeko.
Ezaugarri fisikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Eraikin horiek oinplano angeluzuzenekoa edo laukizuzenekoa izaten ziren, eta barrualdea konpartimentutan banatua zuten. Segurtasuna eta suteen aurkako babesa izan ziren kezka nagusiak. Horreak sarritan pareta oso lodiekin egiten ziren (1 m arte) sute-arriskua murrizteko, eta leihoak beti estuak izaten ziren eta hormaren goialdean jartzen ziren, lapurretak saihesteko. Ateak sarraila-sistema landuekin babestuta zeuden. Horrea handienak kanpoko bi edo hiru ate besterik ez zituen izaten, askotan nahiko estuak. Hau da, ez zuten gurdiak sartzen uzten eta horregatik uste da salgaiak barruan eta haien inguruan mugitzeko lan nekeza, seguruenik, eskuz bakarrik egiten zen. Handienek langile-kopuru handia izango zuten.[1]
Izenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erromatarren horreum-ei berezko izena ematen zitzaien, eraikin garrantzitsuak zirela seinale , eta batzuek biltegiratzen zituzten produktuak (eta, seguruenik, saldu egiten zituzten) adierazten zituzten izen horiekin, hala nola argizaria (horrea candelaria), papera (horrea chartaria) edo piperbeltza (horrea piperataria). Beste batzuek enperadore edo familia inperialarekin zerikusia duten pertsonen izena hartu zuten, hala nola Horrea Galbae, itxuraz I. mendeko Galba enperadorearen izena jaso zuena. Ostian bereziki ondo kontserbatutako horreum batek, Horrea Epathathiana et Epaphroditiana izenekoak, Epagathus eta Epafroditus libertoei zor die izena.[2][3]
Ikus-entzunezko materialak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ David Stone Potter, D. J. Mattingly, Life, Death, and Entertainment in the Roman Empire, 180 or. University of Michigan Press, 1999. ISBN 0-472-08568-9
- ↑ Claridge, Amanda (1998). Rome: An Oxford Archaeological Guide, First, Oxford, Erresuma batua: Oxford University Press, 1998, 55. or. ISBN 0-19-288003-9
- ↑ Regio I - Insula VIII - Horrea Epagathiana et Epaph roditiana. Ostia. Harbour dity of Ancient Rome
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Ingelesez) Rickman, Geoffrey. (1971). Roman granaries and store buildings. Cambridge: The University Press ISBN 9780521077248..
- Salido Domínguez, Javier. (2008). «La investigación sobre los horrea de época romana: balance historiográfico y perspectivas de futuro» (pdf) Cuadernos de prehistoria y arqueología (Universidad Autónoma de Madrid) 34: 105-124. ISSN 0211-1608..
- (Gaztelaniaz) Salido Domínguez, Javier. (2008). Fernández Ochoa; García Entero; Gil Sendino eds. «Los sistemas de almacenamiento y conservación de grano en las villae hispanorromanas» Las "villae" tardorromanas en el Occidente del Imperio. Arquitectura y función: IV Coloquio Internacional de Arqueología en Gijón (Gijón: Ediciones Trea): 693-706. ISBN 978-84-9704-363-2..
- Salido Domínguez, Javier. (2009). Morillo Cerdán; Hanel; Martín Hernández eds. «Los graneros militares romanos de Hispania» Limes XX. Estudios sobre la frontera romana in: Anejos de Gladius. (Madril: Consejo Superior de Investigaciones Científicas; Ediciones Polifemo) 213: 679-692. ISBN 978-84-00-08856-9..
- Salido Domínguez, Javier. (2015). «Los graneros sobreelevados rurales en la Hispania romana: materiales y técnicas constructivas» Arqueología de la Arquitectura 12: e027 doi:..
- (Gaztelaniaz) Salido Domínguez, Javier. «La documentación literaria aplicada al Registro Arqueológicolas técnicas de construcción de los graneros romanos rurales» Espacio, tiempo y forma. Serie I, Prehistoria y arqueología, ISSN 1131-7698, 16-17 Zk., 2003-2004 (Ejemplar dedicado a: Homenaje a Victoria Cabrera Valdés): 463-478..
