LSD

LSD
Formula kimikoa	C20H25N3O
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	CCN(CC)C(=O)[C@H]1CN([C@@H]2CC3=CNC4=CC=CC(=C34)C2=C1)C
InChl	3D eredua
Osatuta	nitrogeno, oxigeno eta karbono
Aurkitzailea	Albert Hofmann
Aurkitze data	1938
Mota	tryptamines (en) eta phenethylamine (en)
Masa molekularra	323,199762 Da
Erabilera
Elkarrekintza	5-hydroxytryptamine receptor 1A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2B (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2C (en) eta 5-hydroxytryptamine receptor 6 (en)
Hartzeko bidea	mihipeko
Haurdunaldia	US pregnancy category C (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	VAYOSLLFUXYJDT-RDTXWAMCSA-N
CAS zenbakia	50-37-3
ChemSpider	5558
PubChem	5761
Reaxys	94179
Gmelin	6605
ChEMBL	CHEMBL263881
EC zenbakia	200-033-2
ECHA	100.000.031
MeSH	D008238
UNII	8NA5SWF92O
KEGG	C07542
PDB Ligand	7LD

LSD (Lysergic acid diethylamideren akronimoa), LSD-25, lisergida edo azido lisergikoaren dietilamida^[1] droga psikodeliko ia-sintetikoa da, ergolina familiakoa. Kontzientziaren egoerak eraldatzen ditu, esperientzia mistikoarekin nahiz eskizofreniarekin parekatu izan direnak. Lagunartean, azido edo tripi (ingelesezko tripetik, "bidaia") izenak hartzen ditu.

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Albert Hofmann kimikari suitzarrak sintetizatu zuen lehenengo aldiz sustantzia hau 1938. urtean eta 1943. urtean aurkitu zuen nahigabe LSD-aren efektuak.

Sandoz laborategiak aurkeztu zuten LSD-a psikiatriko erabilpenak egiteko erabiltzen den droga bezala. 1950 eta 1960ko hamarkadetan hainbat psikiatrek eta psikoanalistek ikusi zuten droga honetan agente terapeutiko bat etorkizun handikoa. Baina muturreko erabilpen bat sendagai bezala gertatu ondoren, eztabaida politiko bat sortu zen eta erabaki zuten sustantzia debekatzea, ilegalizatu zen edozein erabilpenarako.

Efektuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

LSD-aren efektuak aldagarriak dira eta faktore hauen araberakoak: hartzen den kantitatea, pertsonaren tentua, ingurunea non droga hartzen duzu, pertsonalitatea, eta pertsonaren espektatibak. Pertsona batzuk euforia sentitzen dute droga hau kontsumitzerakoan eta beste batzuk adibidez izugarrizko beldurra. Esperientzia txarra bada, 'bide txarra' esaten da. Efektu errekurtsogile hurrengoak izango litzateke: utero kontrakzioak, antsietatea, insomnioa, parestesia, euforia, hiperreflexia, sinestesia, hiperestesia, transpirazioa, hipotermia, sukarra eta oharpenaren aldaketak denboran eta lekuan, baita ere tentu aldaketa.