Besançongo Komuna

Koordenatuak: 47°14′N 6°01′E / 47.24°N 6.02°E / 47.24; 6.02
Wikipedia, Entziklopedia askea
Besançongo Komuna
Battant barrutia, 1860ko hamarkada
Data1871ko apiriletik — ekainera
LekuaBesançon
Koordenatuak47°14′N 6°01′E / 47.24°N 6.02°E / 47.24; 6.02
Gudulariak
Frantzia Hirugarren Errepublika Communard-ak
Guardia Nazionala
Buruzagiak
- Séverin Robert
Vladimir Ozerov

Besançongo Komuna (frantsesez : Commune de Besançon) iraupen laburreko mugimendu iraultzailea izan zen 1871an sortua, Lyon eta Paris esperientzietan oinarritutako tokiko botere autonomo bat ezartzea helburu zuena[1]. Bere jatorria hiriko aldaketa soziologikoetatik[2] eta sindikatuen sorrerarekin batera zeinen Lehen Internazionalaren atal bat etorkizuneko Jura Federazioarekin lotuta[3],[4],[5],[6],[1]. Frantzia-Prusia Gerra, Bigarren Inperioa erorketak eta Hirugarren Errepublikaren etorrerak gertakariak piztu zituzten[7],[1]. Pertsonaia ospetsu askok matxinada testuinguruaren[8] lekuko dira eta Suitzako laguntza armatua antolatzen ari den bitartean[9],[10],[1], James Guillaume eta Mikhail Bakunin-ek[11],[12] utzitako korrespondentziak aurreikusitako askatasuna egiaztatzen du maiatzaren amaieratik 1871ko ekainaren hasierara bitartean[1]. Maiatzaren 21ean "Semaine sanglantearen" hasierarekin eta ekainaren 7ra arte barne kanpaina bat burutzearekin batera, edozein saiakera larriki arriskuan jarri zen[1]. Berrabiarazteko itxaropena izan arren, matxinada ideia ondorengo asteak eta hilabeteak behin betiko bertan behera uzten dira 1875etik anarkistak deitutako talde eta jarduerak desagertzearen ondorioz[1].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d e f g Michel Cordillot, La naissance du mouvement ouvrier à Besançon - la Première internationale 1869-1872, Besançon, Cahier d'Études comtoises, 1990, 83 orrialdeak (ISBN 2251604197).
  2. Bernard H. Moss, Aux origines du mouvement ouvrier français : le socialisme des ouvriers de métier, 1830-1914, Presses Universitaires de Franche-Comté, 1985, 236 orrialdeak.
  3. Oscar Testut, Association internationale des travailleurs, Vingtrinier, 1870, 327 orrialdeak.
  4. Alcan-Lévy, Les Mystères de l'Internationale, etc, British Library, 1871, 120 orrialdeak.
  5. Société des études pratiques d'économie sociale, Unions de la paix sociale, Société international de science sociale, Études sociales - volume 10, 1885, 580 orrialdeak.
  6. Séverin Robert on le Maitron.
  7. Jean Desfrane, Histoire d'une ville, Besançon : le temps retrouvé, Cêtre, 1990, 187 orrialdeak.
  8. Alexandre Estignard, La République et la guerre à Besançon. Par un patriote comtois, Imprimerie et Lithographie de J. Jacquin, 1872.
  9. Arthur Lehning, Michel Bakounine. Théorie et pratique du fédéralisme anti-étatique en 1870-1871
  10. Fernand Rude, De la guerre à la Commune, Éditions Anthropos, 1972, 611 orrialdeak.
  11. Comité historique du centre-est, Centre national de la recherche scientifique, Université de Clermont-Ferrand I, Université des sciences sociales de Grenoble, Université de Lyon II, Université Jean Moulin, Université de Saint-Étienne, Centre universitaire de Savoie, Cahiers d'histoire - volumes 24 à 25, 1979.
  12. Arthur Lehning, Œuvres complètes de Bakounine: Michel Bakounine sur la guerre france-allemande et la révolution sociale en France 1870-1871, Éditions Champ Libre, 1979.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]