Manuela Zubiaurre

Gehitu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Manuela Zubiaurre
Bizitza
JaiotzaTolosa, 1837
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza1916 (78/79 urte)
Jarduerak
Jarduerakbertsolaria

Manuela Frantziska Zubiaurre Erroitzenea[1][2][3], Doña Manuela Bertsolari[3] izengoitiaz ezaguna (Tolosa, 1837 – 1916[3]), bertsolaria izan zen. Emakume bertsolari lehenengoetariko bat kontsideratzen da[4].

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tolosan jaio zen[3]. Gurasoak Sebastian Zubiaurre Areta eta Manuela Josefa Erroitzenea Telletxea izan ziren[1].

1854 edo 1855ean Jose Maria Iparragirre ezagutu zuen[2]. Zugana Manuela bertso-sorta Zubiaurreri eskainia dagoela uste da[2][5]. Bertsio batzuen arabera, benetan maitasun-harreman batean zeuden[6] edo Manuelak uko egin zion[5].

1862ko uztailaren 1ean Vicente Arregi Agirre gozotegiko jabearekin ezkondu zen[4][7]. Bederatzi seme-alaba izan zituzten: Pia Fernanda[8], Genoveva Maria Manuela[9], Isabela Klotilde Simona[10], Fernando[11], Felizia Manuela[12], Alberto[13], Maria Magdalena Tomasa[14], Juan Elias[15] eta Angela Ignazia[16].

Antonio Zavalak Manuela Zubiaurre aipatu zuen Oiartzungo beste lau bertsolari liburuan:

« Tolosan ere izan omen zan, garai batean, Manuela bertsolaria zioten bat. »

—[17]


Manuela Zubiaurreren bat-bateko sorkuntzarik ez da gelditu, bere bertso-paperak ere ez dira argitaratu[3].

Lekukotasun batzuen arabera, Bertsolari izengoitia baino ez zen:

« Zenbait adiskide ni baño zarragoai galdetu izan diet ea iñoiz Doña Manuela ura bertsotan ari zala entzun izan zien; edota beste norbaitek ikusita entzute ori ote zuten. Ezetz erantzun didate, ‘bertsolarinekoak’ etxe artan bizi ziranak artzen zuten izengoitia omen zan. »

—[18]


Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Manuela Francisca, Zubiaurre, Erroicenea» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  2. ↑ a b c Agirre Maiora, Antxoka. (2019). «II.I.I Manuela Zubiaurre Bertsolari (1837-1916)» Bertsolaritzaren historia: hedabideratzea, eragiletza eta proiektua (1823-2018). Ahots subalternoaren bizi-indarraren testigantza bat. Leioa: Euskal Herriko Unibertsitatea, 42 or..
  3. ↑ a b c d e «Manuela Zubiaurre» BDB Bertsolaritzaren datu-basea.
  4. ↑ a b Agirre Maiora, Antxoka. (2019). «II.I.I Manuela Zubiaurre Bertsolari (1837-1916)» Bertsolaritzaren historia: hedabideratzea, eragiletza eta proiektua (1823-2018). Ahots subalternoaren bizi-indarraren testigantza bat. Leioa: Euskal Herriko Unibertsitatea, 43 or..
  5. ↑ a b Gurrutxaga Uranga, Amagoia. (2020). «Absentziaren balada» Berria.
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Arana Martija, José Antonio. (1987). Iparraguirre, cantor de Euskal Herria. in: Iparragirre. Euskaltzaindia, 102 or..
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Índice digital de la Partida de matrimonio de: Vicente, Arregui, Aguirre con Manuela Francisca, Zubiaurre, Erroicerenea» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Pia Fernanda, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Genoveva Maria Manuela, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Isabela Clotilde Simona, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Fernando, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «Felicia Manuela, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  13. ↑ (Gaztelaniaz) «Alberto, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  14. ↑ (Gaztelaniaz) «Maria Magdalena Tomasa, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  15. ↑ (Gaztelaniaz) «Juan Elias, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  16. ↑ (Gaztelaniaz) «Angela Ignacia, Arregui, Zubiaurre» Archivo Histórico Diocesano de San Sebastián.
  17. ↑ Zavala, Antonio. (1974). «Martzelina Lopetegi Olaiz (1864–1930)» Oiartzungo beste lau bertsolari. Tolosa: Sendoa, 105 or. ISBN 84-7158-072-1..
  18. ↑ Agirre Maiora, Antxoka. (2019). «II.I.I Manuela Zubiaurre Bertsolari (1837-1916)» Bertsolaritzaren historia: hedabideratzea, eragiletza eta proiektua (1823-2018). Ahots subalternoaren bizi-indarraren testigantza bat. Leioa: Euskal Herriko Unibertsitatea, 41 or..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Biografia
Gipuzkoa
 Artikulu hau Gipuzkoako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Manuela_Zubiaurre&oldid=9318293"(e)tik eskuratuta