Acrux

Wikipedia, Entziklopedia askea
Acrux
Aurkikuntza eta kokapena
KonstelazioaHegoaldeko Gurutzea
Behaketa ezaugarriak
Garaia: J2000.0
Igoera zuzena186,649563401 gradu sexagesimal
Deklinazioa−63,099092858 gradu sexagesimal
Itxurazko magnitudea0,76
Espektro motaB0.5IV + B1V
Ezaugarri fisikoak
Distira25.000 Eguzki-argitasun
Erradioa4,76 Eguzki erradio
Errotazioa120 kilometro segunduko
Tenperatura eraginkorra24.000 Kelvin
Astrometria
Abiadura erradiala−11,2 kilometro segunduko
Paralaxia10,13 mas
Berezko higidura (deklinazio)−14,86 mas/u
Distantzia Lurretik320 argi-urte
Magnitude absolutua−3,77
Berezko higidura (igoera zuzen)−35,83 mas/u

Acrux, α Crucis bezala izendatua (latinizatuta Alpha Crucis eta laburtuta Alpha Cru edo α Cru) Gurutzearen konstelazioan dagoen izar-sistema bat da, Eguzkitik 321 argi-urtera kokatua eta Hegoaldeko Gurutzearen asterismoaren partaide dena. Izar-sistemak bere osotasunean +0.76 puntuko itxurazko magnitudea du eta horrek Crux konstelazioko izarrik distiratsuena egiten du, gaueko zeruko hamahirugarren izarrik distiratsuena egiten duen bezala.

Begi hutsez ikusita Acrux izar bakarra da, baina berez sei izarrez osatutako izar-sistema bat da. Teleskopio optikoen bidez, Acrux izar hirutar gisa ikus daiteke, zeinaren bi osagai distiratsuenak 4 arkusegunduko distantziaz banatuta dauden eta Acrux A eta Acrux B (edo α1 Crucis eta α2 Crucis, edo α Crucis A eta α Crucis B) izenez ezagutzen diren hurrenez hurren. Bi osagaiak B motako izarrak dira, Eguzkia baino hainbat aldiz distiratsu eta masiboagoak. Acrux A izar bitar espektroskopiko bat da, zeinaren osagaiak α Crucis Aa (ofizialki Acrux izena jasotzen du, nahiz eta izen hori historikoki izar-sistema osoa izendatzeko erabilia izan) eta α Crucis Ab diren. Lehen bikote honetako osagaiek hirurogeita hamasei eguneko orbita-periodoa dute euren grabitazio-zentroarekiko eta unitate astronomiko bateko distantziaz banatuta daude. Acrux C urrutiago kokatzen den bizilaguna da, hiru izarrez osatua.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]