Lankide:Yanire Medrano/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Ed eta Lorraine Warren fenomeno paranormalen bi ikertzaile estatubatuarrak izan ziren.

Ed Warren (1926ko irailaren 7a - 2006ko abuztuaren 23a) Eliza Katolikoaren demonologo ospetsua izan zen, margolanak margotzen aritu zen, baina idatzi ere egiten zuen, beraz, zientzia fikziozko hainbat libururen egilea izan zen.

Lorraine Warren

Lorraine Warren (1927ko urtarrilaren 31a - 2019ko apirilaren 18a)[1] medium eta igarle bat izan zen eta bere senarrarekin batera Connecticuten dagoen Okultismoaren Museoaren jabe ziren.

1952an, Warrenek, Pekingo Ikerketarako Ingalaterra Berriko Elkartea (NESPR) sortu zuten, Ingalaterra Berriko mamu ehiza talderik antzinakoena. Paranormalari buruzko liburu askoren egileak izan ziren, baita jarduera paranormalari buruzko hainbat txostenen ikerketa pribatuenak ere. Euren ibilbidean zehar 10.000 kasu baino gehiago ikertu zituztela esan zuten [6] Warrenek izan ziren Amityvillen mamuak agertu ziren lehen ikertzaileetakoak. Warrenen, NESPRren web orri ofizialaren, Viviglam aldizkariaren eta beste iturri batzuen arabera, NESPRk hainbat pertsona erabiltzen ditu bere ikerketetan, besteak beste, medikuak, ikertzaileak, polizia ofizialak, erizainak, unibertsitateko ikasleak eta kleroko kideak.

Warrenek famatutako mamuen istorioak moldatuak izan dira edo zeharka inspiratu dituzte dozenaka film, telesail eta dokumental, Amityville Horror saileko hainbat film eta "The Conjuring" unibertsoko filmak.

Ikerketa nabarmenenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Annabelle panpina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Warrenen arabera, 1968an, bi pisukidek, erizainak zirenak, argudiatzen zuten Raggedy Ann panpina Annabelle Higgins izeneko neska gazte baten espiritua zuela. Warrenei deitu zieten esanez panpina gelan zehar zebilela. Warrenek azaldu zieten panpina ez zuela espiriturik, deabruzko izate batek baizik, espirituek ez dute objektuak jabetzeko ahalmenik. Gainera, panpina hodi edo bitarteko gisa bakarrik erabili zutela esan zieten, deabruek ez dituzte gauzak jabetzen , pertsonak baizik, eta, beraz, deabruak jabetu nahi zituen erizainak. Gaur egun, panpina, Warren familiaren "Okultismo Museoaren" parte da. Kasu honetan oinarrituta dago 2014ko Annabelle filma, John R. Leonettik zuzendua.[2]

Perron familia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1971n, Warrenek baieztetu zuten XIX. mendearen hasieran bizi izan zen Bathsheba izeneko sorgin batek Perron familiaren etxean,  Harrisvillen, Rhode Islanden. Warrenen arabera, Bathsheba Sheldonek lurra madarikatu zuen bere senarrak tximiniaren aurrean aurkitu zuenean bere semea sakrifikatzen. Satanasekiko maitasuna adierazi zuen (ondoren bere burua hil zuen) han bizi zen edonor nolabait hiltzeko. Istorio hau 2013ko The Conjuring filmaren gaia da. Lorraine Warren produkzioko aholkularia izan zen eta filmeko kameo batean agertu zen. USA Today-ko erreportari batek, pelikularen zati batzuk bete zituen. [3]

Lurraren egungo jabeak ikertzaile pribatuekin bere ikerketa egin zuen, hauekin etxe horretako sorginkeria eta heriotza tragikoen historiak ezeztatzeko[4], baina testigantza hau ez dago baieztatua.

