Konstantinoplaren okupazioa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Konstantinoplaren okupazioa
Irudia
Motagatazka
Honen parte daLehen Mundu Gerra
Denbora-tarte1918ko azaroaren 13a - 1923ko urriaren 4a
Data1918ko azaroaren 13a
KokalekuKonstantinopla

Konstantinopla edo Istanbulen okupazioa (1918ko azaroaren 12a - 1923ko urriaren 4a) Lehen Mundu Gerraren osteko gertakaria izan zen. Otomandar Inperioaren hiriburua, britainiar, frantses, italiar eta greziar indarrek okupatu zuten, Mudroseko Armistizioarekin bat etorriz, Lehen Mundu Gerran Otomandar Inperioaren parte hartzeari amaiera emanez. Lehen tropa frantziarrak 1918ko azaroaren 12an sartu ziren hirian, eta ondoren britainiarrak hurrengo egunean. Tropa italiarrak Galatan lehorreratu ziren 1919ko otsailaren 7an[1].

Tropa aliatuek Istanbuleko banaketetan oinarritutako zonak okupatu zituzten eta administrazio militar aliatua ezarri zuten 1918ko abenduaren hasieran. Okupazioak bi etapa izan zituen: Armistizioaren araberako hasierako fasea 1920an akordio formalago batera igaro zen, Sèvresko Itunaren arabera. Azkenik, Lausanako Itunak, 1923ko uztailaren 24an sinatuak, okupazioa amaitu zuen, abuztuaren 23an erretiratzea hasita[2][3]. Aliatuen azken gudarosteek 1923ko urriaren 4an utzi zuten hiria, eta Ankarako gobernuaren lehen tropak, Şükrü Naili Pasharen agindupean 1923ko urriaren 6an egin zuten zeremonia batekin sartu ziren hirian. Egun honi Istanbulen Askapen Eguna deritzo Turkian[4].

1918an lehen aldiz aldatu zen hiriaren jabetza Konstantinoplaren erorketatik (1453). Esmirnaren okupazioarekin batera, Turkiako Mugimendu Nazionalaren sorrera bultzatu zuen, Turkiako Independentzia Gerran amaitu zena.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Arma dei Carabinieri - Home - L'Arma - Oggi - Missioni all'estero - 1855 - 1935 - 1918 - 1923» web.archive.org 2014-05-06 (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).
  2. (Ingelesez) «Indiana University Bloomington» Indiana University Bloomington (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).
  3. «Documents - Milestone Documents» www.milestonedocuments.com (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).
  4. (Turkieraz) «6 Ekim İstanbul’un kurtuluşu» www.sozcu.com.tr 2017-10-06 (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]