Hettangiar

Wikipedia, Entziklopedia askea
Hettangiar
Hettangiar

Kronologia
Hasieraduela 201.300.000 urte
Amaieraduela 199.300.000 urte
Honen parte daJurasiko Goiztiar eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en) Itzuli
Etimologia
Honen izena daramaHettange-Grande
Urrezko iltzea
Map

Rhaetian (en) Itzuli Hettangiar Sinemuriar

Hettangiarra Jurasikoko Liasen barneko lehengo epea da. Orain dela 199.6 ± 0.6 Ma eta 196.5 ± 1 Ma artean iraun zuen. Triasikoko Rhaetiar garaiaren ostean datorrena da. Izena Frantziako Hettange-Grande herritik dator, Luxemburgeko mugatik gertu. Europan askotan Sinemuriarrarekin batera Lias Urdina izeneko garaian biltzen da.

Definizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hettangiar izena Eugenne Renevier suitzar paleontologoak jarri zion 1864an, Hettange-Grande Frantziako ipar-ekialdeko eskualdeari erreferentzia. Hettangiarraren hasieraren GSSP Kuhjoch Pasabidean dago, Karwendel mendigunean, Alpeetako iparraldean, Austrian; 2010ean kokatu zuten. Hettangiarraren hasiera eta, beraz, Jurasikoa, oro har, Kuhjochen agertutako Kendlbach Formazioko Psiloceras spelae tirolicum ammonitearen lehen agerpenak adierazten du[1]. Jurasikoaren oinarria, aurretik, Albert Oppieren Psiloceras planorbis lehen agerpena bezala definitu zen, 1856an, baina, ikuspegi hau, nazioarteko mugako gertaera lokalizatuegia bezala ikusi zen[2].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Hillebrandt; A.v; Krystyn; L; Kürschner; W.M; Bonis; N.R et al.. (2013-09-01). «The Global Stratotype Sections and Point (GSSP) for the base of the Jurassic System at Kuhjoch (Karwendel Mountains, Northern Calcareous Alps, Tyrol, Austria)» Episodes Journal of International Geoscience 36 (3): 162–198.  doi:10.18814/epiiugs/2013/v36i3/001. (Noiz kontsultatua: 2021-12-07).
  2. (Ingelesez) Ogg, J. G.; Hinnov, L. A.; Huang, C.. (2012-01-01). Gradstein, Felix M. ed. «Chapter 26 - Jurassic» The Geologic Time Scale (Elsevier): 731–791.  doi:10.1016/b978-0-444-59425-9.00026-3. ISBN 978-0-444-59425-9. (Noiz kontsultatua: 2021-12-07).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jurasikoa
Behe Jurasiko (Lias) Erdi Jurasiko (Dogger) Goi Jurasiko (Malm)
Hettangiarra | Sinemuriarra
Pliensbachiarra | Toarciarra
Aaleniarra | Bajociarra
Bathoniarra | Calloviarra
Oxfordiarra | Kimmeridgiarra
Tithoniarra