Mariolein Sabarte Belacortu
| Mariolein Sabarte Belacortu | |
|---|---|
.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | 1944 (79/80 urte) |
| Herrialdea |  Herbehereetako Erresuma |
| Lehen hizkuntza | nederlandera |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Amsterdamgo Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | nederlandera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | itzultzailea eta idazlea |
Mariolein Sabarte Belacortu (Herbehereak, 1944) Herbehereetako idazlea da, gaztelaniazko literatura nederlanderara egindako itzulpenengatik ezaguna. Hainbat sari jaso ditu, euren artean 2022ko Etxepare-Laboral Kutxa Itzulpen saria.[1]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mariolein Sabarte Wageningenen hazi zen, Herbehereetan. Ama herbeheretarra eta aita euskalduna izanik, Espainiako Hizkuntza eta Literatura ikasi zituen Amsterdamgo Unibertsitatean. Liburuak gaztelaniatik nederlanderara itzultzen hasi zen 1969an, bere lehen itzulpena "Mrs. Cadwell habla con su hijo" Camilo José Cela-rena izan zelarik. Harrezkero, hainbat idazle espainiarren eleberriak itzuli ditu: Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, Mario Vargas Llosa, Álvaro Mutis, José Donoso, José María Arguedas, Juan Carlos Onetti, Jorge Luis Borges, Roberto Arlt eta Carlos Fuentes. Erreferentea da gaztelaniatik nederlanderarako itzulpenean, 70 eleberri baino gehiagorekin.[1]
Gaztelaniazko poesia-idazle askoren lanak ere itzuli ditu Sabartek Rotterdamgo Nazioarteko Poesia Jaialdirako, eta Amsterdamgo itzultzaile-eskolan aritu da urteetan.[1]
Itzultzaile lanaz gain, Txileko Kultura Zentroko poesia lantaldean, Poesiaren Gauean eta Nazioarteko Poesian lan egin zuen. 1990etik 1994ra Literatura Funtsaren batzordeko kide izan zen. Hainbat saritako epaimahaikide ere izan zen: Dirk Hartog Literatur Saria (1988), Charlotte Köhler Stipendium (1992) eta Meulenhoff Vertalersprijs (1999), Holandako Poesia Berriko C. Buddingh Saria (2000 eta 2010). Gaztelaniazko idazleei buruzko artikulu batzuk ere idatzi zituen.[2]
Bere ibilbidean zehar hainbat sari jaso ditu. 2022an Etxepare-Laboral Kutxa Itzulpen Saria irabazi du Sabartek Katixa Agirreren "Amek ez dute" eleberriaren nederlanderako itzulpena egiteagatik. Lehiaketa hau jatorriz euskaraz idatzi eta argitaratutako literatura-lan baten itzulpena saritzeko sortu zen, eta obraren itzulpena eta haren sustapen-lana baloratzen ditu.[3] Sabartek Zirimiri Press argitaletxearekin partekatu du sari hori, eta horrela itzultzailearen ibilbide sendoa aitortu da, bizitza osoan egindako lana, eta baita argitaletxeak egindako sustapen eta hedapen lana ere.
Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Itzulpenak[4][aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Camilo José Cela, Mrs. Caldwell spreekt met haar zoon, 1970 (Sp.: Mrs. Caldwell habla con su hijo, 1953).
- Julio Cortázar: 62-bouwdoos, 1974 (Sp.: 62-modelo para armar, 1968).
- Adolfo Bioy Casares, Morels uitvinding, 1975 (Sp.: La invención de Morel, 1940).
- Eduardo Galeano, De aderlating van een continent: vijf eeuwen economische exploitatie van Latijns-Amerika, 1976 (Sp.: Las venas abiertas de América Latina, 1971).
- Mario Vargas Llosa, Het groene huis, 1976 (Sp.: La casa verde, 1965).
- Gabriel García Márquez, De herfst van de patriarch, 1976 (Sp.: El otoño del patriarca, 1975).
