Indiako Teknologia Institutuak
Indiako Teknologia Institutuak (IIT) (ingelesez, Indian Institutes of Technology) hezkuntza aurreratuko institutu publiko autonomoak dira, Indian kokatuak. Institutes of Technology Act, 1961 legearen arabera kudeatzen dira, institutuak "garrantzi nazionaleko erakundeak" izendatu zituen.[1][2][3] Aktak hamasei institutu zerrendatzen ditu, bakoitza bere aldetik autonomo da,eta Kontseilu komun baten bidez elkarri lotuta daude. Kontseiluak haien administrazioa gainbegiratzen du.[4]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]IIT sistemaren historia 1946an hasi zen, Kontseilu Exekutiboko Sir Jogendra Singh-ek batzorde bat sortu zuenean. Batzorde horren zeregina Indiako gerraosteko industria-garapenerako goi-mailako erakunde teknikoak sortzea izan zen. 22 kideko batzordeak, Nalini Ranjan Sarkar buru zuela, erakunde horiek Indiako hainbat lekutan sortzea gomendatu zuen, Massachusettseko Teknologia Institutuaren (MIT) ildoei jarraituz, bigarren mailako erakunde afiliatuekin.
Indiako lehen Teknologia Institutua 1950eko maiatzean sortu zen, Hijlko atxiloketa-kanpamentuan, Kharagpurren (Mendebaldeko Bengala). "Indian Institute of Technology" izena Maulana Abul Kalam Azadek asmatu zuen 1951ko abuztuaren 18an institutua formalki inauguratu aurretik. 1956ko irailaren 15ean, Indiako Parlamentuak Indiako Teknologia Institutuaren (Kharagpur) Legea onartu zuen, eta Garrantzi Nazionaleko Institutua izendatu zuen. Jawaharlal Nehru, Indiako lehen ministroak, 1956an Kharagpur IITaren lehen diskurtsoan hau esan zuen:
Sarkar Batzordearen gomendioei jarraituz, lau campus ezarri ziren Mumbain (1958), Chennai-n (1959), Kanpurren (1959) eta Delhin (1961). Campus horiek India osoan zehar banatuta egoteko aukeratu ziren, eskualdeen arteko desoreka saihesteko. Indiako teknologia-institutuen Legea aldatu egin zen, IIT berriak gehituko zirela adierazteko.[5] Assam estatuan ikasle-manifestatzioak izan zirela eta, Rajiv Gandhi lehen ministroak IIT berri bat sortuko zuela agindu zuen Assamen. Horren ondorioz, seigarren erakunde bat sortu zen Guwahatin, Assamen 1994an hartutako akordioaren arabera. 2001ean, Roorkeeko Unibertsitatea IIT Roorkee bihurtu zen. Azken urteotan, zenbait aurrerapen egin dira IIT berriak ezartzeko bidean. 2003ko urriaren 1ean, Atal Bihari Vajpayee Lehen Ministroak IIT gehiago sortzeko planak iragarri zituen, "promesa eta potentziala duten erakunde akademikoak hobetuz". Ondorengo gertaerek S K Joshi Batzordea eratzea ekarri zuten, 2003ko azaroan, IIT bihurtuko ziren bost erakundeen hautaketa gidatzeko. Sarkar Batzordearen hasierako gomendioetan oinarrituta, erabaki zen IIT berriak herrialde osora zabaldu behar zirela. Gobernuak desoreka hori zuzentzeko borondatea adierazi zuenean, 16 estatuk IIT eskatu zuten. S K Joshi Batzordeak jarraibide zorrotzak agindu zituenez IIT izan nahi duten erakundeentzat, zazpi ikastetxe bakarrik hautatu ziren azken azterketarako. Era berean, IITak Indiatik kanpo irekiko zirela jakinarazi zen, baina horren inguruan ez da asko aurreratu. Azkenik, bosturtetarako 11. plangintzan, zortzi estatu identifikatu ziren IIT berriak ezartzeko.
