Zambezi

Zambezi
Zambezi ipar-mendebaldeko Zambian.
Bertako izena	Zambezi River (en) Rio Zambeze (pt)
Kokapena	Zambia, KED, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambike, Malawi, Tanzania
Luzera	2.574 km
Arroa	1.390.000 km²
Emaria	3.400 m³/s
Iturburua	Mwinilungaren ondoan, Zambia
Ibai ahoa	Indiako ozeanoa

Zambezi Afrikako laugarren ibairik luzeena da, eta handiena Indiako ozeanoan ahoa dutenen artean. Bere arroa 1.390.000 km² da, Niloren erdia. Bere 2.574 kilometroko ibilbidea Zambian hasten da, gero, behin Angola zeharkatuta, Namibia, Botswana, Zambia eta Zimbabwe arteko muga egiten du, azkenean Mozambiken Indiako ozeanoan itsasoratzeko.

Zambeziko ezaugarri nagusia Victoria ur-jauziak dira, munduko ur-jauzi handienak. Beste ur-jauzi nagusiak Zambia eta Angola arteko Chavuma ur-jauziak, eta Zambiako mendebaldean, Siomaren gertu, dauden Ngonye ur-jauziak dira.

Ibaiadarrak

Bere ibilbidea hiru zatitan banatuta dago:

• Goiko Zambezi:
  • Chifumage ibaia (Angolan).
  • Luena ibaia (Angolan).
  • Kabompo ibaia (Zambia).
  • Lungwebungu ibaia (Angolan).
  • Luanguingu ibaia, (Angolan).
  • Luampa ibaia.
  • Cuando ibaia (Angolan).
• Erdialdeko Zambezi:
  • Gwayi ibaia, (Zimbabwen).
  • Sengwa ibaia, (Zimbabwen).
  • Sanyati ibaia, (Zimbabwen).
  • Kafue ibaia, (Zambian)
  • Luangwa ibaia
  • Panhane ibaia, (Zimbabwen).
• Hego Zambezi:
  • Luia ibaia
  • Luenha eta Mazoe ibaiak, (Zimbabwen).
  • Shire ibaia , Nyassa lakuaren hustubidea.

Hiri nagusiak

Ibaiaren ibilbidearen gehienetan ia ez daude biztanlerik baina badaude bere ibilbidean zehar zenbait hiri aipagarri batzuk:

• Katima Mulilo (Namibian)
• Mongu, Lukulu, Livingstone eta Sesheke (Zambian)
• Victoria Falls eta Kariba (Zimbabwen)
• Songo eta Tete (Mozambiken)