Itziar Mínguez

Itziar Mínguez
Bizitza
Jaiotza	Barakaldo, 1972ko irailaren 5a (51 urte)
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Universidad de Deusto, Facultad de Derecho y Escuela de guión de cine y televisión Juan de Antxieta. (en)
Jarduerak
Jarduerak	idazlea

Itziar Mínguez Arnáiz (Barakaldo, Bizkaia, 1972ko irailaren 5a) poeta, narratzaile eta gidoilaria da. Bere obra poetikoengatik hainbat sari irabazi ditu.

Ibilbidea

Barakaldon jaio zen 1972an eta Deustuko Unibertsitatean lizentziatu zen. Oso gazte hasi zen narratiba idazten, hogei bat urte zituenean poesia idazten hasi zen arte. Geroago, poesia alde batera utzita, Michel Gaztambide poeta, zinema zuzendari eta gidoilariarekin, gidoia ikasi zuen eta 1999tik aurrera telebistako gidoilari profesional gisa hasi zen lanean. Hamasei urtez produktore batentzat enkarguz lan egin ondoren, 2016an, Pedro Fuentesekin batera bere istorioak lantzen hasi zen.

2006an, hogeita hamahiru urte zituela, Sevillako Nazioarteko X. Poesia Surko Sarira aurkeztu zen, "La vida me persigue" lanarekin. Irabazlea izaten amaitu zuenez, urte horretan lan hori argitaratu zuen Pizkundeko argitaletxearekin.

Ordutik aurrera, bere ekoizpena eta argitalpena etengabea izan da Espainiako hainbat argitaletxetan. Bere poemak hainbat antologiatan agertzen dira, eta bere poesia, beste egile batzuenarekin batera, "Galeria de hiperbreves" (Tusquets, 2001) lanean parte hartu du.

Gainera, 2010eko Euskadi Literatura Sariaren finalista izan da; Jaime Gil de Biedma Nazioarteko XVII. Poesia sariaren irabazlea; Moron Hiria Nazioarteko VII. Poesia sariaren eta Nicanor Parra I. Poesia sariaren irabazlea.

Narratiban hainbat sari jaso ditu bere kontakizunekin eta bere lehen eleberria Getafe Hiria XII. Literatur Lehiaketan finalista izan zen, 2008an.

Besteak beste, FIP Granada, Cosmopoética, BBK Poesia, Seis dias seis poetas, Poemaria, Perfopoesia, Poesía viva, Metáfora eta Centrifugados jaialdietan parte hartu du.

Estiloa eta erreferenteak

Mínguez irakurlearekin identifikatzen saiatzen da, eguneroko poesiara iristen saiatzea,hau da, kalera iristea.

Denboragabeko poesia baten aldekoa da, Miguel d 'Ors, Karmelo C. Iribarren, Isabel Bono, Lara López eta Olga Bernad bezalako erreferenteekin, argitasunaren alde egiten dutenak eta sare sozialen presa eta berehalakotasunetik ihes egiten dutenak. Gloria Fuertes, Tomás Segovia, Fernando Pessoa, Cesare Pavese eta Emily Dickinson; dira egilearen beste erreferente batzuk.

Bere poemak bertso librean oinarrituta daude, "Denak balio ez duen bertsoan", oinarri melodiko intuitibo baten gainean. Oso poesia pentsatua da, zuzendu egiten du paperean islatzeko gai aurkitzen duen arte, non ezer falta ez dadin saiatzen den.

Bere lehen hiru poemak pertsonaien eta istorioen inguruan daude garatuta. Geroago, planteamendu hori alde batera utzi zuen, baina beti dago hari gidari bat: maitasuna, denbora, heriotza..., betiere bere bizipenetatik abiatuta. "Poesian zaila baita zure esperientzia ez den zerbaiti buruz idaztea". Qwerty-n, letrekin zuen harremana islatzen saiatu zen, eta esperientzia magikoa poema batean biltzen saiatu zen.

Bere obra poetikoak

Itziar Minguezen obra poetikora hurbiltzen garenean, edozein aurreiritzi kendu, kortsea kendu eta poema batean idatzi ezin den ezer ez dagoela pentsatu behar dugu. Prest egon behar dugu deserosotasunerako, irakurtzeko eta harrituta geratzeko, kolpea nondik heldu zen jakin gabe.

Prest egotea bertso bakoitza biluztu eta gutxieneko esentziara iristeko, "Kaleko poesiara, zapatiletako poesiara, etxean ibiltzera", zeinarekin oso erraza baita identifikatzea. Bizitza ulertzeko beste angelu bat onartzea, bizigarriagoa izan dadin.

Itziarrek bere intuizioaren oinarri melodikoaren gainean osatzen ditu hitzak. Emozioak, musikaltasunak, erritmoak eta tonuak ezer soberan ez duen bertso libre hausnartu eta garatu bati erantzuten diote. Ez du paperean idazten "zer idatzi nahi duen argi izan arte" eta "poemak luzaroan pausatzen" uzten du. "Alde batera uztekoa baino gehiago" bada ere, idatzitakoa berrikusten duenean beti aldatzen ditu bat ez datozen hitzak.