2008 eta 2009 artean zortzi IIT berri sortu ziren Gandhinagar, Jodhpur, Hyderabad, Indore, Patna, Bhubaneswar, Ropar eta Mandin. 1972tik eta hautatze-prozesu berari jarraituz, 2012an Varanasiko Hindu Unibertsitateko Teknologia Institutua IITetako kide bihurtu zen, eta IIT (BHU) Varanasi izena hartu zuen.
2015 eta 2016 bitartean, sei IIT berri sortu ziren Tirupati, Palakkad, Dharwad, Bhilai, Goa eta Jammu-n, 2016ko lege-zuzenketa baten bidez onartuak, eta Dhanbad Meategien Indiako Eskola IIT (Meatzeen Indiako Eskola) bihurtu zen, Dhanbad.
Gobernu zentralak Indiako Teknologia Institutu (IIT) guztien 2017-18ko aurrekonturako egindako guztizko esleipena Txantiloi:INRConvert milioitik gorakoa izan zen (US$920 milioi). Hala ere, Estatu Batuetan ikasle indiarrek Hirugarren mailako Hezkuntzan gastatutako dirua Indiako Gobernuak IIT guztietan gastatutakoa baino sei aldiz handiagoa izan zen.
Institutuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]‡ – zein urtetan bihurtu zen IIT
Ikasle nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- N. R. Narayana Murthy (Infosysen sortzaile eta presidente ohia),
- Rajendra S. Pawar (NIITeko fundatzaile-kidea eta lehendakaria),
- Vinod Khosla (fundatzaile-kidea, Sun Microsystems),
- Ajit Gupta (Aryakako sortzailea, lehendakaria eta zuzendari nagusia),[8]
- Anurag Dikshit (PartyGaming-en sortzaileetako bat)
- Suhas S. Patil (Emérito Cirrus Logic Inc. fundatzailea eta presidentea)
- Gunjan Sinha, (eGain eta MetricStreamen sortzaileetako bat)
- Sachin Bansal eta Binny Bansal (Flipkart-en fundatzaileak, Indiako merkataritza elektronikoko enpresa handienetako bat)
- Sumant Sinha, enpresaburua
- Deepinder Goyal eta Pankaj Chaddah, (Zomatoren sortzaileak, jatetxeak online bilatzeko webgunea)
- Bhavish Aggarwal (zuzendari nagusia) eta Ankit Bhati (OlaCabsen sortzailea)
- Rishi Sidhu, (Jeevomics-en sortzaileetako bat, datu biologikoak aztertzeko konpainia)
- Rajat Gupta (zuzendaria, McKinsey),
- Nikesh Arora (SoftBank Corp-eko lehendakariordea eta SoftBank Internet and Media, Inc. enpresako CEO.[9] (SIMI),
- Sundar Pichai (Googleko presidenteorde seniorra, Androiden, Chrome OSen, Google Chromen eta Google Appsen ikuskatzailea)
- Vic Gundotra (Googleko Senior presidenteordea)
- Arun Sarin (zuzendari ohia, Vodafone),
- Victor Menezes (Citigroup),
- Kanwal Rekhi (CTO, Novell),
- Padmasree Guerrero (CTO, Cisco Sistemas).
- Ashishkumar Chauhan (MD eta zuzendari nagusia, Bombayko Balore Burtsa)
- Chandra Kintala (lehendakariordea, Laboratorios Bell)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Institutions of National Importance
- ↑ The Institutes of Technology Act, 1961. Indian Institute of Technology, Bombay 24 de mayo de 2005.
- ↑ a b IIT Act (As amended till 2012. .
- ↑ IIT Council
- ↑ The Institutes of Technology Act, 1961. Indian Institute of Technology, Bombay 24 de mayo de 2005.
- ↑ Gazette Notification of the Bill. 29 de junio de 2012.
- ↑ Institute History – Indian Institute of Technology Kharagpur. IIT Kharagpur.
- ↑ Rogers, Bruce. (19 de noviembre de 2012). How Ajit Gupta's Aryaka is Disrupting the Wide Area Network Business. Forbes.
- ↑ Copia archivada. .