Marga López

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Marga López

(1960)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCatalina Margarita Lopez Ramos
JaiotzaSan Miguel de Tucumán1924ko ekainaren 21a
Herrialdea Mexiko
Lehen hizkuntzaArgentine Spanish (en) Itzuli
HeriotzaMexiko Hiria2005eko uztailaren 4a (81 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: hyperkalemia (en) Itzuli
giltzurruneko lesio akutua
pneumonia
Familia
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
HizkuntzakArgentine Spanish (en) Itzuli
Mexikoko gaztelania
Jarduerak
Jardueraktelebista-aktorea eta zinema aktorea
Jasotako sariak

IMDB: nm0530244 Allocine: 5308 Allmovie: p43221
Find a Grave: 11293430 Edit the value on Wikidata

Catalina Margarita López Ramos (San Miguel de Tucumán, 1924ko ekainaren 21aMexiko Hiria, 2005eko uztailaren 4a), Marga López izenez ezaguna, aktore mexikarra izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Argentinan jaio zen López, eta han osatu zuen Los Hermanitos López izeneko musika-taldea neba-arrebekin Taldeak bira bat egin zuen Latinoamerikan zehar, eta, 1941ean, hamazazpi urte zituela, Carlos Amador Martinezekin (produktore, zinema-zuzendari eta enpresaburu mexikarra) ezkondu ondoren, 1942an emigratzea eta Mexikon bizitzen hastea erabaki zuen.[1] Geroago, López eta Amador data ezezagun batean dibortziatu egin ziren, baina berriro ezkondu ziren 1961ean bigarren aldiz, halere, berriro banandu aurretik; Amadorrekin bere bi seme-alabak, Carlos eta Manuel, sortu zituzten.[1] Lehen ezkontzarekin batera, Amadorrek zinemara sartu zuen, eta aktore gisa hasi zen 1945ean, El hijo desobediente filmean paper txiki bat eginez.[2] Mexikoko zinemaren urrezko aroan ekoitzi zen film hori, eta, horren ondorioz, López aktore bihurtu zen Mexikoko zinemagintzan.[3] Garai hartatik, Los tres García (1946), Soledad (1947), Sala México (1949), Medianoche (1949), Muchachas de uniforme (1951), Un rincón cerca del cielo (1952), La entrega (1954), Una mujer en la calle (1955), eta La tercera palabra (1956) filmetan parte hartu zuen.

Garai zinematografiko hori 1956an amaitu zenean, olatu berrian parte hartu zuten artisten parte izatera pasatu zen, Mexikoko zinematografiaren beste etapa bat, 1957tik 1975era arte iraun zuena, bere filmek nabarmenduta, bereziki Urrezko Aroan tabu gisa hartzen ziren edukiek; fase horretatik, Nazarin (1959), La edad de la inocencia (1962) Cri Cri el grillito cantor (1963), El pecador (1965), Juventud sin ley (1966), Tiempo de morir (1966) Corona de lágrimas (1968), La agonía de ser madre (1970), eta El profe (1971)

Garai hartatik, halaber, Hasta el viento tiene miedo (1968), La muñeca perversa (1969), El libro de piedra (1969) eta Doña Macabra (1972) bezalako filmetan, beldurrezko generoari lotuak izateagatik, oihuaren erregina izendatu zuten, izen hori lortu zuen emakumezko aktore mexikar bakanetakoa bihurtuz. [4][5]

Bere ibilbideari berrikuntza eman zion, eta hala iraun zuen karrera amaitu arte, mendearen amaieran eta bi milaren hasieran, hainbat telenobeletan parte hartu zuen. Horien artean, Añoranza (1979), Lazos de amor (1995-96), El privilegio de amar (1998), La casa en la playa (2000), Carita de ángel (2000), Entre el amor y el odio (2002), eta Bajo la misma piel (2003-04) nabarmentzen dira. Azken ekoizpen hau aktore gisa egin zuen azken lana izan zen, 2005eko uztailaren 4an Mexiko Hirian hil aurretik, hainbat gaixotasunen ondorioz

