Edukira joan

Berotegi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Negutegi» orritik birbideratua)
Plastikozko tunel berotegiak, nekazaritzan erabiliak.
Espainiako Almeriako berotegien satelite-irudia (36°46′N 2°48′W / 36.767°N 2.800°W / 36.767; -2.800).

Berotegiak[1] espazio itxi batzuk dira, alde bat edo gehiago beira edo plastiko gardenezkoak dituztenak, eguzkiaren beroa igarotzen utziz eta barnean gordez landareek mikro-klima onuragarri batez goza dezaten. Tamaina ugarikoak izan daitezke, babestoki txikietatik eraikin handiak arte.

Berotegiak bi motakoak izan daitezke: beirazkoak eta plastikozkoak. Plastikozkoak PE, PC edo PMMA mintzezkoak izan daitezke. Beirazko berotegi komertzialak barazkiak edo loreak landatzeko teknologia handiko instalazioak dira. Berotegi hauek ekipamendu ugari izaten dute, hala nola, itzaltze instalazioak, berogailuak, girogailuak eta argiztapena, denak ordenagailu bidez kontrola ahal direnak.

Oinarrizko mekanismoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gauzaki bat gardena dela esaten dugunean, haren zehar ikusi dezakegulako, ez dugu esan nahi izpi guztiak zeharkatuko dezakeela. Adibidez, beira gorri baten zehar ikusi daiteke, beraz, gardena da, baina izpi urdinak ez du zeharkatzen. Beira gardena da kolore guztietako argiarentzako, baina oso gutxi ultramorea eta infragorria erradiaziorako.

Pentsatu dezakegu beirazko etxe batean eguzki izpien aurrean. Eguzkiaren argi ikusgaia beira zeharkatzen du eta etxe barruan dauden gauzakietatik xurgatua izango da. Gauzakiak berotuko dira, kanpoan dauden gauzakiak eguzkiaren argiari aurrez-aurre dauden bezalakoak.

Berotu diren gauzakiak eguzki izpien bidez, berriro bero hori ematen dute erradiazio moduz. Baina eguzkiaren tenperaturan ez daudenez, ez dute argi ikusgaia igortzen, erradiazio infragorria baizik, energetikoki askoz gutxiago dena. Denbora pasa ahala, hartzen duten eguzki argi energia kopuru berdina infragorri moduan igortzen dute, beraz, haien tenperatura konstante dihardu.

Aire askean dauden gauzakiek ez dute inolako zailtasunik erradiazio infragorria kentzeko, baina kasua oso ezberdina da beirazko etxe barruan dauden gauzakientzat. Erradiazio infragorrien zati txiki batek lortzen du beira zeharkatzea. Beste guztia horman islatzen da eta barruan metatuko da.

Hauxe izango da arrazoia berotegi batean landareak hazteko, nahiz eta kanpoko tenperatura izoztuko lukete. berotegi barruan metatzen den bero gehigarria berotegi-efektua deritzo.

Berotegi efektua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Berotegi-efektua»
Eskema honek energia elkartrukea adierazten du, Lurreko eguratsa, Lurrazala eta Espazioaren artean.

Berotegi-efektua klima berotzen duen prozesu natural bat da, Lurraren hartu-eman erradioaktiboan parte hartzen duena. Atmosferan dauden berotegi-efektu gasek (BEG) sortzen dute, batez ere ur lurrunak (eragin gehien duena), karbono dioxidoak CO2 eta metanoak CH4.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskaltzaindiaren hiztegi batuaren arabera berotegi da forma onetsia, negutegi hitza baino. Euskalterm eta Harluxet hiztegietan Berotegi erabiltzen daute.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Berotegi Harluxet hiztegi entziklopedikoan