Edukira joan

Meloi mikatz

Wikipedia, Entziklopedia askea
Meloi mikatz
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaCucurbitales
FamiliaCucurbitaceae
LeinuaMomordiceae
GeneroaMomordica
Espeziea Momordica charantia
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakbitter melon (en) Itzuli
Meloi mikatza osoa, erdibitutako bi eta bi sekzio gurutzatuekin.

Meloi mikatza (Momordica charantia) Cucurbitaceae familiako landare tropikal edo azpitropikal bat da, mundu osoan zabaldua jangarria dela-eta kultibatu egiten delako. Asko erabiltzen da Asiako hegoaldean eta hego-ekialdean, Txinan, Afrikan eta Antilletan.

Landare belarkara da, zurtoin malgukoa, eta 5 metroko altuera har dezake. Hosto bakunak ditu, gingildunak, 4-12 cm-ko tamainakoak, eta nerbioak (3-7) ondo markatuak daude. Landare bakoitzak lore ar eta emeak ematen ditu.

Fruitua luzanga da, eta zimurtsua. Ebakiz gero, erdialdean barrunbe bat dauka, hazi handi eta lau ugarirekin, eta haren inguruan geruza mamitsu mehe bat dago. Haziak eta erdialdeko gunea zuriak dira fruitua heldugabea denean, baina, heltzean, gorritu egiten da, eta zapore gozoa hartzen du. Erdialdeko gune gorri gozoa entsaladan jateko erabiltzen da Asiako hego-mendebaldean.

Azala tentea da, eta jangarria. Fruitua, eskuarki, artean heldugabe dagoela jaten da. Heltzen denean, mamia mikatza da. Erabat heldua dagoenean, haragia biguna da, eta laranja.

Indiako eta Txinako sukaldaritzan oso erabilia da, baita Japonian (Okinawan), Indonesian eta Vietnamen ere. Filipinetan ere bai; han amalaya izena du.

Sendabelar gisa erabili da aspalditik Txinako medikuntza tradizionalean. Ikerketak erakutsi du fruitu heldugabeek antibiotikoak dituztela.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]