Iraultza liberal
Iraultza liberala erabilera historiografikoko termino bat da, Mendebaldeko zibilizazioan Aro Modernoa bukatzea eta Aro Garaikidea hastea ekarri zuen esparru guztietako eraldaketa iraultzaileen prozesuan sartutako iraultza politikoa izendatzeko erabiltzen dena.[1] Aldaketa horren osagai ekonomikoa Iraultza industriala da, eta osagai soziala Iraultza burgesa.
XVIII. mendearen bukaera eta XIX. mendearen hasiera bitartean kokatzen da, batez ere Mendebaldeko Europan (nahiz eta hasierako esparru horretatik haratago hedatzen den, bai denboran bai espazioan). Instituzionalki, aldaketa politiko hori Erregimen Zaharraren eta Estatu liberalaren monarkia absolutuaren artean gertatzen da, eta oso forma desberdinak hartu zituen: errepublika bat, 1649ko Ingalaterrako Commonwealth, Ipar Amerikako Hamahiru Kolonien Federazioa 1776an, edo 1793ko Frantziako Errepublika; monarkia bat, Ingalaterrako monarkia inperiala gisa diseinatua, 1788an. 1848ko iraultzak erabakigarriak izan ziren Europako indar liberalen igoeran.
Liberalismo izena hartu zuen ideologia liberalen iraultza justifikatzeko doktrina da.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) Revolución liberal terminoaren erabilera bibliografikoa. Egile hauen adibideak: Miguel Artola, Josep Fontana, José Manuel Cuenca Toribio, Paul Preston, Alberto Gil Novales, José Ramón Díez Espinosa Paz, eta abar.