Montenegroko Erresumako Herri Batzarra

"Cetinjeko Gobernu Etxea" non Batzar Nazionalak egiten zen Cetinjen 1910az geroztik.

Montenegroko Erresumako Batzar Nazionala edo Montenegroko Erresumako Herri Batzarra edo Montenegroko Erresumako Batzar Popularra (serbieraz/montenegroeraz: Народна скупштина Краљевине Црне Горе; Narodna skupština Kraljevine Crne Gore) Montenegroko Erresumako herriaren ordezkaritza zen. Nikolas-en Konstituzioa (1905) onartu ondoren hasi zuen bere lana.

"Zetski dom" antzokia non 1905etik 1910era printzerriaren garaian Cetinjen batzarrak egiten ziren.

Historia

Montenegroko Printzerria onartutako Nikolas Konstituzioak (1905) herri ordezkaritza duen monarkia hereditario gisa definitu zuen. Printzeak botere legegilea gauzatu zuen Batzar Nazionalarekin batera. Aurreko batzar, bilera eta kontseilu nazionalak ordezkatu zituen.

Montenegroko Printzerrian, hau da, Montenegroko Erresuman, Lehen Mundu Gerra arte, guztira lau deialdi egin ziren Batzar Nazionalean. Legebiltzarrerako lehen hauteskundeak 1906ko ekainaren 24an eta uztailaren 7an onartutako Herri Diputatuen Hauteskundeei buruzko Legean oinarrituta egin ziren. Irailaren 27an egin ziren, eta Batzar Nazionalaren lehen saioa 1906ko urriaren 31n izan zen. 1907ko uztailaren 9an desegin zen.

Bigarren hauteskundeak 1907ko urriaren 31n egin ziren eta Batzar Nazionala 1907ko azaroaren 21ean bildu zen. 1911ko irailean desegin zen. Hurrengo hirugarren hauteskundeak 1911ko irailaren 27an egin ziren eta Batzar Nazionala abenduaren 1ean bildu zen. 1911n, eta deialdiak 1913ko urriaren 25era arte iraun zuen.

Azken laugarren hauteskundeak 1914ko urtarrilaren 11n egin ziren eta Batzar Nazionala 1914ko urtarrilaren 28an bildu zen. 1915eko abenduaren 25ean bildu zen azken aldiz, eta hurrengo urteko urtarrilaren 4an amaitu zituen lanak. Estatuaren galerarekin (1918), ez zen izan Montenegroko ordezkari nazionala Bigarren Mundu Gerra arte.

Herri Batzar montenegroarra

Konsposizio

Herri ordezkariak lau urteko agintaldirako aukeratu zituzten. Batzar Nazionala ordezkariek osatzen zuten, herritarrek askatasunez aukeratutakoak, eta pertsona hauek karguaren arabera: Montenegroko metropolia, Serbiako Bar eta Primatua artzapezpikua, Montenegroko muftia, presidentea eta Estatu Kontseiluko kideak, Gorte Handiko presidentea, Estatuko Kontrol Nagusiko presidentea eta hiru brigadista (printzeak izendatuak). Hauteskundeak Printzearen dekretu bidez iragarri ziren Barne Arazoetako Ministroak proposatuta, eta Ministro Kontseiluari entzun ondoren.

Kapitaintza bakoitzak hauteskunde barruti bat osatzen zuen eta diputatu bat aukeratzen zuen. Cetinje, Nikšić, Podgorica, Kolašin, Bar eta Ulcinj herriek ere diputatu bana aukeratu zuten. 21 urtetik gorako herritar montenegroar guztiek zuten botoa emateko eskubidea. Armadako ofizial aktiboek, baita gudaroste iraunkorreko subofizialek eta soldaduek ere, ezin zuten diputaturik hautatu. Kartzelara kondenatu zituztenek (eskubide zibilak berreskuratu arte), ohore zibilaren galera delituengatik zigortu zituztenek (zigor horrek iraun bitartean), konfiskatutakoek, tutoretzapean daudenek eta Montenegroko baimenik gabe daudenek egin zuten ez dute botoa emateko eskubiderik gobernua atzerriko estatu baten zerbitzura sartu zen. Emakumeek ez zuten botoa emateko eskubiderik.

Hauteskunde egunean 30 urte zituena, Montenegron betirako bizi zena (alboko gobernu-lanetan dihardutenak alde batera utzita), eskubide zibil guztiak zituen eta gutxienez 15 koro ordaintzen zituen urtean herritar montenegroar batek bakarrik.

1906ko irailaren 27an 1906-1910 parlamenturako egindako lehen hauteskundeetan. 59 herri diputatu aukeratu ziren (horietatik 6 herrixka eta 53 kapitaintzaz).

Eremua

Printze jaunak Batzar Nazionala deitu zuen Lučindan, ohiko edo ezohiko deialdian. Bere saioak pertsonalki ireki eta itxi zituen, tronuaren hitzaldi batekin, edo Ministro Kontseiluaren bitartez, gutun edo dekretu bidez. Printzeen zerrenda zibila legez zehazten zen. Ezin zen handitu Batzar Nazionalaren baimenik gabe edo txikitu printzearen baimenik gabe.

Batzar Nazionalaren lehen bileran, presidente kargua, behin-behineko presidente gisa, adinaren arabera diputatu zaharrenak hartu zuen. Diputatuen ahalordeak agindutako moduan ikuskatu eta egiaztatu ondoren, diputatuek honako zin hau egin zuten: «Nik, N.N., zin egiten dut Jainko bakarragatik, leial izango naizela printzeari, ene jauna, leialki egingo dudala. Konstituzioa gorde eta Batzar Nazionalean egiten dudan lanean, printzearen, nagusiaren eta aberriaren ontasun orokorraren aurrean baino ez dudala izango aurretik. Hau bete nuenez, mundu honetako zein hurrengoko Jainkoak lagundu zidan." Asanblea Nazionaleko Lehendakaritza presidenteak, presidenteordeak eta hiru idazkarik osatzen zuten, eta isilpeko bozketa bidez aukeratu zuten.

Batzar Nazionalak lan egin eta erabakiak har ditzake diputatu guztien erdia baino gehiago saioan egonez gero. Emandako botoen gehiengo absolutua behar zen baliozko ondorioa lortzeko.

Legegintza-proposamenak Batzar Nazionalari helarazi zizkion Gobernuak printze-jaunaren izenean, eta, era berean, Batzar Nazionalak Gobernuari. Hala ere, lege-proposamen formalak Gobernutik bakarrik iritsi ziren. Gobernuaren izenean, kasuan kasuko sailburuak lege proposamenak aurkeztu zituen. Batzar Nazionalean diputatu batek edo gehiagok batera aurkez litezke proposamenak, hamar legebiltzarkideren laguntzarekin. Diputatuek, ministroek eta gobernuko komisarioek bakarrik hitz egin zuten Batzar Nazionalean. Legebiltzarkide orok zuen ministroen interpelazioak egiteko eskubidea.

Kanpo estekak

• Datuak: Q13567029