Beldurra Amityvillen[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Warrenek, ziuraski ezagunagoak dira 1976ko kasuarekin duten harremanagatik beldurra Amityvillen bezala ezagutzen dena, non, New Yorkeko senar-emazte batzuk, George eta Kathy Lutz, haien etxea deabruzko presentzia oso bortitza eta gogorra zenaren ondorioz, behartu zuten bere etxetik irtetea. Warrenen espedientearen arabera, Ronald Defeok bere familia osoa hil zuen. Hala ere, erruduntzat jo zutenean ahots batzuek behartu egin zutela esan zuen. Arrazoi honengatik eta beste batzuengatik uste da auzia fartsa bat izan zela Warrenentzat[5]. The Amityville Horror Conspiracy, Stephen eta Roxanne Kaplan filmeen egileek kasua gezurra bezala pertsonalizatu zuten. Lorrain Warren azaldu zuen The Express-Times-en “The Amityville Horror” ez zela gezurra bat.  Kasu hau 1977ko The Amityville Horror liburuaren eta 1979ko eta 2005eko izen bereko filmen oinarria izan zen. The Conjuring 2 filmaren hasieran ere agertzen da.

Enfieldeko poltergeista[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1977ko amaieran, Enfielden, Londreseko iparraldean, Warrenek poltergeist baten kasua ikertu zuten. Kasu honetan 11 urteko neska bati eragin zion, Janet izenekoa, izate bat erabiltzen ari zena. Kasuak hainbat konplikazio izan zituen, frogen sinezgaiztasunaren ondorioz. Istorioa The Conjuring 2 filmaren inspirazioa izan zen.

Deabruaren hilketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1981ean, Arne Johnsoni akusatu zioten Alan Bono etxejabea hil egin zuela. Ed eta Lorraine Warren hilketaren aurretik deituak izan ziren borrokatzeko Johnsonen emaztegaiaren anaia ustezko jabetzarengatik. Warrenek gero esan zuten Johnson ere jabetuta zegoela. Epaiketan zehar, Johnson erruduntasunetik libratzen saiatu zen jabetuta zegoela esanez , baina ez zen onartua izan. 1983ko The Devil in Connecticut liburuan deskribatu zen, Gerald Brittlek idatzia.

Connecticuten agerpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1986an, Ed eta Lorraine Warrenek iragarri zuten The Snedeker House deabru askorekin kutsatuta zegoela. Kasua 1992ko In a Dark Place: The Story of a True Haunting liburuan jaso zen. Telebistako filma zen eta gero Discovery Channelen: a Haunting telesailaren zati izan zen, 2002an ekoitzia. Peter Cornwellek zuzendutako film pobrea da, eta 2009. urtean atera zuten.

Smurl familia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1986an, Ed eta Lorraine Warrenek iragarri zuten The Snedeker House deabru askorekin kutsatuta zegoela. Kasua 1992ko In a Dark Place: The Story of a True Haunting liburuan jaso zen. Telebistako filma zen eta gero Discovery Channelen: a Haunting telesailaren zati izan zen, 2002an ekoitzia. Peter Cornwellek zuzendutako film pobrea da, eta 2009. urtean atera zuten.

Gizotsoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1991n, Warrenen Werewolf liburua: The True Story of Demonic Possession argitaratu zen, non giza-otso deabru bat exortzitu zutela baieztatuz. Bill Ramseyk behin eta berriz pertsona askori hozka egin zien gizotsoa zela sinesten. Nahiz eta ez egon bideoak eta argazkiak egiaztatzeko deabruzko izate batek jabetu zuela Bill, kasuak zeresan handia eman zuen, hainbeste non dokumentatua izan baitzen. Kasua irekita jarraitzen du.

Union hilerria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ed eta Lorraine Warrenen  Hilerria liburuan (St Martins Press, 1992; Ediciones Obelisco, 2019) emakume mamu baten agerpenak deskribatzen ditu Dama Zuria izenez ezaguna Eastongo Union hilerrian, Connecticuten. Testuan, Ed Warrenek gertaera hau zinta batean harrapatu zuela adierazi zuen. Hala ere, kasua ez zen hain dokumentatua izan, Warrenen erabakiz ez zelako zinta ezagutzera eman.

Exorzismoa Connecticuten[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ed eta Lorraine Warrenen In a Dark Place liburuan (In a Dark Place bere ingelesezko edizioan) kontatzen da, Snedeker familiako kideek, etxe batera aldatu zirenean jasan zutela ustezko tortura, aurretik hilerri bat izan zena. Demonologoak eta Medium-ak ikertutako gertakari esplikaezinak Exorzismoa Connecticuten filmaren inspirazio izan ziren.

