Tabakismoa eta osasuna: Aholku Batzordearen txostena Estatu Batuetako Zirujau Nagusiari

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tabakismoa eta osasuna: Aholku Batzordearen txostena Estatu Batuetako Zirujau Nagusiari
Jatorria
Argitaratze-data1964
IzenburuaSmoking and Health: Report of the Advisory Committee to the Surgeon General of the United States
OCLC711313
Ezaugarriak
Hizkuntzaingelesa
Argumentu nagusiatabakismoa

Tabakismoa eta osasuna: Aholku Batzordearen txostena Estatu Batuetako Zirujau Nagusiari (ingelesez: Smoking and Health: Report of the Advisory Committee to the Surgeon General of the United States 1964ko urtarrilaren 11n argitaratuko txosten historikoa izan zen, Luther Leonidas Terry AEBetako Zirujau Nagusia buru zela, tabakismoak osasunean dituen ondorio negatiboei buruzkoa[1].

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tabakoak osasunean dituen ondorioak erabiltzaileek, mediku adituek eta gobernuek eztabaidatu dituzte Europako kulturan sartu zirenetik. Tabakismoaren ondorio kaltegarrien ebidentzia sendoa XX. mendearen hasieran eta erdialdean egindako epe luzeko zenbait azterlanen emaitzekin nabarmendu zen, hala nola Richard Dollen azterketa epidemiologikoekin eta Oscar Auerbachen patologia-azterketekin. 1957ko ekainaren 12an, orduko Leroy Burney zirujau nagusiak "Estatu Batuetako Osasun Publikoko Zerbitzuaren jarrera ofiziala adierazi zuen, eta horren arabera, erretzearen eta biriketako minbiziaren arteko kausa-erlazioa zegoen"[1]. Erresuma Batuko Royal College of Physicians delakoaren batzorde batek txosten bat argitaratu zuen 1962ko martxoaren 7an: "tabakismoa biriketako eta bronkioetako minbiziaren eragile argi eta garbia" zela adierazi zuen, eta gehitu zuen "seguruenik, gaixotasun kardiobaskularrean ere" laguntzen zuela. American Cancer Society, American Heart Association, National Tuberculosis Association eta American Public Health Association elkarteen presioaren ondoren, John F. Kennedy presidenteak Terry zirujau orokorrari Aholku Batzordea sortzeko baimena eman zion.[2][3] Batzordea 1962ko azarotik 1964ko urtarrilera bildu zen eta 7.000 artikulu zientifiko baino gehiago aztertu zituen.

Emaitzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txostenaren emaitzak tabakismoaren ondorio negatiboei buruzkoak izan ziren ia erabat. Aurkitu zuten:

Horrez gain, informazio hau eman zuen:

  • tabakismoaren eta biriketako minbiziaren intzidentzia hamar edo hogei aldiz handitzearen arteko lotura kausala.
  • korrelazio positiboa erretzen duten haurdunen eta pisu gutxiko jaioberrien artean.

Aldi horretan Osasunaren Mundu Erakundeak bezala, seguruenik guztiak erretzaile izateagatik, Komiteak tabakismoa "mendekotasun/ohitura" gisa definitu zuen gehiegizko "adikzio" izan beharrean[4]. Batzordekideak ados egon ziren estatubatuar gehienekin, ohitura hori (nahiz eta sarritan handia izan) haustea posible zela.

Zirujau Nagusiaren txostenaren ondorengo urteetan, milioika estatubatuarrek arrakastaz aukeratu zuten erretzeari uztea, erretzaile ohien bi heren eta hiru laurden artean, eta laguntzarik gabe utzi zituzten nikotina ordezteko metodoak. Gainera, bat-batean eta azkar amore ematea metodorik arrakastatsuena izan da denbora luzez erretzeari uzteko.[5] Hala ere, 1989an izandako mugimendu polemiko batean, C. Everett Koop, M.D. zirujau orokorrak definizioa aldatu eta tabakismoa "adikzio" gisa definitu zuen, ez ohitura gisa.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txostenaren argitalpenak eragin handia izan zuen Estatu Batuetan. Larunbatean argitaratu zen nahita, Estatu Batuetako burtsa-merkatuetan eragin negatiboa minimizatzeko, eta igandeko egunkarietan estaldura maximizatzeko. Txostena argitaratzea izan zen 1964ko albiste nagusietako bat. Horrek aldaketak ekarri zituen politikan eta iritzi publikoan, hala nola 1965eko Zigarrilloen Etiketatze eta Publizitateari buruzko Lege Federala eta 1969ko Tabakismoari buruzko Legea, zigarriloetan ohartarazpen-etiketak agintzen zituena eta irratian eta/edo telebistan zigarroen iragarkiak zabaltzeko debekua ezartzen zuena.[6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2024-01-02).
  2. ↑ Hughes, Dominic. (March 6, 2012). «Smoking and health 50 years on from landmark report» BBC.
  3. ↑ «Luther Leonidas Terry (1961–1965)» Department of Health and Human Services.
  4. ↑ Addiction - the Surgeon General says .... (Noiz kontsultatua: 2024-01-02).
  5. ↑ Chapman, Simon; MacKenzie, Ross. (February 9, 2010). «The Global Research Neglect of Unassisted Smoking Cessation: Causes and Consequences» PLOS Medicine 7 (2): e1000216.  doi:10.1371/journal.pmed.1000216. OCLC .2817714 PMID 20161722..
  6. ↑ (Ingelesez) History of the Surgeon General's Report on Smoking and Health. Centers for Disease Control and Prevention.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Tabakismoa_eta_osasuna:_Aholku_Batzordearen_txostena_Estatu_Batuetako_Zirujau_Nagusiari&oldid=9525887"(e)tik eskuratuta