Yuri Kochiyama
| Yuri Kochiyama | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | San Pedro, 1921eko maiatzaren 19a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Berkeley (Kalifornia), 2014ko ekainaren 1a (93 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | William Kochiyama (en)  |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Compton College (en) San Pedro High School (en) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | giza eskubideen aldeko ekintzailea |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | sunismoa |
  | |
Yuri Kochiyama (japonieraz: 河内山 百合子, Kōchiyama Yuriko?, 1921eko maiatzaren 19a – 2014ko ekainaren 1a) ekintzaile estatubatuarra izan zen. Bere familia amerikar-japoniarraren barneratzeak eta Malcolm X-rekin zuen elkarketak eragina izan zuten bere borrokan.
Hainbat auziren defendatzaile izan zen: separatismo beltza, gerra-mugimenduaren aurkakoa, iraultza maoista, gerra garaian barneratutako japoniar jatorriko estatubatuarrei ordainak, eta Estatu Batuetako gobernuak espetxeratutako "preso politikoen" eskubideak.
2016ko maiatzaren 19an, urte horretan egin baitzuen 95.urtebetetzea, Ameriketako Estatu Batuetako Google Doodlen aurkeztu zuten, eta eztabaidak piztu zituen Osama bin Laden bezalako figurekiko mirespena adierazten zuen adierazpenengatik.[1][2]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mary Yuriko Nakahara 1921eko maiatzaren 19an jaio zen, San Pedron (Kalifornia). Bere gurasoak japoniar etorkinak ziren, aita Seiichi Nakahara arrain-merkataria eta ama Tsuyako (Sawaguchi) Nakahara, goi-mailako hezkuntza duen etxekoandrea eta piano-irakaslea. Maryk anaia bikia izan zuen, Peter, eta anaia zaharra, Arthur. Bere familia nahiko aberatsa zen eta hazi zen auzoa batez ere zuria zen. Gaztaroan, eliza presbiterianora joan eta eskola dominikalean erakutsi zuen. Kochiyama San Pedro Bigarren Hezkuntzara joan zen, han izan baitzen ikasleen ordezkari izan zen lehen emakumea, ikasle-egunkarirako idatzi zuen eta tenis-taldean jokatu zuen. 1939an graduatu zen. Ondoren, Compton Junior Collegen izan zen, eta ingelesa, kazetaritza eta artea ikasi zituen. 1941ean graduatu zen.[3]
Bere bizitza 1941eko abenduaren 7an aldatu zen, Japoniako Inperioak Pearl Harbor bonbardatu zuenean. Elizatik itzultzean, FBIko agenteek aita atxilotu zuten segurtasun nazionalerako mehatxu potentzial gisa. Bera osasunez delikatua zegoen, baina FBIk susmoak zituen familiaren etxean aurkitutako itsasontzi japoniarren argazkiak eta japoniar ospetsuekin zuen adiskidetasuna, Kichisaburō Nomura enbaxadorea barne.[4] Nakahara atxilotzeak osasun-arazoak areagotu zituen, eta 1942ko urtarrilaren 20an askatu zutenean, hain zegoen gaixorik ezin zuela hitz egin. Aita hil egin zen handik egun batera.[3]
Aita hil ondoren, Ameriketako Estatu Batuetako presidente Franklin D. Rooseveltek 9066 Agindu Exekutiboa eman zuen, zeinak jatorri japoniarreko 120.000 pertsona inguru kanporatu zituen Ozeano Bareko kostaldetik, Estatu Batuetako hainbat barnetegitara bidaliz. Yuri, bere ama eta anaia ukuilu batera "eraman" zituzten. Ukuilu hori Santa Anita Batzarreko Zentro bihurtu zen hainbat hilabetez, eta, gero, Jeromeko (Arkansas) kontzentrazio-eremura eraman zituzten. Han bizi izan ziren hurrengo hiru urteak. Barneratuta zegoela, Bill Kochiyama senarra ezagutu zuen, Nisei bat, Estatu Batuen alde borrokatu zen soldadu bat. Bikotea 1946an ezkondu zen.[3] New Yorkera joan ziren 1948an, sei seme-alaba izan zituzten, eta estatuko etxe batean bizi izan ziren hurrengo hamabi urteetan. 1960an, Kochiyama eta haren familia Harlemera joan ziren, Gurasoen Batzordearekin eta Arraza Berdintasunaren Biltzarrarekin bat eginez.
Kochiyamak Malcolm X aktibista afrikar-amerikarra ezagutu zuen 1963ko urrian, Brooklyneko arraza-gutxiengo bateko 600 bat eraikuntza-langileren atxiloketaren aurkako protesta batean. Lan-kontuengatik protesta egiten ari ziren. Kochiyama unitate afroamerikarreko erakunde afrikarrarekin elkartu zen. Bere hilketan egon zen 1965eko otsailaren 21ean, Audubon Ballroom-en, Washington Heights-en, Manhattan-en, New York Hirian, eta bere besoetan eduki zuen hilzorian zegoen bitartean, Life aldizkariak momentua harrapatu zuen argazki ospetsu batean. Beste buruzagi nazionalista iraultzaile askorekin ere harremanak izan zituen, Robert F. Williams barne, nork eman zion Kochiyamari Maoren Liburu Gorriaren lehen kopia. [5][6][7][8][9]
1971n, Islam suní ,inork jakin gabe, bihurtu zen Kochiyama, eta Green Haven espetxeko (Stormville, New York) Sankore meskitara bidaiatzen hasi zen, Rasul Suleiman imanaren ondoan ikasi eta otoitz egiteko. [10]
== Erreferentziak ==
- ↑ Matthews, Dylan. (19 de mayo de 2016). «Yuri Kochiyama, today’s Google Doodle, fought for civil rights — and praised bin Laden» Vox.
- ↑ «Yuri Kochiyama : LA IMC» la.indymedia.org 17 de octubre de 2003.
- ↑ a b c Fujino, Diane C.. (3 de junio de 2014). Yuri Kochiyama. Densho Encyclopedia.
- ↑ Murase, Kenji. (28 de junio de 2007). «An "Enemy Alien's" Mysterious Fate» Nikkei Heritage (National Japanese American Historical Society) IX1.
- ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan:
ez da testurik eman
Jennings1994izeneko erreferentziarako - ↑ Selby, Jenn. (2 de junio de 2014). «Yuri Kochiyama dead: Japanese American human rights activist, revolutionary, and close Malcolm X ally dies aged 93» The Independent.
- ↑ Wang, Hansi Lo. (19 de agosto de 2013). Not Just A 'Black Thing': An Asian-American's Bond With Malcolm X. NPR.
- ↑ Cosgrove, Ben. (2 de junio de 2014). «Yuri Kochiyama, at Malcolm X's Side When He Died, Is Dead at 93» TIME.
- ↑ «In Memory of Yuri Kochiyama, 1921-2014 With Justice in Her Heart... All of Her Life» Revolution (Revolutionary Communist Party, USA) 9 de junio de 2014.
- ↑ Fujino 2005, 206 orr. .
Ikus gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jeromeko kontzentrazio-eremua
- Japoniarrentzako kontzentrazio-eremuak Estatu Batuetan
Datuak: Q8061525
Multimedia: Yuri Kochiyama (Kōchiyama Yuriko) / Q8061525