Adiponitrilo

Adiponitrilo
Formula kimikoa	C6H8N2
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono, Nitrogeno eta hidrogeno
Mota	konposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,97 g/cm³ (20 °C)
Disolbagarritasuna	4,5 g/100 g (ur, 20 °C)
Fusio-puntua	1 °C ; 2 °C ; 1 °C
Irakite-puntua	295 °C (760 Torr); 295 °C (101,325 kPa)
Lurrun-presioa	0,002 mmHg (20 °C)
Masa molekularra	108,069 Da
Arriskuak
NFPA 704	2 4 0
Lehergarritasunaren beheko muga	1,7 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga	5 vol%
Gutxieneko dosi hilgarria	ikusi 0,83 g/m³ (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h); 1 mg/kg (untxi, skin absorption (en) ); 1.260 mg/kg (untxi, skin absorption (en) , 24 h);
Batezbesteko dosi hilgarria	ikusi 1.710 mg/m³ (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h); 1,71 g/m³ (laboratory rat (en) , arnas hartze, 4 h); 40 mg/kg (laborategiko sagu, intraperitoneal injection (en) ); 25 mg/kg (katu, aho emate); 172 mg/kg (laborategiko sagu, aho emate); 100 mg/kg (laboratory rat (en) , aho emate); 155 mg/kg (laboratory rat (en) , aho emate); 22 mg/kg (untxi, aho emate); 50 mg/kg (Akuri, larruazalpeko); 2.134 mg/kg (untxi, skin absorption (en) , 24 h);
Autoignizio tenperatura	550 °C
Denboran ponderatutako esposizio muga	18 mg/m³ (10 h, baliorik ez); 2 ppm (, Belgika, Danimarka); 8,8 mg/m³ (, Herbehereak); 10 mg/m³ (, Errusia)
Flash-puntua	93 °C
Eragin dezake	adiponitrile exposure (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	BTGRAWJCKBQKAO-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	111-69-3
ChemSpider	13876621
PubChem	8128
Reaxys	1740005
ChEMBL	CHEMBL2132938
NBE zenbakia	2205
RTECS zenbakia	AV2625000
ZVG	28410
DSSTox zenbakia	AV2625000
EC zenbakia	203-896-3
ECHA	100.003.543
Human Metabolome Database	HMDB0248015
UNII	SYT33B891I

Adiponitriloa konposatu organikoa da (CH₂)₄(CN)₂ formula duena eta dinitriloen familiakoa. Likido kolorge eta piskatsua da. Nylon 66-aren sintesian prekurtsore inportantea da^[1].

Konposatu toxikoa da arnastuta zein irentsita eta arazok sortzen ditu arnas- eta digestio-aparatuetan. Errentzean, azido zianhidrikoa sor dezake, espazio itxietan bereziki.

Sintesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adiponitriloa egun butadienoaren hidrozianizioz lortzen da nikela katalizatzaie gisa baliaturik.

${\ce {CH2=CHCH=CH2 + 2HCN -> NC(CH2)4CN}}$

Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Produzitzen den ia adiponitrilo guztia hidrogenatu egiten da 1,6-hexanodiamina lortzeko zeina nylon 66a sintetizatzeko usatzen den^[2].

${\ce {NC(CH2)4CN + 4 H2->2N(CH2)6NH2}}$

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Ingelesez) PubChem. «Adiponitrile» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
↑ (Ingelesez) Smiley, Robert A.. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Hexamethylenediamine» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA) doi:10.1002/14356007.a12_629. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q84062
Multimedia: Adiponitrile / Q84062

[1] (Ingelesez) PubChem. «Adiponitrile» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).

[2] (Ingelesez) Smiley, Robert A.. (2000-06-15). Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA ed. «Hexamethylenediamine» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA) doi:10.1002/14356007.a12_629. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).

[1]

[2]