Ahuntz-oin

Ahuntz-oin
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Apiales
Familia	Apiaceae
Generoa	Aegopodium
Espeziea	Aegopodium podagraria; L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	plant as food (en)

Aegopodium podagraria Apiaceae familiako sendabelar espezie bat da, jatorriz Eurasiakoa.

Deskripzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Berde eta zuria da oro har, baina batzuetan erabat berde bihurtzen da multzokatzen denean. Loreak txikiak dira, zuriak, bost petalo dituzte eta hostoen gainetik ateratzen dira, talde lauetan.

Multzo trinkoak eratzen ditu eta mehatxu ekologikotzat hartzen omen da, inbaditzailea da eta lurzoru-geruzan espezieen aniztasuna murrizten omen baitu. Horregatik, askotan landare-estalkia mantentzeko erabiltzen da.

Propietateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Printzipio aktiboak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

C bitamina du hostoetan.

Erabilerak herri-medikuntzan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lasaigarri, diuretiko (fruituak), aromatiko, estimulatzaile, toniko eta orbaintzaile gisa erabiltzen da. Erreuma eta hezueria, barizeak eta azaleko gaixotasunak tratatzeko erabili ohi da. Fruituen infusioa edo irakin-ura erabiltzen da hesteetako, giltzurrunetako edo besikulako gaixotasunak tratatzeko.^[1]

Errezetak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hezueria tratatzeko, hosto freskoen infusioa erabiltzen da, eta erreuma tratatzeko, hosto lehorrena. Intsektuen ziztadek eragindako azkura arintzeko hostoak txikitu eta azalaren aurka igurtzi daitezke. Hosto freskoak xehe-xehe ebakita eta beste zerbaitekin batera janda digestioa errazteko balio dute.^[1]

Banaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aegopodium podagraria Europa eta Asiakoa da jatorriz.

Taxonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aegopodium podagraria Carlos Linneok deskribatu zuen eta Species Plantarum 2: 265. 1753. liburuan argitaratu zen.^[2]

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aegopodium: grezierako bi hitz arrunten batuketa da: αἴγειος (Aigeos = "ahuntz") y πούς-ποδός (pous-podos = "oin") , eta hostoen formari dagokio, ahuntz-oin bat gogorarazten dutelako.

podagraria: epitetoa

Sinonimia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aegopodium latifolium Turcz. [1844, Bull. Soc. Imp. Naturalistes Moscou, 17 : 711]
Ligusticum podagraria Roth & T.Lestib.
Tragoselinum angelica Lam. [1779, Fl. Fr., 3 : 449] [nom. illeg.]
Sium podagraria (L.) Weber in F.H.Wigg. [1780, Prim. Fl. Holsat. : 24]
Sison podagraria (L.) Spreng. [1813, Pl. Umb. Prodr. : 35]
Seseli podagraria (L.) Weber
Seseli aegopodium Scop. [1771, Fl. Carniol., ed. 2, 1 : 215] [nom. illeg.]
Selinum podagraria (L.) E.H.L.Krause in Sturm [1904, Fl. Deutschl., ed. 2, 12 : 57]
Podagraria erratica Bubani [1899, Fl. Pyr., 2 : 351] [nom. illeg.]
Podagraria aegopodium Moench [1794, Meth. : 90]
Pimpinella podagraria (L.) T.Lestib. [1828, Botanogr. Belg., 2 (2) : 269]
Pimpinella angelicifolia Lam. [1785, Encycl. Méth. Bot., 1 : 451]
Carum podagraria (L.) Roth [1827, Enum. Pl. Phan. Germ., 1 (1) : 946]
Apium podagraria (L.) Caruel in Parl. [1889, Fl. Ital., 8 : 467]
Aegopodium angelicifolium Salisb.
Aegopodium simplex Lavy
Aegopodium ternatum Gilib.
Aegopodium tribracteolatum Schmalh.
Apium biternatum Stokes
Sium vulgare Bernh.^[3]^[4]