Lankide:Mendoza173/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

ZTE[aldatu | aldatu iturburu kodea]

ZTE logotipoa

ZTE Corporation 1985. urtean sortutako konpainia teknologiko bat da, telekomunikazioetan espezializatua eta egoitza Shenzhenen duena (Txina). Telekomunikazio-ekipamenduaren eta sare-soluzioen hornitzaile globala da. 1996. urtetik aurrera, produktu eta zerbitzuak eman ditu 135 herrialdetan eta lotura komertzialak ezarri ditu 500 operadore ingururekin munduan.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

ZTE, hasiera batean Zhongxing Semiconductor Co. izenarekin sortu zen Shenzhenen, Guangdong probintzian, 1985. urtean, Txinako Industria Aeroespazialeko Ministerioarekin elkartutako inbertitzaile talde batek erantsi zuen.[1][2][3] 1993ko martxoan, Zhongxing Semiconductor enpresak izena aldatu zuen Zhongxing New Telecommunications Equipment Co. izatera, 3 milioi RMBko kapitalarekin, eta negozio-eredu berri bat sortu zuen erakunde ekonomiko "estatala eta pribatua" bezala. ZTEk saltzeko eskaintza publikoa (SEP) egin zuen Shenzheneko burtsan 1997an eta beste bat Hong Kongeko burtsan 2004ko abenduan.[4]

Hasiera batean konpainiak salmenta nazionalen etekina atera bazuen ere, 2004ko Hong Kongeko SEPko diru-sarrerak I+Ga, atzerriko salmentak eta atzerriko ekoizpena are gehiago hedatzeko erabiltzeko konpromisoa hartu zuen. 2006. urtean, CDMA sareetarako eskaera global berrien % 40 hartu zuen, CDMA-tresnerien munduko merkatuan buru izanik bidalketa kopuruaren arabera.[5][6] Urte horretan, ZTEk lortu zuen Kanadako Telusen[7] [8]hornitzaile izatea eta Wi-Fi Aliantzako kide izatea.[9] Herrialde garatuetako bezero gehiago agertu ziren Telusekin loturak izan ondoren (Vodafone, Telefonica, Telstra...) eta CDMA kontratu kopuru gehiago lortu zituzten.

2009. urterako, ZTE mundu osoan GSM telekomunikazio-tresnerien hirugarren hornitzaile handiena bihurtu zen, eta mundu osoan saldutako GSM-tresneri guztien % 20 inguruk ZTE marka zuen.[10] 2011tik aurrera, LTEren patente giltzarrien % 7 inguru ditu eta urte horretan, lehen telefono adimenduna atera zuen, GPS/GLONASS dual nabigazioarekin, MTS 945.

ZTEk mundu mailan 48.000 patente aurkeztu ditu, 13.000 baino gehiago emanda. 2011 eta 2012 urteetan, ZTEri eman zitzaion patenteen eskaera gehien mundu mailan. ZTEk dio diru-sarreren % 10 ikerketara eta garapenera bideratzen duela.

2017ko martxoan, ZTE erruduntzat jo zuen Iranera eta Ipar Koreara teknologia estatubatuarra legez kanpo esportatzeagatik merkataritza-zigorrak hautsiz, eta 1,19 mila milioi dolarreko isuna ezarri zion AEBko Merkataritza Departamentuak, esportazioen kontrol hausketengatik jarri duten isun handiena.[11]

ZTE AEBko enpresekin lanean jarraitzeko baimena zuen, kasu horretan inplikatutako langile guztiak erreprimitzen bazituen. Hala ere, Merkataritza Departamentuak egiaztatu zuen ZTEk, ez zituela terminoak bete eta adierazpen faltsuak egin zituen betetzearen inguruan, bakarrik 4 pertsona kaleratzen eta beste 35 langileri bonus bat emanez. 2018ko apirilaren 16an, Estatu Batuetako enpresei debekatu egin zien ZTErekin esportatzea zazpi urtez.[12][13] ZTEren Mugikor berrien osagaien % 25 baino gehiago Estatu Batuetatik zetorren.[14][15]

