Oxalato
| Oxalato | |
|---|---|
| Mota | carboxylate (en)  |
| Identifikatzaileak | |
| Gmelin | 132952 |
| ZVG | 530072 |
| MeSH | D010070 |
Oxalatoak azido oxalikoaren gatzak eta esterrak dira[1]. Gatzek C2O42- anioia dute eta esterrek honelako egitura izaten dute: R-O2CCO2-R'. IUPACen nomenklaturan etanodioato deritze.
Oxalato anioiak koordinazio-konposatuak eratzen ditu metal askorekin.
Kaltzio oxalatoa giltzurruneko harriekn sortzaile nagusia da eta susmoak daude burdina(II) oxalatoak hezueria sortzen laguntzen duela. Horregatik, eritasun horiek izanez gero, oxalatoa dute landareak ez jatea gomendatzen da.
Oxalatoak naturan[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Landare askotan ageri dira oxalatoak karbohidratoen oxidazio ez-osoaren ondorio izaten dira.
Sabi hostozuriak (Chenopodium album), mingarratz handiak (Rumex acetosa) eta mingotsak (Oxalis) oxalato-kantitatea adierazgarriak dituzte. Sukaldean usu baliatzen ditugun landareen artean piper beltza, perrexila, espinakak, zerbak, erremolatxa edo betearraba, intxaur eta antzekoak eta baiak aipa daitezke oxalatodunen artean.
Ondorio fisiologikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kaltzio oxalatoa giltzurruneko harrien sortzaile nagusia da eta susmoak daude burdina(II) oxalatoak hezueria sortzen laguntzen duela. Horregatik, eritasun horiek izanez gero, oxalatoa dute landareak ez jatea gomendatzen da.
Estekatzaile moduan[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oxalatoa anioia ioi metalikoentzat estekatzaile bikaina da[2]. Normalean, estekatzaile bidentatu moduan lotzen da MO2C2 bost elementuz osatutako eraztuna eratuz.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2021-02-07).
- ↑ Basterretxea, Francisco; Zabala, Gorka; Mijangos, Fernando; Izurieta, Itziar; Etxebarrieta, Nestor & Martinez de Marigorta,, Edorta. (1998). Kimika Orokorra. UEU, 747-750 or. ISBN 84-86967-71-6..