Biografia eta ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Catalina Margarita López Ramos 1924ko ekainaren 21ean jaio zen Argentinako San Miguel de Tucumánen, Pedro López Sánchezen eta Dolores Ramos Navaren alaba zela. Sei anai-arreba izan zituen, Juan, Miguel, Dolores, Pedro, María eta Manuel López Ramos. Hazi zenean, Mexikon ezaguna zen gitarrista eta kontzertista bihurtu zen azken hori, eta gitarra-kulturaren sustatzailetzat hartu zuten herrialde hartan.[6] Haurtzaroan eta anai-arreben ondoan, Tucumanen debuta egin zuen «Los Hermanitos López» izeneko talde batekin. 1936an, taldeak bira bat hasi zuen Latinoamerikan zehar, Mexikon barne, eta Carlos Amador zinema-ekoizlea ezagutu zuen. Harekin bi aldiz ezkondu zen, 1941ean lehena eta 1961ean bigarrena; bi seme-alaba izan zituzten, Carlos eta Manuel.

Lopez Francisco Rabalekin, El hombre de la isla (1960) lanean.


Mexikoko zinematografian egin zuen debuta, Humberto Gómez Landero zuzendariaren El hijo desobediente pelikulan, 1945ean. Beti indarrean eta artearen alde lan eginez, 2001ean Al final del camino antzezlanean aritu zen, bere anaia Manuel López Ramosek idatzi eta Otto Sirgok zuzendutako omenaldi-lanean.

Telebistan, Aventuras en el tiempo telenobelan parte hartu zuen 2001ean. 2003an, bere azken telenobelan, Kate del Castilloren amonaren, Tiare Scandaren bilobaren egin amaren papera jokatu zuen Bajo la misma piel filmean, arrakasta handikoa, non gaixotasun terminal bat zuen amona bat irudikatzen zuen, baina egunero gaixotasunaren aurka borrokatzen zuena, batez ere familia ez kezkatzeko.

2004an, El Pason (Texas) eta Ciudad Juárezen, Chihuahuan egindako «The Chamizal Independent Film Festival» ekitaldian aurkeztu zen.

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2005eko uztailaren 4an, López Mexiko Hirian hil zen 81 urte zituela, hiperkalemiak, giltzurrun-gutxiegitasun akutuak, foku anizkoitzen pneumoniak eta bronkioalbeolitis obliteratzaileak eraginda. Heriotza-aktaren arabera, bere nazionalitatea mexikarra baino ez zen.

Haren gorpua Panteoi Espainiarrean erre zuten, hiri berean, eta haren errautsak familiaren nitxora eraman zituzten atseden hartzera, Nuestra Señora de la Esperanza elizaren barruan. Eliza hori ere hirian dago.[7][8]

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alberto Closasekin, Gabonak ekainean (1960).
López (eskuinean, soinekoz) Cantinflasekin, El profe-n (1971).

