Edukira joan

Txinatar medikuntza tradizionala

Wikipedia, Entziklopedia askea
Txinatar medikuntza» orritik birbideratua)
Akupunturaren meridianoak erakusten dituen antzinako txinatar irudia.

Txinatar medikuntza tradizionala medikuntza tradizionalaren estilo bat da, Txinan 2.500 urtez garatu dena eta Txinako sendabelarrak, akupuntura, tui na masajeak, qigong ariketa eta dieta uztartzen dituena. Berriki Mendebaldeko medikuntza modernoaren kontzeptuak integratzen hasi da. Medikuntza mota hori Txinaren eragin esparruan oso erabilia da eta historia luzea du, eta berriki munduko beste eskualde batzuetan ere onartzen hasi da.

Txinatar medikuntza tradizionalaren oinarrizko kontzeptuetako bat gorputzaren qi deitzen duten bizi energia da. Energia horrek meridiano deitutako kanaletatik zirkulatzen du eta gorputzeko organo eta funtzioak lotzen ditu. Medikuntza horretan gorputzari eta gaixotasunari buruz erabiltzen diren kontzeptuek bere jatorri zaharra adierazten dute eta prozesu dinamikoetan jartzen dute arreta, egitura materialak bigarren mailan utzita. Beraz, Europan antzina erabiltzen zen humorismoa edo humoreen teoria dakar gogora. Txinatar medikuntza tradizionalean, osasuna entitate bakoitzaren eta kanpoko munduaren arteko elkarrekintza harmoniatsua da, eta gaixotasuna, harmonia falta. Diagnostikoa egitean, sintomen azpian egon litekeen harmonia falta hori antzematen saiatzen dira medikuak: pultsua neurtzen dute, mingaina, azala eta begiak aztertzen dituzte eta jateko eta lo egiteko ohiturei kasu egiten diete, besteak beste.

Ikerketa zientifikoek ez dute qiaren, meridianoen eta akupuntura puntuen inguruko frgarik aurkitu. Txinatar medikuntza tradizionalaren teoria eta praktika ez daude ezagutza zientifikoan oinarrituta, eta desadostasunak gerta daitezke medikuntza mota hori praktikatzen duten medikuen artean diagnostikoen eta tratamenduen inguruan. Txinatar sendabelarren eraginkortasuna oraindik ez da asko ikertu eta froga gutxi ditu. Zenbait kasutan kezkak sortu dira, zenbait landare, animalia atal eta mineralen toxikotasunaren inguruan. Horren inguruko beste kezka bat arriskuan dauden espezieen legez kanpoko merkataritzarena da, esaterako tigreen eta errinozeroen kasuan. Ikerketa farmakologikoak egin dira sendabelar tradizional horietatik botika berriak sortzeko, baina oraindik arrakasta gutxi lortu da.

Txinatar medikuntzaren funtsezko idazkiak Huangdi Neijing eta Shanghan lun dira, eta baita nozio kosmologikoak ere, adibidez yin eta yang kontzeptua eta bost faseak.

1950eko hamarkadatik aurrera, Txinako gobernuak estandarizazio prozesu bati ekin zion kontzeptu horietarako eta anatomia eta patologiako nozio modernoak integratzen saiatu.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]