2018ko maiatzaren 13an, Estatu Batuetako Donald Trump presidentea Txinako presidentearekin Xi Jinping lanean arituko zela adierazi zuen, debekua atzera botatzeko.[16] Eta, 2018ko ekainaren 7an, ZTE akordio bat adostu zuen Merkataritza Departamentuarekin inportazio debekua altxatzeko, 1 mila milioi dolarreko isuna ordaintzen, goi-zuzendaritza osoa aldatzen eta departamentuak eukeratutako betetze-departamentu berri bat ezartzen.[17][18]

Polemikak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eroskeriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Norvegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telenor, Norvegiako telekomunikazio erraldoiak, munduko operadore mugikor handienetakoak, ZTEri debekatu zion "6 hilabetez lizitazioetan eta negozio-aukera berrietan parte hartzea, kontratazio prozedura batean bere jokabide-kodea ustezko urratzeagatik" bost hilabetez, 2009ko martxoan amaitu zena.[19]

Filipinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filipinetako gobernuarekin ZTEk zituen kontratuak, banda zabaleko sarea eraikitzeko, gobernuko funtzionarien erosketen bidez lortu zituztelaren ustea zegoen.[20] [21]Proiektua bertan behera utzi zuten.[22]

Zaintza sistemaren salmenta[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2010eko abenduan, ZTEk telefono eta Interneteko komunikazioak entzuteko sistemak saldu zizkion Iraneko Telekomunikazio konpaniari, gobernuak kontrolatzen zuena. Sistema honek disidente politikoen jarraipenean lagun dezake.[23]

Segurtasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gutxienez ZTE telefono batean (Estatu batuetan ZTE Score gisa salduta, Cricket eta MetroPCS-en) urrunetik sar dezake edonor, erraz lortzen den pasahitz batekin.[24]

ZTE eta Huaweik, AEBetako gobernu federalaren salaketa pairatu dute, esanez, txinako gorbernuak haien telefonoen eta azpiegitura-tresnerien bitartez zainketa egin dezakela.[25] 2012. urtean, Ganberako Inteligentziarako Batzorde Iraunkorrak, informe bat argutaratu zuen, non, gomendatzen zen, gobernuak enpresa horietako ekipoak erostea debekatzea, segurtasun nazionalaren mehatxu potentzial gisa aipatuz.[26][27][28][29] Gobernuak Huawei eta ZTE ekipoak debekatu zituen 2018ko abuztuan, onartutako defentsaren finantzaketa fakturan formalizatu zen.[30]

2020ko, India eta txinaren arteko liskarren ondorioz, Indiak iragarri zuen, ZTE herrialdeko 5G sarean parte hartzea blokeatuko zuela segurtasun nazionalaren arrazoiengatik.[31]

Filialak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

ZTEk nazioarteko hainbat filial ditu, besteak beste, Indonesia, Australia, Alemania, Estatu Batuak, India, Brasil, Sri Lanka, Myanmar, Singapur eta Errumania.

ZTEsoft logotipoa

ZTEsoft IKT industrian parte hartzen du eta BSS/OSS, big data productuak eta telekomunikazio-operadoreei zerbitzuak eta IKT, smart city eta industria productuak eta zerbitzuak enpresei eta gobernuei eskaintzen espezializatzen dira.

Nubia Technology ZTE Corporation-en erabateko filiala zen, baina, gaur egun bakarrik enpresaren % 49,9 dauka, 2017. urtean zaldu egin zuelako.

Netaş Telekomünikasyon logotipoa

Zonergy, energia berriztagarrien enpresa bat da, Txinan eta Pakistanen eguzki parkeen bidez elektrizitatea sortzean eta Indonesian palmondo olioaren laborantzan, bioerregaiak egiteko. ZTE akziodun nagusia da eta 2007an enpresaren sorreran funtsezkoa izan zen, baina, entitatearen akzioen gutxiengo bat du.[32]