Beste jarduera batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Warrenek, zenbait demonologo eraketaren arduradunak izan ziren, Dave Considine [6]eta bere iloba John Zaffis[7] kasu.

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ed eta Lorraine Warren Erromatar Eliza Katolikoko[8] kideak ziren. 1945ean[9] ezkondu ziren. 1946ko urtarrilaren 11n, Lorrainek Judy Warren [10][11] izeneko alaba erditu zuen.

Warrenek zioten deabruzko indarrek fedea ez dutenak izaten dituztela.[12]

Kritika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1997an Connecticut Post egunkariarekin egindako elkarrizketa baten arabera, Steve Novellak eta Perry DeAngelisek Warrenei ikertu zieten Ingalaterra Berriko Elkarte Eszeptikorako (NESS). Bikotea jende atsegina zela aurkitu zuten, baina deabruei eta mamuei buruzko baieztapenak "kasurik onenean, zentzurik gabeko mamuen istorioen kontagailuak bezala, eta okerrenean, iruzur arriskutsuak" zirela. 13 dolarreko ibilbidea egin zuten eta Warrenek espiritu eta mamuei buruz zituzten froga guztiak ikusi zituzten. Bideoak ikusi zituzten eta Warrenek zituzten frogarik onenak aztertu zituzten. "Bere ondorioa: dena gezurra da". Akats arruntak aurkitu zituzten flash argazkiarekin, eta ez zuten ezer txarrik aurkitu Warrenek bildutako tramankuluetan. "Badituzue... ihes egin duten probei buruzko istorio batzuk... Ez dira ikerketa zientifiko ona egiten ari; ondorio lehenetsia dute, eta horri atxikitzen zaizkio hitzez hitz eta erlijiosoki ", Novellaren arabera. Lorraine Warrenek esan zuen Perry eta Steveren arazoa "Jainkoarengan ez dutela ezer oinarritzen" dela. Novellak erantzun zuen: "Pentsamendu sendo eta kritiko bat egiteko lan egin behar da, zure ahalmen intelektualak benetan erabiltzeko eta errealitatea benetan islatuko duen ondorio batera iristeko... Hori da zientzialariek egunero egiten dutena, eta hori da eszeptikoek defendatzen dutena "[13]

The Sydney Morning Herald egunkariaren artikulu batean, naturaz gaindiko filmak benetako gertaeretan oinarrituta dauden aztertzen zen, eta ikerketa hori kontrakoa frogatzeko erabili zen. Novella aipatzen den bezala, "Haiek [Warrenek] mamuak daudela frogatzen duten froga zientifikoak dituztela diote, eta horrek baieztapen egiaztagarri bat ematen du, non hortza ikerketara bultza dezakegun. Bikote jatorra aurkitu genuen, pertsona zintzoak, baina froga sinesgarririk ez... [14]" Nahiz eta garbi geratu zen ez DeAngelisek ez Novellak ez zutela uste Warrenek inori nahita kalterik egingo ziotenik, Warrenenek bezalako baieztapenek engainuak indartzeko eta publikoa metodologia zientifiko legitimoari buruz nahasteko balio zutela ohartarazi zuten.[15]

Karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etxe sorginduetako kasuei lotutako hainbat libururen egile eta kolaboratzaile izan ziren, besteak beste, Deliver Us From Evil, The Amityville Horror, The Demologist, The Devil in Connecticut, In a Dark Place eta True Haunting of Borley Rectory.

