Taxina

Taxina, ariloak izan ezik, haginaren beste zatiek sortutako alkaloide-multzoa da.^[1] Taxina A (C
35H
47NO
10), Taxina B (C
33H
45NO
8), eta bere deribatuek- 2-diaktiletaxina A, isotaxina B eta 1-dioxitaxina B- osatzen dute.^[2].

Toxizitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Taxinak sodio eta kaltzio trukaketak oztopatzen ditu, bihotzeko ioien kanalei bereziki erasoz.^[3] Sintomak apetitu-galera, gorputz-adarretako dardarak, gorputzeko tenperatura jaistea, giharretako ahultasuna, konbultsioak, edo presio arteriala jaistea dira. Heriotza bihotz-biriketako geldialdi batek eragin ohi du, eta azkar gertatzen da irentsi ondoren.

Gainera, taxinek zelulen zatiketa (mitosia edo meiosia) oztopatzen dute, minbiziari aurre egiteko.^[4] Hala ere, molekulak arriskutsuegiak dira modu prebentiboan erabiltzeko.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iberiar Penintsulako iparraldeko antzinako herrien artean oso hedatuta egon zen bere buruaz beste egitea hagin-pozoiarekin. Gaur egun, oso arraroa da haginak eragindako intoxikazioa, eta batzuetan oso larriak edo oso larriak izaten dira.

Greziar eta erromatarrek bere toxikotasuna zela eta "heriotzaren zuhaitza" bezala ezagutzen zuten. Hostoen kontsumoan, deskribatutako kasu ia guztiak borondatezko irensketak dira, helburu suizidetarako. Praktika aspaldikoa da; Julio Zesarrek Commentarii de Bello Gallico lanean ezagutzen zen lehen kasuetako bat kontatzen du: seigarren liburuan, Cativolcus Eburonesen erregearen heriotza aipatzen du, zeinak bere buruaz beste egin baitzuen hagin azalez egindako infusio bat edanez.^[5] Hagin orriak irensteak eragindako heriotza bati buruzko lehen mediku argitalpena 1836an The Lanceten argitaratutako artikulu bat izan zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Ingelesez) NLM. (2009-1-5). Taxine. in: Toxnet..
↑ (Ingelesez) Wilson, C.R. ; Sauer, J. ; Hooser, S.B.. (2001). «Taxines: A Review of the Mechanism and Toxicity of Yew (Taxus spp.) Alkaloids» Toxicon 39 (2–3): 175–85. doi:10.1016/s0041-0101(00)00146-x. PMID 10978734..
↑ Intoxication par l'if chez les chevaux et les ruminants (Frantsesez)
↑ (Frantsesez) «Evogreen collecte les tailles d’if pour les traitements contre le cancer» l'alsace.fr 2014-5-4.
↑ Caesar, Julius. (1982). Kennedy, E. C. (Eberhard Christopher) ed. De bello Gallico VI. Bristol: Bristol Classical Press, Dept. of Classics, University of Bristol ISBN 978-0862920883. OCLC .12217646.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q56683182

Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] (Ingelesez) NLM. (2009-1-5). Taxine. in: Toxnet..

[2] (Ingelesez) Wilson, C.R. ; Sauer, J. ; Hooser, S.B.. (2001). «Taxines: A Review of the Mechanism and Toxicity of Yew (Taxus spp.) Alkaloids» Toxicon 39 (2–3): 175–85. doi:10.1016/s0041-0101(00)00146-x. PMID 10978734..

[3] Intoxication par l'if chez les chevaux et les ruminants (Frantsesez)

[4] (Frantsesez) «Evogreen collecte les tailles d’if pour les traitements contre le cancer» l'alsace.fr 2014-5-4.

[5] Caesar, Julius. (1982). Kennedy, E. C. (Eberhard Christopher) ed. De bello Gallico VI. Bristol: Bristol Classical Press, Dept. of Classics, University of Bristol ISBN 978-0862920883. OCLC .12217646.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]