Txikipedia:Esmeralda
Esmeralda kolore berdeko harria da, esmeraldak normalean zailak dira bilatzeko, eta oso baliotsuak dira. Brasilen aurkitu daitezke, zehazki Bahian.
Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Esmeralda terminoa XIV. mendean erabili zen lehen aldiz.
Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Esmeraldak, koloretako harribitxi guztiak bezala, lau parametro erabiliz sailkatzen dira: kolorea, argitasuna, neurria eta pisua kilateetan. Normalean, kolorezko harribitxien sailkapenean, kolorea da irizpide garrantzitsuena.
Kolorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gemologian, kolorea hiru osagaitan banatzen da: tonua, saturazioa eta argitasuna. Esmeralden tonalitateak hori-berdeetatik urdin-berdeetara doaz, eta tonu nagusia berdea da nahitaez. Horia eta urdina esmeraldetan ohikoak diren bigarren mailako tonuak dira.
Esmeraldaren minak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Antzinaroan, esmeraldak Antzinako Egipton ateratzen ziren, Smaragdus mendiko lekuetan, K.a. 1500. urtetik, eta Indian eta Austrian, K.o. XIV. mendetik gutxienez. Egiptoko meategiak erromatar eta bizantziar inperioek ustiatu zituzten industria-garaian, eta geroago islamiar konkistatzaileek. Egiptoko meatzaritza bertan behera geratu zen Kolonbiako aztarnategien aurkikuntzarekin batera. Gaur egun, Egipton bakarrik geratzen dira hondakinak.
Sinbolismoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Erdi Aroan, Joan Apostoluaren sinboloa izan zen. Alkimistentzat, Venusen harria da.
- Ekuadorreko Manta bailarako herriek ostruka-arrautza baten tamainako esmeralda bat gurtzen zuten; festa nagusietako egunetan erakusten zuten, eta indioak alde guztietatik korrika joaten ziren jainkosa ikusi eta beste esmeralda batzuk eskaintzeko.
- Apaizek eta jauntxoek sinestunei ulertarazten zieten ama esmeralda oso pozik zegoela, alabak aurkezten zizkiotelako, eta amarru horrekin harribitxi ugari biltzea lortzen zutelako.
Esmeralda ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Esmeralda motak | ||||
|---|---|---|---|---|
| Esmeralda gazhala | Esmeralda fura | Esmeralda teodora | Esmeralda tena | Esmeralda Katalina handia |
 |
 |
Munduko esmeralda landurik handiena da, Regan Reweyrena, Kanadako harribitxi bitxien merkatariarena. | Intentsitate iluna du, berdea
kolorekoa da. Katalina Handia enperatriz errusiarraren esmeralda baino baliotsuagoa da. |
Gutxi gorabehera 4693 kilate eta 2200 g pisuko esmeralda bat da. |