Conceição Matos

Wikipedia, Entziklopedia askea
Conceição Matos
Bizitza
JaiotzaSão Pedro do Sul (en) Itzuli, 1936 (87/88 urte)
Herrialdea Portugal
Lehen hizkuntzaportugesa
Hezkuntza
Hizkuntzakportugesa
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria eta ekintzailea

Maria da Conceição Rodrigues de Matos, Conceição Matos bezala ezaguna, (São Pedro do Sul, Portugal, 1936) portugaldar aktibista antifaxista da, Portugalgo Alderdi Komunistako militantea, eta Estado Novoko erregimenak torturatutako preso politikoa.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Conceição Matos São do Pedro Sulen jaio zen, Viseu barrutian, 1936an. Hiru urte geroago, bere familia Barreiroko Bairro das Palmeirasera joan zen bizitzera.[2][3][4]

Laugarren gradua amaitzean, ikasteari utzi eta jostun lanetan hasi zen, eta botilak garbitu zituen piruleta-fabrika batean.[1] Kortxo fabrika batean ere lan egin zuen eta, bere familiak bezala, Companhia União Fabril enpresan.[2][3]

Alfredo Matos neba Aljuben atxilotu zuen PIDEk, Conceição Matosek 18 urte zituela. Horrek kausa antifaxistarekin bat egitera eraman zuen, eta bere jarduera politikoa Gazte Mugimendu Demokratiko Bateratuan hasi zuen.[2][3][4] 1950eko hamarkadan, bere senarra izango zena ezagutu zuen, Domingo Abrantes, eta Portugalgo Alderdi Komunistako kide egin zen.[5]

1963an, alderdiko funtzionario bihurtu zen, eta hainbat urtez klandestinitatean bizi izan zen Domingo Abrantesekin. Garai horretan, hainbat izen hartu zituen, besteak beste: Marília, Maria Helena eta Benvinda. Bere funtzioak Avante! egunkaria banatzea, publizitate-materiala idaztea eta bera eta bere senarra bizi ziren etxeak zelatatu eta zaintzea ziren.[2][6][7][8]

1965eko apirilaren 21ean, Matos eta Abrantes Montijoko beren etxean atxilotu zituzten PIDEk eta Guardia Nazional Errepublikanoko (GNR) guardiek. Segurtasun nazionalaren aurkako ekintzak egitea egotzita, debekatu egin zioten hilabetez bisitak jasotzea, aire zabalean jardutea eta bere eskubide politikoak bertan behera utzi zituzten. Urte eta erdi eman zuen behin-behineko espetxealdian Caxiaseko espetxean.[5][9][10][11]

Preso egon zen aldian, PIDEren egoitzan, Antonio Maria kalean, hainbat ikuskatzaile eta agentek galdekatu eta torturatu zuten, besteak beste, Tinoco inspektoreak eta Madalena agenteak.[7][12] Loaldian torturatu egin zuten, komunera joatea debekatu zioten, bere beharrak bere arropaz garbitzera behartu zuten, jipoitua izan zen, eta polizia politikoaren aurrean argazkiak ateraz biluzik erakutsi zuten.[2][13][14][15][16]

Espetxean, presoek elkarrekin komunikatzeko erabiltzen zuten kodea ikasi zuen, eta horrela jakin zuen senarra oraindik espetxean zegoela.[1][5][7]

1968an, berriz atxilotu zuten, bere lanaren atean. Caxiaseko espetxera bidali zuten eta beste preso batzuengandik isolatu zuten. Berriro torturatu zuten, harik eta aske utzi zuten arte, 1969ko erdialdean. Joan zenean taxi bat hartu zuen eta taxilariak eman zion Antonio de Oliveira Salazarren heriotzaren eta Marcello Caetano boterera igotzearen berri.[1][2][13][17][18]

Conceição Matos eta Domingos Abrantes 1969an ezkondu ziren Penicheko espetxean.