  • Mamu ehiztariak (Ghost Hunters): Demonologoen ospetsuenen benetako istorioa Ed Warrenek idatzia (St. Martin´s Press, 1980)
  • Etxe sorgindua (The Haunted): Familia bateko amesgaizto benetako istorioa, Robert Curranek eta Jack Smurlek idatzia, Ed eta Lorrain Warrenen lankidetzarekin (St. Martin's Press, 1988)
  • Werewolf: Deabrutze satanikoaren benetako istorioa Ed Warrenek idatzia (St Martin, 1991)
  • Hilerria (Graveyard): Familia bateko amesgaizto benetako istorioa  Robert Curranek, Jack Smurlek, Janet Smurlek, Ed and Lorraine Warrenek idatzia (St. Martin, 1992)
  • Ilunpean (In a Dark Place): Ed eta Lorrain Warren idatzia, Carmen Reeden, Al Snedekerren eta Ray Gartonen lankidetzarekin (Villard, 1992)
  • Ghost Tracks: Cheryl A idatzia, Ed eta Lorrain Warren lankidetzarekin (AuthorHouse, 2004)

Telebistako programak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Lorraine The Haunted telesailaren hainbat pasartetan agertu zen, Robert Curran, Jack Smurl, Ed eta Lorraine Warrenek idatzitako 20th Century Foxek egin zuen telesailan.
  • Lorraine Paranormal Staten ere agertu zen, bere papera ikertzailearena izan zen.
  • Biek "The Scariest Places on Earth-en" agertu ziren.
  • The Conjuring filmean, eszena batean Ed eta Lorraine antzezten dituzten aktoreak demonologoen buruzko hitzaldi bat ematen ari direnean Lorraine agertzen da.

Egokitzapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2009an, The Haunting in Connecticut filma Warrenen ikerketetan oinarritu zen.

2012an, Lorrainek parte hartze garrantzitsua izan zuen Amityville Horror-en ikerketan, bere dohainari esker, etxean gertatutako gertaera beldurgarriaren istorio iluna deszifratu ahal izan zuen. Ondoren, honetan oinarritutako film bat egin zen.

2013ko uztailaren 19an, James Wanek zuzendutako The Conjuring filma estreinatu zen. Vera Farmigak Lorraine Warren interpretatu zuen eta Patrick Wilsonek Ed Warren.

The Conjuring 2, 2016ko ekainaren 10ean estreinatu zen Ipar Amerikan, James Wanek zuzenduta. Chad Hayes, Carey W. Hayes, Wan eta David Leslie Johnson, Patrick Wilson eta Vera Farmiga aktoreek Ed eta Lorraine Warren lehenengo pelikulan, paranormalaren egile eta ikertzaileen papera errepikatu dute.

Gainera, Annabelle Comes Home eta La Monja filmetan parte hartu dute.

Okultismoaren museoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere motan bakarra, Okultismoaren Museoak Warrenek ikertu dituzten objektu guztiak ditu; magia beltzerako erabili ziren objektuak edo deabruzko izate batekin lotura zutenak. Objektu ezagunena Annabelle panpina da. Dena lasai edukitzeko, apaiz batek astean hiru aldiz joaten da ur bedeinkatuarekin bedeinkatzeko lekua.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) Clarín.com. (2019-04-19). «Murió Lorraine Warren, la investigadora paranormal que inspiró la saga 'El conjuro'» www.clarin.com (Noiz kontsultatua: 2021-04-27).
  2. (Ingelesez) McLoughin, Pam. (2014-10-04). «Real 'Annabelle' story shared by Lorraine Warren at Milford's Lauralton Hall» New Haven Register (Noiz kontsultatua: 2021-04-28).
  3. (Ingelesez) Alexander, Bryan. «The 'true' story behind 'The Conjuring'» USA TODAY (Noiz kontsultatua: 2021-04-28).
  4. (Gaztelaniaz) La extraña historia de la familia Perron. 2013-10-09 (Noiz kontsultatua: 2021-04-28).
  5. «Editorial Observer - The Devil We Know on the Island We Love - Editorial - NYTimes.com» web.archive.org 2012-11-07 (Noiz kontsultatua: 2021-04-28).
  6. Kachuba, John. (2007). Ghosthunters : On the Trail of Mediums, Dowsers, Spirit Seekers, and Other Investigators of America's Paranormal World.. Red Wheel Weiser ISBN 978-1-60163-975-2. PMC 1056908521. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  7. Jones, Marie D.. (2017). Demons, the devil, and fallen angels. (First edition. argitaraldia) ISBN 978-1-57859-666-9. PMC 1002854260. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  8. Nabhan-Warren, Kristy. (2019-07-22). «Our Lady of Everyday Life: La Virgen de Guadalupe and the Catholic Imagination of Mexican Women in America» Material Religion 15 (5): 643–643.  doi:10.1080/17432200.2019.1633086. ISSN 1743-2200. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  9. Bresnick, Ethan. (2020-12-01). «“Images That Look Better Than Real Life”: Colorist Bryan Smaller on Music Video Aesthetics» Film Matters 11 (3): 77–81.  doi:10.1386/fm_00101_7. ISSN 2042-1869. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  10. «Acknowledgements» Anti-Arab Racism in the USA (Pluto Press): ix–x. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  11. Shaw, Gina. (2017-12). «Choosing Wisely» Neurology Today 17 (24): 1.  doi:10.1097/01.nt.0000529646.11580.42. ISSN 1533-7006. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  12. Nabhan-Warren, Kristy. (2019-07-22). «Our Lady of Everyday Life: La Virgen de Guadalupe and the Catholic Imagination of Mexican Women in America» Material Religion 15 (5): 643–643.  doi:10.1080/17432200.2019.1633086. ISSN 1743-2200. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  13. «Front Matter» Civil War Ghost Stories & Legends (University of South Carolina Press): i–iv. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  14. Fairfax, Sir James Oswald, (1863–1928), a Director of The Sydney Morning Herald and Sydney Mail. Oxford University Press 2007-12-01 (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).
  15. Fairfax, Sir James Oswald, (1863–1928), a Director of The Sydney Morning Herald and Sydney Mail. Oxford University Press 2007-12-01 (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).