Zineman[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Reclusorio (Reclusorio I) (1995) .... Licenciada Suárez
  • Yo soy el asesino (1987) .... Vicenta
  • La cárcel de Laredo (1983) .... Esposa de Garza
  • México de mis amores (1976) .... Ella misma (documental)
  • Doña Macabra (1972) .... Armida, «Doña Macabra»
  • Rosario (1971) .... Rosario del Carmen Trejo de Rosell
  • El profe (1971) .... Hortensia
  • Cuando acaba la noche (1969) .... Lina (coproducción con Puerto Rico)
  • La agonía de ser madre (1969) .... Ana
  • La muñeca perversa (1969) .... Elena
  • El libro de piedra (1968) .... Julia Septién
  • El día de las madres (1969) .... Rosario
  • Corona de lágrimas (1968) .... Refugio Chavero
  • Hasta el viento tiene miedo (1968) .... Bernarda
  • Los perversos (A go go) (1965) .... Marta
  • Juventud sin ley (Rebeldes a go go) (1965) .... Elisa Durán
  • ¿Qué haremos con papá? (1965) .... Ramona
  • Tiempo de morir (1965) .... Mariana Sampedro
  • El pecador (1965) .... Olga
  • Los fantasmas burlones (1964) .... Berta Sandoval
  • Diablos en el cielo (1964) .... Laura
  • El amor no es pecado (El cielo es de los pobres) (1964) .... María
  • La sombra de los hijos (1963) .... Soledad
  • Cri Crí el grillito cantor (1963) .... Margarita
  • La edad de la inocencia (1962) .... Lisa
  • Atrás de las nubes (1961) .... Eloísa Reina
  • Sueños de mujer (1960) .... Laura (producción española)
  • Navidades en junio (1960) .... Laura (producción española)
  • ¿Dónde vas, triste de ti? (1960) .... Archiduquesa María Cristina (producción española)
  • Melocotón en almíbar (1960) .... Sor María de los Ángeles (producción española)
  • El hombre de la isla (1960) .... Bertha (producción española)
  • Mi madre es culpable (1959) .... Consuelo Moreno de Manterola
  • Nazarín (1959) .... Beatriz
  • Cuentan de una mujer (1958) .... Patricia
  • Bajo el cielo de México (1958) .... Marta
  • El diario de mi madre (1958) .... Mérida Valdés
  • La torre de marfil (1958) .... Juliana
  • Tu hijo debe nacer (1958) .... Andrea
  • Mi esposa me comprende (1957) .... Luisa
  • La ciudad de los niños (1956) .... Luisa
  • Feliz año, amor mío (1955) .... María
  • Del brazo y por la calle (1955) .... María
  • Después de la tormenta (Isla de Lobos) (1955) .... Rosa Rivero
  • La tercera palabra (1955) .... Margarita Luján
  • Amor en cuatro tiempos (1954) .... Marga
  • De carne somos (1954) .... Linda
  • Una mujer en la calle (1954) .... Lucero o Alicia
  • La entrega (1954) .... Julia Yáñez
  • Orquídeas para mi esposa (1953) .... Elena
  • Casa de muñecas (1953) .... Nora
  • Mi adorada Clementina (1953) .... Clementina abuela/Clementina nieta
  • Eugenia Grandet (1952) .... Eugenia Grandet
  • Un divorcio (1952) .... Cristina
  • Ahora soy rico (1952) .... Margarita
  • Un rincón cerca del cielo (1952) .... Margarita
  • La mentira (1952) .... Verónica Castillo Blanco
  • Tres hombres en mi vida (1951) .... Carmen
  • Mi esposa y la otra (1951) .... Cristina
  • La mujer sin lágrimas (1951) .... Beatriz
  • Muchachas de uniforme (1951) .... Lucila
  • Negro es mi color (1950) .... Luna o Blanca del Río
  • Arrabalera (1950) .... Rosita
  • Una mujer sin destino (1950) .... Soledad
  • Azahares para tu boda (1950) .... Felicia
  • La dama del alba (1949) .... Adela
  • Amor con amor se paga (1949) .... Valentina Méndez
  • Callejera (1949) .... Clara
  • Un milagro de amor (1949) .... Rosita
  • Medianoche (1949) .... Rosita
  • ¡Arriba el norte! (1949) .... Irene, María
  • La Panchita (1948) .... Panchita
  • Salón México (1948) .... Mercedes López
  • Dueña y señora (1948) .... Isabel
  • Cartas marcadas (1947) .... Victoria
  • Mi esposa busca novio (1947) .... esposa
  • Soledad (1947) .... Evangelina
  • El último chinaco (1947) .... Margarita Pizarro
  • Vuelven los García (1946) .... Lupita Smith García
  • Los tres García (1946) .... Lupita Smith García
  • Con la música por dentro (1946) .... Rosita
  • Mamá Inés (1946) .... Lucía Prados
  • Las colegialas (1946) .... Cándida
  • El hijo desobediente (1945) .... mesera del cabaret