Espetxetik irten ondoren, Preso Politikoen Laguntzarako Batzorde Nazionalean jarraitu zuen lanean, 1973ra arte, urte horretan senarra askatu baitzuten. 1974an Parisera joan ziren, eta han PCPrentzat lan egin zuten.[1][13]

Krabelinen Iraultza Parisera iritsi eta bi hilabetera gertatu zen. Lisboara itzuli ziren Álvaro Cunhal, Luis Cília eta José Mário Brancorekin, "Askatasunaren Hegazkina" izenekoan.[7][13][17][19][20]

1977an, Matos Madalena Oliveira agentearen eta Tinoco inspektorearen epaiketaren lekuko izan zen.[2][12]

PCPko langile gisa lan egin zuen erretiroa hartu zuen arte.[1]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Zeca Afonsok omenaldia egin zion Na rua António Maria abestian, eta hark abestiaren testua eskaini zion.[21][22]
  • Susana de Sousa Dias zuzendari portugaldarraren "48" dokumentalean parte hartu zuen, eta PIDEk torturatu zuen aldiari buruz hitz egin zuen.[18][23]
  • Cadeia do Aljubeko "La voz de las víctimas" (Biktimen ahotsa) erakusketarako aukeratutako 47 kasuetako bat izan zen.[24]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e f (Portugesez) Oliveira, Maria José. (2005-03-05). «Conceição Matos A memória incólume» PÚBLICO (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  2. ↑ a b c d e f g (Portugesez) Santos, Anabela Mota Ribeiro, Nuno Ferreira. (2014-04-05). «Resistir, lutar, talvez sonhar» PÚBLICO (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  3. ↑ a b c «Conceição Matos e Domingos Abrantes» anabelamotaribeiro.pt (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  4. ↑ a b Txantiloi:Pt-PT https://www.facebook.com/DiariodeNoticias.pt/?fref=ts. (2015-12-16). «Um operário no Conselho de Estado indicado pelo PCP» www.dn.pt (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  5. ↑ a b c «Maria da Conceição Rodrigues de Matos | Memória Comum» memorial2019.org (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  6. ↑ (Ingelesez) Lane, A. T.. (1995-12-11). Biographical Dictionary of European Labor Leaders [2 Volumes. ] Greenwood Publishing Group ISBN 978-0-313-26456-6. (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  7. ↑ a b c d Coragem hoje, abraços amanhã. , 2 or..
  8. ↑ «Emoção entre camaradas» Avante (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  9. ↑ (Portugesez) Farinha, Luís; Pimentel, Irene Flunser. (2007). Vítimas de Salazar: estado novo e violência política. A Esfera dos Livros ISBN 978-989-626-044-6. (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  10. ↑ Txantiloi:Pt-PT Falcão, Rita Tavares, Catarina. «Adriano Moreira e Domingos Abrantes: o ex-ministro de Salazar e o antigo preso político lado a lado» Observador (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  11. ↑ (Portugesez) Pimentel, Irene Flunser. (2008). Biografia de um inspector da PIDE: Fernando Gouveia e o Partido Comunista Português. A Esfera dos Livros ISBN 978-989-626-134-4. (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  12. ↑ a b Txantiloi:Pt-pt «A mulher mais violenta que trabalhou na PIDE» www.sabado.pt (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  13. ↑ a b c d Txantiloi:Pt-PT OCP. (2019-07-16). «Tertúlias JOP - "Coragem Hoje, Abraços Amanhã" - Conceição Matos» Orquestra de Câmara Portuguesa, Associação Musical (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  14. ↑ (Portugesez) Tavares, Manuela. (2012-11-08). Feminismos: Percursos e Desafios. Leya ISBN 978-972-47-4350-9. (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  15. ↑ Portugal, Rádio e Televisão de. «Conceição Matos e Domingos Abrantes - Grande Entrevista - Informação - Entrevista e Debate - RTP» www.rtp.pt (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  16. ↑ (Portugesez) Babo, Alexandre. (1977). Ao qu'isto chegou!?. Editorial Estampa (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  17. ↑ a b Txantiloi:Pt-PT «“Caiu o Marcelo! Caiu o Marcelo!”» Máxima (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  18. ↑ a b «Era uma vez um país | BUALA» www.buala.org (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  19. ↑ Txantiloi:Pt-PT «Cunhal, o passageiro que desembarcou de gabardina» Jornal Expresso (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  20. ↑ (Portugesez) Oliveira, Maria José. (2005-03-05). «Conceição Matos A memória incólume» PÚBLICO (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  21. ↑ «"Na Rua António Maria"» tributozecafonso.blogs.sapo.pt (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  22. ↑ «Tributo ao meu amigo de sempre – Zeca Afonso» Avante (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  23. ↑ (Ingelesez) Juhasz, Alexandra; Lebow, Alisa. (2015-03-03). A Companion to Contemporary Documentary Film. John Wiley & Sons ISBN 978-1-118-88450-8. (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).
  24. ↑ (Ingelesez) «Aljube a Voz das Vítimas» Imprensa Nacional (Noiz kontsultatua: 2023-06-29).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Conceição_Matos&oldid=9326934"(e)tik eskuratuta