Gure egilearen ustez, "Bertso librean denak balio duela dioen uste faltsua dago". Mugarik ez duenez, elementu eta baliabide propioak bilatu behar dira, "Poema bat poema bat dela eta poema izateari ezin diola utzi ahaztu gabe". Ez du balio esaldi luze bat idaztea eta gero zatitzea eta bertikalean jartzea. "Bertso librea hori baino askoz gehiago da".

Beharbada, gidoilari izateagatik, bere lehen hiru poema-liburuak, film edo eleberri gisa planteatuta daude. "La vida me persigue", "Luz en ruinas" eta "cara o cruz" poema-liburuetan, planteamendua, korapiloa eta amaiera duten istorioak gertatzen zaizkien pertsonaiak aurkitzen ditugu.

Baliabide hori ez da geroko liburuetan agertzen, nahiz eta beti dagoen hari gidari bat, batzuetan egilearen aldartea bera dena. Denbora, maitasuna, damua edo heriotza ardatz posibleak dira beren independentzia eta nortasuna galdu gabe kohesionatzen diren olerki talde bati batasuna emateko.

"Poesian zaila da zure esperientzia ez den zerbaitez idaztea", horregatik, Minguezek bere pertsonaien eskutik eraman bagaitu ere, kezkatzen edo obsesionatzen duten gaiak jorratzen ditu. Behin eta berriz errepikatzen diren gaiak, hala nola denboraren igarotzea, suizidioa edo haurtzaroa, gure bizipenen parte direnak.

Itziarren ustez, "Irakurketa bat baino ez duen poema bat porrot egin duen poema bat da". Hitzez hitzeko interpretazioaz gain, bere letrek zerbait gehiago eskatzen dute.

Lerro argiko poeta den arren, badira askoz puntu lirikoagoa duten liburuak, bere sentitzen duen ahotsa, baina ulertzen ez den poesiara hurbiltzen ez dena. "Luz en ruinas" lanean eguneroko elementu gutxiago erabiltzen ditu bizitzaz eta heriotzaz hitz egiteko.

Itziar Minguezen poetikan oharkabean pasatzen ez den beste alderdi bat ironia da. Funtsezko osagaia da, garrantzia kentzea eta dramatismoa desmitifikatzea ahalbidetzen diona.

Generoez ari bagara, batzuek besteengandik edaten dutela aurkituko dugu, Itziarren poesiaren ezaugarri den ahots pertsonal hori destilatzeko nahasten direla. Poesia bat, une batzuetan, nahita aforistikoa eta burutaziotik salbuesten dena inguruko guztiaren lekuko izateko. Hortik sortu zen "la vuelta al mundo en 80 jaikus y una nana para despertar" liburua, non poetak, haiku japoniarra mamituz, hamazazpi silaba aukeratzen dituen arnasa hartzeko eta bere inguruan begirada bat emateko.

Itziar Mínguez Arnaizek "hitzak kenduz" idazten du, bertso bakoitza biluztera gonbidatzen gaitu, barruan irristatzeko (gurean) eta poesiari eskerrak emateko kalte-ordainik ateratzen ez uzteagatik.

Lanak

• 2006an. "La vida me persigue". (errenazimendua)
• 2007an. "Luz en ruinas". (argitalpen-bisorea)
• 2009an. "Cara o cruz". (Huakamanoa)
• 2010an. "Pura coincidencia/Kointzidentzia hutsa". ( Ed. elebiduna gaztelania-euskara, Point de Lunettes)
• 2014an. "Wikipoemia".
• 2015an. "Cambio de rasante".
• 2016an. "Que viene el lobo". (La isla de Sitola argitaletxea)
• 2017an. "Qwerty". (La isla de Sitola argitaletxea)
• 2018an. "La vuelta al mundo en 80 jaikus y una nana para despertar"
• 2018an. "Idea intuitiva de un cuerpo geometrico"
• 2019an. "Lo que pudo haber sido". (Huerga y Fierro aritaletxea)

Sariak

• 2006. Sevillako X. Nazioarteko Poesia Surcos Saria, "La vida me persigue" lanagatik.
• 2010. Euskadi Literatura Sariaren finalista.
• 2010. Moron Hiria VII. Nazioarteko Poesia Saria, "Pura Coincidencia."
• 2016. Nicanor Parra I. Poesia Saria, "Que viene el lobo."
• 2017. Jaime Gil de Biedma Nazioarteko XVII. Poesia Sariaren akzesita, "Luz en ruinas."

Kanpo estekak

• https://loblanc.info/cruzamos-el-puente-de-los-espejos-con-itziar-minguez-arnaiz-la-disyuntiva-entre-el-poema-y-la-vida/

• Datuak: Q97182455