Nelly Kaplan
| Nelly Kaplan | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Buenos Aires, 1931ko apirilaren 11 |
| Herrialdea |  Argentina  Frantzia |
| Lehen hizkuntza | gaztelania |
| Heriotza | Geneva, 2020ko azaroaren 12a (89 urte) |
| Hobiratze lekua | La Roquette-sur-Siagne |
| Heriotza modua | berezko heriotza: COVID-19a |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Buenos Airesko Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea, zinemagilea, film-zuzendaria, gidoilaria, saiakeragilea, argazki-zuzendaria, errealizadorea eta producer (en)  |
| Lantokia(k) | Argentina |
| Jasotako sariak | |
    | |
Nelly Kaplan (Buenos Aires, Argentina, 1931ko apirilaren 11 - Geneva, Suitza, 2020ko azaroaren 12a) idazle eta zinemagilea izan zen.[1][2]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Buenos Airesen jaioa, Argentinako familia judu batean. Nelly Kaplan Ekonomia Zientzietako ikasketak egiten hasi zen.
1953an, Parisera iritsi zen, Argentinako zinemateka baten ordezkari gisa, nazioarteko kongresu batean parte hartzeko. Han geratzea erabaki eta Argentinako hainbat egunkaritako korrespontsal gisa lan egin zuen.
1954an, Nelly Kaplanek Abel Gance zinemagilea ezagutu zuen. Hark laguntzaile izendatu zuen eta Cyrano eta d 'Artagnan filmaren bigarren taldearen zuzendaritza eman zion. Kaplanek Magirama (1956) eta Austerlitz (1960) filmetan ere parte hartuko zuen. 1954an, Théodore Fraenkel ezagutu eta haren adiskide egin zen, André Bretonen ikasle ohia. 1955 inguruan Kaplanek Philippe Soupault ezagutu zuen, eta 1956an André Breton: maitasun-istorio eder bati hasiera eman zion.
1961ean, Nelly Kaplanek Gustave Moreau margolariari buruzko lehen film laburra egin zuen. Ondoren, André Pieyre de Mandiargues ezagutu zuen, eta Belen izengoitiaren azpian, hainbat testu surrealista idatzi zituen.
1969an estreinatu zen La fiancée du pirate, bere lehen film luzea, Bernadette Lafontekin paper nagusian zela.
1996an, Nelly Kaplan Chevalier de la Légion d'honneur izendatu zuten bere literatura eta lan zinematografikoarengatik.. 1998an, Parisko Galerieak «Kaplan en todos sus estado» izeneko erakusketa antolatu zuen. Nelly Kaplanek Le Magazine Littéraireren zinema-sailaren ardura izan zuen, eta France Culturek zabaldutako Papous dans la tête irratian parte hartu zuen.
2020ko azaroaren 12an hil zen Genevan, COVID-19 hartu izanaren ondorioz. Laurogeita bederatzi urte zituen.[1]
Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Dokumentalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Gustave Moreau, 1961, 22' laburmetraia, André Bretonen ahotsarekin
- Rodolphe Bresdin, 1962, c.m. 17'.
- « Abel Gance, hier et demain », 1963, 28'.
- La Nouvelle Orangerie, 1965, c.m. 10', Walter Guillaume-ren bildumari buruz
- Les Années 25, 1965, c.m. 12', "Urte zoroei" buruzkoa, Dekorazio Arteen Museoan egindako erakusketa batetik abiatuta.
- Dessins et merveilles, 1966, c.m. 11', Victor Hugoren marrazkiei buruz
- « À la Source, la femme aimée », 1966, c.m. 10', André Masson margolariaren marrazki erotikoei buruz.
- Le Regard Picasso, 1967, 52', Urrezko Lehoia Veneziako Zinemaldian
- « Abel Gance eta bere Napoléon », 1983, 60'
Fikzioak, zuzendaritza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1969: La Fiancée du pirate
- 1971: Papa les p'tits bateaux
- 1976: Néa
- 1979: Charles et Lucie
- 1980: Un fait d'hiver, Livingstone
- 1982: Ce fut un bel été, co realizados para televisión con Jean Chapot.
- 1985: Patte de velours (TV), para televisión.
- 1991: Plaisir d'amour
Zinema-gidoiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Il faut vivre dangereusement, [Claude Malinovski.
- « Le Regard dans le miroir », 1984, Jean Chapotekin, Frantziako Fundazioaren Sari Nagusia.
- Les Mouettes, 1990, Jean Chapotekin batera idatzia, telebistarako.
- « Honorin et la Lorelei », 1992, Jean Chapotekin batera, telebistarako.
- « Polly West est de retour », 1992, Jean Chapotekin batera, telebistarako.
- « Honorin et l'enfant prodigue », 1992, Jean Chapotekin batera, telebistarako.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Le Réservoir des sens, 1966, Belen, Pauverten izenean. 1988an berrargitaratu eta arrazoitu zuten, Nelly Kaplan izenarekin.
- Le Collier de Ptyx, 1972, Pauverten.
- « Mémoires d'une liseuse de draps », 1974, Belen, Pauvertek sinatutako eleberria. Zentsuratzea eta zabaltzea debekatzea.
- « Napoleón », 1994, Abel Ganceren filmari buruzko ingelesezko testua, Londres, British Film Institute Publishing. Bernard McGuirk itzulia eta egokitua.
- « Le Réservoir des sens », 1994, arg. Castor Astral, Paris, "La Gardienne du temps"-en edizio berri handitua.
- « Aux Orchidées sauvages », 1998, eleberria, publicions La Différence, Paris.
- « Un manteau de fou rire », 1998, eleberria, publicions La Différence, Paris. Zentsuratutako « Mémoires d'une liseuse de draps » eleberriari ekiten dio berriro.
- « Ils furent une étrange comète », 2002, arg. Castor astral, Paris.
- « Cuisses de grenouille », 2005.
- « Et Pandore en avait deux / Mon Cygne, mon signe... », 2008, publicions du Rocher, Paris.
- « Écris-moi tes hauts faits et tes crimes », André Pieyre de Mandiargues-ekin korrespondentzia, 1962tik 1991ra, Tallandier, Paris, 2009.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b «Fallece de coronavirus la directora y escritora franco-argentina Nelly Kaplan» RFI 12 de noviembre de 2020.
- ↑ TV5 Monde. Nelly Kaplan, la fiancée de la liberté. .
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Mireille kalea -Gruber et Pascale Risterucci « Nelly Kaplan: le verbe et la lumière », L'Harmattan, 2004, collection Trait d'union, ISBN 2-7475-6647-1
- Denys-Louis Colaux « Nelly Kaplan, portrait d'une flibustière », Dreamlamd, 2002, ISBN 2-910027-12-0
- Georgiana Colvile « Scandaleusment d'elles. Tr▪ -quatre femmes surrealistes »,–Michel Place, Paris, 1999, 148-155 or. ISBN 2-85893-496-7
- Georges Sebbag « Le Point sublime: Breton, Rimbaud, Kaplan »,—Michel Place, 1996
- Entretien avec Nelly Kaplan dans "Women and Film", 2. zk., 34-36. or.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q528421
Multimedia: Nelly Kaplan / Q528421