Hots-kutsadura

Hots-kutsadura edo kutsadura akustikoa bizi-kalitatea edo ingurumena kalte dezakeen soinu gogaikarria edo neurriz gainekoa da. Beste kutsadura motak ez bezala, zarata ez da pilatzen, baina orobat kalte handiak eragin diezazkioke bizi kalitateari, modu egokian kontrolatzen ez bada.

Soinu kutsadura kontzeptuak giza-jardueren ondorio den zaratari egiten dio erreferentzia eta eragin negatiboak izaten ditu jendearen osasun fisiko,mental eta entzumenezkoan. Nazioarteko osasun organismoen arabera, kutsadura mota honek entzumen gaitasunaren murrizketa eragin dezake, baina baita trastorno psikologikoak (paranoia, perbertsioa) zein fisiologikoak.

Hegazkin bat Londresko etxebizitzetatik hurbil pasatzen

Osasunerako Mundu Erakundearen (OMS) txosten baten arabera, 50 dezibilen langa izan beharko litzateke gehiegizko muga. Espainian, aldiz, soinu konfort maila 55 dB-etan ezarri ohi da. Maila honetatik gora, soinua atsedenaldi eta komunikaziorako kaltegarria izan ohi da. 2005eko Europar Batasunaren ikerketa baten arabera 80 milioi hiritar inguru nozitzen dute egunero 65 dezibetik gorako kutsaduraeta beste 170 milioi 55-65 dB bitartekoak.

Hiriko kotxeen zirkulazioa, soinu kaltearen eragile nagusietariko bat (Bangkok).

Ingurugiroko zarataren neurketa

Ingurugiroko zarataren eragina neurtzeko, oraindik guztiz garatu gabeko eta Lp-tik abiatutako hainbat indikatzaile erabiltzen dira:

• Soinu presioaren maila", Lp
• Soinu presio jarrai-baliokidearen maila, (Leq, T)
• SEL Sound Exposure Level edo soinuaren esposizioaren maila.
• LAmax
• LKeq, T "Soinu presio jarrai-baliokide haztatuta A zuzenduen maila"
• LDN

Lp

Soinu presioaren maila 20 aldiz p0 erreferentziako presio bat(balorea p0= 2 10-5 N/m²,lortuta frekuentzien haztaketa normaliztu baten bitartez eta denboretan banatutako haztaketa exponentzial baten bitartez) eta soinu presio eraginkor baten arteko erlazio logaritmikoa gisa definitzen da. Ez badira zehazki aipatzen,gainulertu behar da denboretan banatutako haztaketa FAST dela eta A frekuentzien haztaketa, hurrengo izendapena hartuz LpA.

SEL edo Soinuaren esposizioaren maila

SEL-a LEQren maila segundo 1 eko iraupenean da. SELa erabiltzen da onartutako zarata maila gainpasatutako aldi kopurua neurtzeko leku espezifikoetan: egoitzazko auzoak,hospitalak,eskolak,etab.

LAmax

Soinu presio jarrai-baliokide haztatuta A-ren mailarik altuena da, dezibeletan, segundo bateko(LAeq,1) tartean zehaztuta,ebaluaketa denbora tartean erregistratuta.

Zarataren eraginak osasunean

Ingurumenaren zarata parke batean.

Entzumen sisteman jasandako eraginak

Entzumen sistema kaltetzen da zarata iturri bat denbora luzean jasatzean,nahiz eta hau maila baxukoa izan. Inguruneko zaratagatik sortutako entzumen defizitari sozioakusia deitzen zaio.

Gehiegizko zarata jasatzen duen pertsona batek txistu bat nabaritzen du belarrian,hori alarma seinale bat da.Lehenengoz,jasandako kalteak ez dira betirakoak,10 egunetan joaten dira.Hala ere,zarata jasaten jarraitzen badugu,kalteak betirakoak izango dira,erabat gor geratu arte.

Ahozko komunikazioan sortutako interferentzia

Kanpoko zarata dela eta,komunikazioa zailagoa egiten da,beste pertsoeni entzutea edo telefonoz hitz egitea eraotziz.

Ez-entzumenezko eraginak

Soinu kutsadurak, belarrian kalteak eragiteaz aparte, kalte psikologikoak eta fisiopatologikoak ere eragin ditzake.

Eragin psikopatologikoak

1.60 dBa baino gehiagorekin:

1. Pupilen dilatazioa eta parpadeo azeleratua
2. Takikardiak,pultsoaren azelerazioa eta arnasketa bortitzak
3. Buruko mina eta presio arterialaren igoera.
4. Muskuluen aktibitatea jaistea.

2.85 dBa baino gehiagorekin:

1. Gastritis edo koloitisak
2. Kolesterolaren igoera.
3. Odolaren glukosia maila igotzen da.

Eragin psikologikoak

1. Insomnioa
2. Nekea
3. Estresa
4. Histeria eta neurosia
5. Aislamendu soziala
6. Gogo sexualaren gabezia

Ez-entzumenezko eraginen artean beste hauek dauzkagu:

Logurearen gaineko eraginak

Zaratak lo egitea zaila egiten du eta lo daudenak esnatzen ditu. Gainera, frogatuta dago 60 dBko soinuak logurearen sakontasuna txikiagotzen dutela.

Jarreraren gaineko eraginak

Zaratak momentuko jarrera aldaketak eragiten ditu(agresitibitatea,haserrea,arduragabetasuna...) ziurgabetasun eza,ezinegona eta beldurra sortzen baitute pertsonengan.

Memoriaren gaineko eraginak

Frogatuta dago zaratak memoriaren kapazitatea murrizten duela, nabarmenki hitz ezezagunak edo luzeagoak direnean.

Atentzioaren gaineko eraginak

Zaratak eragiten du atentzioa ez sortzea aktibitate espezifiko batean, honek beste batzuetan galtzea eraginez eta aktibitatearen gaineko kontzentrazioa galaraziz.

Haurdunaldiaren gaineko eraginak

Ikusi da haurdun dauden amak haurdunaldiaren hasieratik egon badira zonalde zaratatsuetan ez direla haurrengan arzorik sortzen. Baina, esposizioa gestazioaren 5 hilabete eta gero gertatzen bada, erditzearen ondoren umeak ez dute zarata jasaten eta negar egiten dute hau jasatzerakoan, gainera, jaiotzean tamaina txikiagoa dute ere.

Umeen osasunaren gaineko eraginak

Zaratak negatiboki eragiten du umeen ikasketa eta osasunean. Umeak ingurune zaratatsuetan hezitzen direnean,soinu seinaleetara erne egoteko ahaalmena galtzen dute eta bai irakurtzeko bai komunikatzeko orduan atzerapena izaten dute. Guzti horrek,aislapen soziala eragiten du ume horieengan.

Ikus, gainera

• Uraren kutsadura
• Airearen kutsadura
• Argi kutsadura
• kutsadura

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz)Ruidos.org
• (Gaztelaniaz)Asociación catalana contra la contaminación acústica.
• (Gaztelaniaz)Ruido, reportaje del programa Tesis sobre la contaminación acústica y sus posibles soluciones.
• "Zarata. Gure osasunarentzat eraso eta kutsagarri nagusia".
• "Soinu kutsadura"
• "Soinu kutsadura. DBHko material didaktikoa on-line."

• Datuak: Q92251
• Multimedia: Noise pollution / Q92251