[1]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Ghost Hunters: True Stories from the World's Most Famous Demonologists. Ed Warren, Lorraine Warren, Robert David Chase, St. Martin's Press, 1989 (ISBN 978-0312033538)
  • The Haunted: The True Story of One Family's Nightmare. Robert Curren, Ed Warren, Lorraine Warren, St. Martin's Press, 1989 (ISBN 0312914539)
  • Werewolf: A Story of Demonic Possession. Ed Warren, Lorraine Warren, Bill Ramsey, William Ramsey, Robert David Chase, St. Martin's Press, 1991 (ISBN 0312064934)
  • In a Dark Place: The Story of a True Haunting. Ray Garton, Ed Warren, Lorraine Warren, Al Snedecker, Carmen Snedecker, Random House Publishing Group, 1992 (ISBN 0394589025)
  • Graveyard: More Terrifying Than Stephen King - Because It's True! Ed Warren, Robert David Chase, St. Martin's Press, 1993 (ISBN 0312951132)
  • Deliver Us From Evil: Taken from the files of Ed and Lorraine Warren. J.F. Sawyer, Ed Warren, Sharon Brogden, Cohen Goldberg and Smith LLC, 2009 (ISBN 0981962424)
  • The Demonologist: The Extraordinary Career of Ed and Lorraine Warren. Gerald Daniel Brittle, iUniverse, 2002 (ISBN 0595246184)
  • The Ghost Files: Paranormal Encounters, Discussion, and Research from the Vaults of Ghostvillage.com Jeff Belanger Career Press, 2007, S. 153ff (ISBN 1564149749)
  • Gerald Brittle. (1980). The Demologist. Bridgeport Conneccticut: Berkley Books
  • Brown Alan. (2008). Ghost Hunters of New England . En Ghost Hunters of New England (3). New Hampshire: Press
  • Downes Lawrence . (2005). The Devil We Know on the Islan We Love. New York: New York Times.
  • Tik Tak Draw (2016). Ed y Lorraine Warren.https://www.youtube.com/watch?v=TEVbiprM_wM
  • Jorge Loser. (2016). Los verdaderos Expedientes Warren: el poltergeist de Enfield y otros casos reales. 08/11/16, de FCinco Sitio web:http://www.elmundo.es/f5/2016/06/15/57619f0722601db12e8b45dd.html
  • TONY SPERA. (2010). The New England Society For Psychic Research. 08/11/10, de Expedientes Warren Sitio web: https://web.archive.org/web/20161109012531/http://www.warrens.net/index.html

Kanpoko loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. «Front Matter» Civil War Ghost Stories & Legends (University of South Carolina Press): i–iv. (Noiz kontsultatua: 2021-10-03).