Netaş Telekomünikasyon A.Ş, Turkiako konpainia bat da, ZTEk, konpainiaren % 48 partaidetza hartu zuen 101,3 milioiengatik, 2017an, konpainiaren akziodun handiena bihurtzen, horren harren, independientea izaten jarraitzen du.[33]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) «ZTE's less-known roots: Chinese tech company falls from grace» Nikkei Asia (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  2. (Ingelesez) McKenzie, Nick. (2018-05-31). «China’s ZTE was built to spy and bribe, court documents allege» The Sydney Morning Herald (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  3. (Ingelesez) «Congressional Committee Finds Huawei And ZTE To Be Threats To National Security By Shannon Doyle» JD Supra (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  4. «20 Years History of ZTE Corporation - ZTE Corporation» web.archive.org 2013-03-20 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  5. (Ingelesez) «China-based Huawei and ZTE make headway in global telecom market» DIGITIMES 2007-03-09 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  6. «Enterprise - Mobility - ZTE tops 2006 international CDMA market» web.archive.org 2007-09-27 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  7. «History - ZTE Corporation» web.archive.org 2011-07-07 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  8. (Ingelesez) Consulting, Daxue. (2014-08-17). «How ZTE started: analyzing one of China's big tech» Daxue Consulting - Market Research and Consulting China (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  9. «ZTE joins Wi-Fi Alliance----- one of the first Chinese members - ZTE Corporation» web.archive.org 2011-07-07 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  10. (Ingelesez) Consulting, Daxue. (2014-08-17). «How ZTE started: analyzing one of China's big tech» Daxue Consulting - Market Research and Consulting China (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  11. (Ingelesez) «Record U.S. Plea Deal With Chinese Firm Comes With Big Hitch» Bloomberg.com 2017-03-07 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  12. «TechCrunch is part of the Yahoo family of brands» consent.yahoo.com (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  13. (Ingelesez) Liao, Shannon. (2018-04-16). «ZTE can no longer buy Qualcomm chips after US ban» The Verge (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  14. (Ingelesez) «ZTE Seeks Fix With U.S. Ban Threatening Access to Android» Bloomberg.com 2018-04-17 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  15. (Ingelesez) Lee, Timothy B.. (2018-05-09). «The Trump administration just forced smartphone maker ZTE to shut down» Ars Technica (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  16. (Ingelesez) Collins, Michael Collins and Michael. «President Trump pledges to help ZTE, Chinese maker of budget-friendly phones, after ban» USA TODAY (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  17. Horowitz, Julia. (2018-05-27). «Companies become bargaining chips in US-China trade turmoil» CNNMoney (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  18. (Ingelesez) Russolillo, Steven; Xie, Stella Yifan. (2018-05-26). «ZTE’s Suspended Stock: ‘A Headache for All Market Participants’» Wall Street Journal ISSN 0099-9660. (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  19. «Norway's telco giant bans ZTE for 6 months | ABS-CBN News | Latest Philippine Headlines, Breaking News, Video, Analysis, Features» web.archive.org 2011-06-14 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  20. «Arroyo suspends telecoms deal with Chinese firm | Reuters» web.archive.org 2011-08-13 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  21. (Ingelesez) «Reuters | Breaking International News & Views» Reuters 2023-12-03 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  22. «China Spreads Aid in Africa, With a Catch - The New York Times» web.archive.org 2019-09-13 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  23. «China Spreads Aid in Africa, With a Catch - The New York Times» web.archive.org 2019-09-13 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  24. (Ingelesez) Wagstaff, Jeremy; Yee, Lee Chyen. (2012-05-18). «ZTE confirms security hole in U.S. phone» Reuters (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  25. (Ingelesez) Salinas, Sara. (2018-02-13). «Six top US intelligence chiefs caution against buying Huawei phones» CNBC (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  26. «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  27. «U.S. Panel Calls Huawei and ZTE ‘National Security Threat’ - The New York Times» web.archive.org 2017-03-09 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  28. «TechCrunch is part of the Yahoo family of brands» consent.yahoo.com (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  29. (Ingelesez) Liptak, Andrew. (2018-01-14). «A new bill would ban the US government from using Huawei and ZTE phones» The Verge (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  30. (Ingelesez) Lee, Timothy B.. (2018-08-14). «New law bans US gov’t from buying tech from Chinese giants ZTE and Huawei» Ars Technica (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  31. (Ingelesez) «China’s Huawei, ZTE Set To Be Shut Out of India’s 5G Trials» Bloomberg.com 2020-08-13 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  32. (Ingelesez) Oxford University Press. 2023-11-18 (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  33. (Ingelesez) «0803ma» www.zte.com.cn (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]