Telebistan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Bajo la misma piel (2003-2004) como Esther Escalante de Ortiz.
  • Entre el amor y el odio (2002) como Josefa Villarreal.
  • El manantial (2001-2002) como Madre Superiora.
  • Aventuras en el tiempo (2001) como Urraca Valdepeña.
  • Carita de ángel (2001) como Madre General Asunción de la Luz.
  • La casa en la playa (2000) como Serena Rivas.
  • El privilegio de amar (1998-1999) como Ana Joaquina Velarde.
  • Mujer, casos de la vida real (1997) (Episodio: ¿Qué está pasando?)[9]
  • Te sigo amando (1996-1997) como Montserrat.
  • Lazos de amor (1995-1996) como Mercedes Iturbe.
  • Alondra (1995) como Leticia del Bosque.
  • La hora marcada (1989) como Martha (Episodio: Martha)[10]
  • Caminemos (1980) como Aurora.
  • Añoranza (1979) como Magdalena.
  • Ven conmigo (1975)
  • El juramento (1974)
  • Las máscaras (1971) como Márgara.
  • Concierto de almas (1969) como Magda.
  • Cynthia (1968) como Cynthia.
  • Las momias de Guanajuato (1962)

Antzerkian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Adorables enemigas (1992)

Sariak eta izendapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ariel sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Kategoria Lan izendatua Emaitza
1993 Urrezko Ariela Lan ibilbdea Irabazlea
1958 Aktore onena Feliz año, amor mío Izendarua
1956 Después de la tormenta Izendatua
1955 La entrega Irabazlea
1954 Un divorcio Izendatua
1953 Un rincón cerca del cielo Izendatua
1952 Negro es mi color Izendatua
1950 Salón Mexiko Irabazlea
1948 Emakumeen kooperazio onena Soledad Irabazlea
1947 Mamá Inés Izendatua

Unibertsitate Iberoamerikarreko Onix[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Kategoria Lan izendatua Emaitza
1964 Emakumeen kooperazio onena Cri, cri, el grillo cantor Irabazlea

TVyNovela sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Kategoria Lan izendatua Emaitza
2001 Lehen aktore onena La casa en la playa Izendatua
1999 Lehen aktore onena El privilegio de amar Irabazlea
1996 Lehen aktore onena Lazos de amor Irabazlea

Presea 2002ko Quetzal Saria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ibilbidearen araberako aintzatespena.[11]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b Gamero, Dulce. (30 de junio de 2021). [hhttps://www.revistafama.com/celebridades/marga-lopez-quienes-son-sus-hijos «¿Los conocías? Ellos son los hijos de Marga López»] Revista Fama.
  2. «El hijo desobediente - reparto» Cine.com.
  3. «Recuerdan a Marga López, a 89 años de su nacimiento» Vanguardia MX 29 de septiembre de 2015.
  4. «10 imprescindibles películas de terror mexicanas que te recomendamos» CDMX 29 de octubre de 2021.
  5. Linda I. L. Aguilar. (3 de noviembre de 2021). «El libro de piedra, un clásico de terror» Capital CDMX.
  6. García Hernández, Arturo. (7 de junio de 2006). «Falleció Manuel López Ramos, maestro e impulsor de la cultura guitarrística» La Jornada.
  7. «Las cenizas de la actriz Marga López reposarán en México» La nación 6 de julio de 2005.
  8. «Recuerdan a Marga López por protagonizar grandes historias de amor» sinembargo.mx 20 de junio de 2013.
  9. «El Universal - Espectáculos - "Mujer casos de la vida real" celebra 18 años» El Universal.
  10. «Serie de televisión La hora marcada | Mundo Secreto Amino» Mundo Secreto | aminoapps.com.
  11. Orizaba en Red (Deslucida entrega del premio Quetzal.)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]