- Jorge Luis Borges, Het verslag van Brodie, 1979 (Sp.: El informe de Brodie, 1970).
- José María Arguedas, De diepe rivieren, 1980 (Sp.: Los ríos profundos, 1958).
- Mario Vargas Llosa, De oorlog van het einde van de wereld, 1984 (Sp.: La guerra del fin del mundo, 1981).
- Gabriel García Márquez, Liefde in tijden van cholera, 1986 (Sp.: El amor en los tiempos del cólera, 1985).
- Idem, Kroniek van een aangekondigde dood, 1987
- Félix de Azúa, Dagboek van een vernederd man, 1990 (Sp.: Diario de un hombre humillado, 1987).
- Carlos Fuentes, De campagne, 1992 (Sp.: La campaña, 1990).
- Roberto Juarroz, Verticale poëzie 1958-1988, 1993 (vert. van een keuze uit de bundels Poesía vertical).
- Roberto Arlt, De zeven gekken, 1993 (Sp.: Los siete locos).
- Belén Gopegui, De schaal van de kaart, 1995 (Sp.: La escala de los mapas, 1993).
- Ignacio Padilla, Amphitryon, 2001 (Sp.: Amphitryon, 2000).
- Jorge Semprún, Twintig jaar en een dag, 2005 (Sp.: Veinte años y un día, 2003).
- Gabriel García Márquez, Herinnering aan mijn droeve hoeren, 2004 (Sp.: Memoria de mis putas tristes, 2004).
- Juan Carlos Onetti, Het korte leven, 2006 (Sp.: La vida breve, 1950).
- Guillermo Arriaga, Nachtbuffel, 2006 (Sp.: El búfalo de la noche, 2002).
- Elizabeth Supercaseaux, Een week in oktober, 2008 (Sp.: Una semana de octubre, 2008).
- Claudia Piñeiro, Het kwaad van Elena, 2010 (Sp.: Elena, 2007).
- Gabriel García Márquez, Honderd jaar eenzaamheid, 2017 (Sp.: Cien años de soledad, 1967), aurretik Kees van den Broek-ek itzulia.
- Katixa Agirre, Moeders zullen nooi, 2021 (Sp.: Amek ez dute, 2018)
Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1997an, Meulenhoff Vertalersprijs Saria jaso zuen "Latinoamerikako literaturari urte askotako dedikazioagatik".[4]
- 2010ean Holandako Literatura Fundazioaren Itzulpen Saria jaso zuen bere itzulpen lan osoagatik.[4]
- 2022an, Etxepare-Laboral Kutxa Itzulpen Saria, Katixa Agirreren Amek ez dute eleberriaren itzulpenagatik.[5]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c (Gaztelaniaz) «Mariolein Sabarte gana el Premio de Traducción Etxepare-Laboral Kutxa» El Correo 2022-09-30 (Noiz kontsultatua: 2022-10-11).
- ↑ «Mariolein Sabarte Belacortu | Portal del Hispanismo» hispanismo.cervantes.es (Noiz kontsultatua: 2022-10-11).
- ↑ (Gaztelaniaz) Kutxa, Laboral. (2022-10-04). «Mariolein Sabarte gana el Premio de Traducción Etxepare – LABORAL Kutxa por llevar al neerlandés la novela ‘Las madres no’» Sala de prensa Laboral Kutxa (Noiz kontsultatua: 2022-10-11).
- ↑ a b c (Ingelesez) «Mariolein Sabarte Belacortu (Mariolein_Sabarte_Belacortu) - wikipe.wiki» www.wikipe.wiki (Noiz kontsultatua: 2022-10-11).
- ↑ Astiz, Iñigo. «‘Amek ez dute’ nobelaren nederlanderako itzulpenak irabazi du Etxepare Saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-10-11).
Datuak: Q2131558
Multimedia: Mariolein Sabarte Belacortu / Q2131558